Küçük bir beylik olarak kurulan Osmanlı evvel devlet daha sonra da dünyanın dört bir yanına Escort İskenderpaşa hükmeden bir imparatorluk haline gelmiştir Devletin hudutları genişledikçe yabancı ülkelerle bilhassa Avrupa ülkeleri ile olan ilgiler artmış ve savaş meydanında kazanılan zaferler diplomatik antlaşmalarla taçlandırılmıştır Elbette Osmanlı Devleti nin imzaladığı İskenderpaşa Escort Bayan antlaşmalar son devirde zaferden uzak ayrıntılar barındırıyordu
Osmanlı Devleti nin imzaladığı tüm antlaşmaların sadece ismi yazılsa bile ciltler dolusu kitap ortaya çıkar Bu nedenle yazımızda 15 yüzyıldan sonra yani Osmanlı İskenderpaşa Escort nın en hareketli vakitlerinde imzalananlardan başlayarak bu koca imparatorluğu çöküşe götüren süreçteki en değerli antlaşmalara odaklandık Gelin Osmanlı Devleti nin imzaladığı antlaşmalara ve bu antlaşmaların tarihleri ile önemine yakından bakalım
Osmanlı Devleti nin imzaladığı en değerli antlaşmalar
Edirne Segedin Antlaşması
1444 yılında Osmanlı Devleti ile Macar Krallığı ortasında imzalanmış olan Edirne Segedin Antlaşması ile birlikte iki devlet 10 yıl boyunca boyunca birbirleriyle savaşmama kelamı vermiştir Edirne Segedin Antlaşması ile birebir vakitte Osmanlı nın Bulgaristan üzerindeki hakları tanınmıştır
İstanbul Antlaşması
1533 yılında Osmanlı Devleti ile Avusturya ortasında imzalanmış olan İstanbul Antlaşması ile birlikte Avusturya Osmanlı nın üstünlüğünü kabul etmiştir Daha da kıymetlisi İstanbul Antlaşması ile Avusturya Arşidükü Osmanlı sadrazamına denk sayılmıştır
Amasya Antlaşması
1555 yılında Osmanlı Devleti ile İran ortasında imzalanmış olan İstanbul Antlaşması İran ile Osmanlı ortasında imzalanan birinci antlaşma olarak tarihe geçmiştir İstanbul Antlaşması ile birlikte Doğu Anadolu ve Tebris bölgesinin Osmanlı denetimine girdiği kabul edilmiştir
Ferhat Paşa Antlaşması
1590 yılında Osmanlı Devleti ile İran ortasında imzalanmış olan Ferhat Paşa Antlaşması ile birlikte Azerbaycan ve Gürcistan Osmanlı nın hakimiyetine girmiştir Ferhat Paşa Antlaşması sonucunda Osmanlı doğudaki en geniş sonlarına ulaşmıştır
Zitvatorok Antlaşması
1606 yılında Osmanlı Devleti ile Avusturya ortasında imzalanmış olan Zitvatorok Antlaşması ile birlikte Osmanlı nın 1533 İstanbul Antlaşması nda kazandığı haklar kaybedilmiştir Zitvatorok Antlaşması sonucunda Avusturya Arşidükü Osmanlı padişahına denk sayılmıştır
Nasuh Paşa Antlaşması
1611 yılında Osmanlı Devleti ile İran ortasında imzalanmış olan Nasuh Paşa Antlaşması ile birlikte 1590 Ferhat Paşa Antlaşması nda Osmanlı nın aldığı yerler İran a geri verilmiştir Nasuh Paşa Antlaşması Osmanlı tarihinde kazanılmış toprağın geri verildiği birinci antlaşmadır
Kasr ı Sevecen Antlaşması
1639 yılında Osmanlı Devleti ile İran ortasında imzalanmış olan Kasr ı Tatlı Antlaşması ile birlikte Bağdat Basra Şehrizor bölgeleri Osmanlı ya bırakılmıştır Kasr ı Sevecen Antlaşması ile bugünkü İran Türkiye sonu belirlenmiştir
Bucaş Antlaşması
1672 yılında Osmanlı Devleti ile Lehistan ortasında imzalanmış olan Bucaş Antlaşması ile birlikte Podolya Osmanlı denetimine bırakılmıştır Bucaş Antlaşması ile Osmanlı batıdaki en geniş hudutlarına ulaşmıştır
Karlofça Antlaşması
1699 yılında Osmanlı Devleti ile Avusturya Venedik Rusya ve Lehistan ın oluşturduğu Kutsal İttifak ortasında imzalanmış olan Karlofça Antlaşması ile birlikte Osmanlı batıdaki en büyük toprak kaybını yaşamış ve devletin duraklama periyodu biterek gerileme devri başlamıştır
İstanbul Antlaşması
1700 yılında Osmanlı Devleti ile Rusya ortasında imzalanan İstanbul Antlaşması Karlofça Antlaşması nın devamı olarak kabul edilir İstanbul Antlaşması ile birlikte Osmanlı Rusya ya karşı birinci kere toprak kaybetmiş ve Azak Kalesi ni Ruslara vermiştir
Prut Antlaşması
1711 yılında Osmanlı Devleti ile Rusya ortasında imzalanmış olan Prut Antlaşması ile Azak Kalesi Osmanlı ya geri verilmiştir Prut Antlaşması Karlofça Antlaşması ile kaybedilen toprakları geri alma umudu doğurmuştur
Pasarofça Antlaşması
1718 yılında Osmanlı Devleti ile Avusturya ortasında imzalanmış olan Pasarofça Antlaşması ile birlikte Belgrad ve Üst Sırbistan bölgesi Avusturya nın denetimine bırakılmıştır Pasarofça Antlaşması ile Osmanlı nın Lale Zamanı başlamıştır
Belgrad Antlaşması
1739 yılında Osmanlı Devleti ile Avusturya ve Rusya ortasında imzalanmış olan Belgrad Antlaşması ile birlikte Avusturya Pasarofça Antlaşması ile aldığı toprakları Osmanlı ya geri vermiştir Belgrad Antlaşması 18 yüzyılda Osmanlı nın imzaladığı son çıkarlı antlaşmadır
Küçük Kaynarca Antlaşması
1774 yılında Osmanlı Devleti ile Rusya ortasında imzalanmış olan Küçük Kaynarca Antlaşması ile birlikte Kırım bağımsız olmuş ve Ruslar Osmanlı da yaşayan Ortodoksların koruyucusu olmuşlardır Daha da değerlisi Küçük Kaynarca Antlaşması ile Osmanlı birinci defa savaş tazminatı ödemiştir
Ziştovi Antlaşması
1791 yılında Osmanlı Devleti ile Avusturya ortasında imzalanmış olan Ziştovi Antlaşması ile birlikte Avusturya 1787 1791 Osmanlı Avusturya Savaşı nda aldığı yerleri Osmanlı ya geri vermiştir Ziştovi Antlaşması Osmanlı ile Avusturya ortasında imzalanan son antlaşmadır
Yaş Antlaşması
1792 yılında Osmanlı Devleti ile Rusya ortasında imzalanmış olan Yaş Antlaşması ile birlikte Rusya nın Kırım üzerindeki hakimiyeti kabul edilmiş ve Osmanlı nın gerileme periyodu sona ererek dağılma devri başlamıştır
Bükreş Antlaşması
1812 yılında Osmanlı Devleti ile Rusya ortasında imzalanmış olan Bükreş Antlaşması ile birlikte Sırplara özel bir statü verilmiştir
Edirne Antlaşması
1829 yılında Osmanlı Devleti ile Rusya ortasında imzalanmış olan Edirne Antlaşması ile birlikte Yunanistan bağımsız olmuştur Azınlık isyanları sonucunda bağımsız olan birinci devlet Yunanistan dır
Kütahya Antlaşması
1833 yılında Osmanlı Devleti ile Mısır Valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa ortasında imzalanmış olan Kütahya Antlaşması ile birlikte Şam ve Girit bölgesi Kavalalı ya verilmiştir Daha da değerlisi Kütahya Antlaşması ile birinci kere Osmanlı kendi valisine bir ayrıcalık vermiştir
Hünkar İskelesi Antlaşması
1838 yılında Osmanlı Devleti ile Rusya ortasında imzalanmış olan Hünkar İskelesi Antlaşması bir saldırmazlık antlaşmasıdır Hünkar İskelesi Antlaşması Osmanlı nın boğazlar üzerinde kelam sahibi son antlaşmadır Sonrasında boğazlar milletlerarası bir problem haline gelmiştir
Paris Antlaşması
1856 yılında Osmanlı Devleti ile Rusya İngiltere ve Fransa ortasında imzalanmış olan Paris Antlaşması ile birlikte Osmanlı bir Avrupa devleti olarak kabul edilmiştir ve Eflak ile Boğdan a ayrıcalıklar verilmiştir
Ayastefanos Antlaşması
1878 yılında Osmanlı Devleti ile Rusya ortasında imzalanmış olan Ayastefanos Antlaşması ile birlikte Osmanlı büyük oranda toprak kaybetse de batılı devletlerin ortaya girmesi ile bu antlaşma uygulanmamıştır
Berlin Antlaşması
1878 yılında Osmanlı Devleti ile Rusya ortasında Ayastefanos Antlaşması yerine imzalanmış olan Berlin Antlaşması nda Osmanlı ile birlikte İngiltere Fransa ve Avusturya da taraf olmuştur Berlin Antlaşması ile birlikte Sırbistan Karadağ Romanya bağımsız olurken Kars Ardahan Batum Rusya ya bırakılmıştır
Uşi Antlaşması
1912 yılında Osmanlı Devleti ile İtalya ortasında imzalanmış olan Uşi Antlaşması ile birlikte Trablus ve Bingazi bölgesi İtalya ya bırakılmıştır Uşi Antlaşması ile Osmanlı Kuzey Afrika da bulunan son toprağını da kaybetmiştir
Londra Antlaşması
1913 yılında Osmanlı Devleti ile Bulgaristan Krallığı ortasında imzalanmış olan Londra Antlaşması ile birlikte Edirne ve Kırklareli kaybedilmiş Arnavutluk bağımsız olmuştur Londra Antlaşması ile Osmanlı nın Balkanlardaki egemenliği sona ermiştir
Mondros Ateşkes Antlaşması
1918 yılında Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri ortasında imzalanmış olan Mondros Ateşkes Antlaşması Osmanlı nın teslim evrakı olarak kabul edilir Mondros Ateşkes Antlaşması ile birlikte Osmanlı Devleti fiilen sona ermiştir
Sevr Antlaşması
1920 yılında Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri ortasında imzalanmış olan Sevr Antlaşması Osmanlı topraklarının işgalciler tarafından paylaşıldığı antlaşmadır Osmanlı Devleti nin imzaladığı son antlaşma olan Sevr Antlaşması Meclis i Mebusan tarafından onaylanmadığı için türel olarak geçerli sayılmamaktadır
15 yüzyıldan sonra Osmanlı Devleti nin imzaladığı en kıymetli antlaşmalardan kimilerini listeleyerek kısaca bu antlaşmaların tarihi değiştiren ayrıntılarından bahsettik Savaşlarda kanla kazanılmış toprakların birkaç imza ile kaybedilmesi tarihimizin en büyük acısıdır Mevzu hakkındaki niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz