Evrim KÜÇÜK
Rusya-Ukrayna savaşının tahıl piyasalarında yarattığı tesirden sonra Avrupa artık de sıcak hava dalgasının tabiatta yarattığı gerilimle boğuşuyor. Avrupa ülkeleri, bilhassa de güney bölgesindeki İtalya, Fransa, İspanya üzere tarımın ağır topları, günlerdir çok sıcaklar ve orman yangınlarıyla çaba ediyor. Bölge önemli kuraklık riski altında. Bu da dünyanın en değerli tahıl ambarlarından Avrupa’nın üretimine tehdit oluşturuyor.
Uluslararası Tahıl Kurulu (IGC) 2022-23 dönemi global tahıl üretimi için kestirimini kuraklık ve çok sıcakları işaret ederek düşürdü. IGC 2022-23 dönemi için mısır üretim varsayımını 1 milyon ton indirerek 1 milyar 189 milyon ton olarak duyurdu. 2021-22 döneminde global mısır üretimi 1 milyar 220 milyon ton olmuştu. Kurul, AB için 2022-23 dönemi mısır üretim kestirimini 78.2 milyon tondan 76.5 milyon tona indirdi. Buğday üretimi için global varsayımını 1 milyon ton düşürerek 770 milyon tona çeken IGC, toplam tahıl üretimi beklentisini 3 milyon ton azaltarak 2 milyar 252 milyon tona çekti
Buğday, mısır ve arpa varsayımları revize edildi
Tahıl piyasaları danışmanlık şirketi Strategie Grains de AB tahıl mahsulüne dair karamsar bir tablo çiziyor. Strategie Grains, sıcak havanının buğday, arpa ve mısır tarlaları için tehdit oluşturduğuna işaret ederek AB için bu yılki tahıl mahsulleri iddialarını düşürdü. Kuruluş raporunda, AB buğday mahsulünü haziran ayında öngörülen 124.4 milyondan 123.3 milyon ton düzeyine çekti. Arpa hasadı kestirimi 2021’deki 51.9 milyon tondan 49.6 milyon tona indirildi. Mısır için iddialar geçen ay öngörülen 66.8 milyon ton seviyesinden 65.4 milyon tona çekildi. Strategie Grain, bu yılki mısır mahsullerine ait kaygıların artmakta olduğunu belirtti. Başka yandan AB ihracat varsayımını neredeyse değişmeden 30,4 milyon ton düzeyinde tuttu.
Ukrayna’nın tahıl mutabakatına yönelik kaygı, fiyatları dalgalandırdı
Rusya ve Ukrayna ortasında tahıl mutabakatı imzalanmasının üzerinden yalnızca birkaç saat geçtikten sonra Rusya’nın Odessa Limanı’na hücum düzenlemesi tahıl fiyatlarının yeni haftaya yükselişle başlamasına neden oldu. Chicago buğday vadelileri dün sabah yüzde 8’e yakın yükselerek kile başına 7.8 dolara geldi. Mısır yüzde 1.2 pahalanarak 5.70 dolara, soya fasulyesinin fiyatı da yüzde 1 civarında artarak 13.2 dolara çıktı.
Tahılın hür kalması dünya için önemli
Ukrayna ve Rusya, tahıl eserlerinin Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına taşınmasına imkan sağlayan mutabakata imza attı. Ülkede yaklaşık 20 milyon ton tahıl, ihraç edilemeden bekliyor. Ukrayna, dünyanın dördüncü büyük tahıl ihracatçısı. Ayçiçek yağının yüzde 42’si, mısırın yüzde 16’sı, buğdayın yüzde 9’u Ukrayna tarafından üretiliyor. Ukrayna ve Rusya, Afrika’nın buğday muhtaçlığının yüzde 40’ını sağlıyor. Afrika Kalkınma Bankası’na nazaran, savaş nedeniyle Afrika’da 30 milyon ton besin açığı ortaya çıktı. Bu, besin fiyatlarında kıtada yüzde 40 artışa neden oldu. Örneğin Nijerya’da makarna ve ekmek fiyatları yüzde 50’lere kadar arttı. Yemen, Ukrayna’dan yılda bir milyon tona kadar buğday ithal ediyordu. BM’ye nazaran tedarikteki düşüş nedeniyle un fiyatları yüzde 42, ekmek fiyatları yüzde 25 arttı. Suriye’de de ekmek fiyatları iki katına çıktı. Mutabakat global buğday fiyatlarının gevşemesini sağlayabilir.
