Merkez Bankası’nın siyaset faizini yüzde 13’e çekmesinin akabinde, sinyalini verdiği kredi transfer sistemine yönelik makroihtiyati önlemleri açıkladı.
TCMB’nin Resmi Gazete’de cuma gecesi yayımlanan bildiri ve takiben yaptığı açıklamaya nazaran yılsonuna kadar kullandırılacak referans oranların (yüzde 16.32) belli bir katsayı üzerindeki ticari krediler için yüzde 20-yüzde 90 tahvil tutmasına kadar verildi. TCMB kredilerdeki yüzde 20 zarurî karşılık tutulması koşulunu ise yüzde 30 tahvil tutulması kaidesi ile değiştirdi.
TCMB’nin faiz indirimde verdiği makroihtiyati önlem bildirisi sonrası piyasalar kredi faizlerini siyaset faizine yaklaştırmayı amaçlayan yeni adımların kısa müddette hayata geçmesini bekliyordu.
İşte TCMB’nin aldığı yeni kararlar:
* Yüzde 20 seviyesinde uygulanan mecburî karşılık tesisinin, uygulamanın aktifliğinin arttırılması maksadıyla bankalar için yüzde 30 oranında menkul değer tesisi ile ikame edilmesine kadar verildi.
* 30 Aralık 2022 tarihi prestijiyle 29 Temmuz 2022 tarihine nazaran yüzde 10 kredi büyüme oranını aşan kredi meblağı kadar menkul değerin bir yıl boyunca tesis edilmesine kadar verildi.
*Hariç tutulan kredi cinslerinin harcama mukabili kullandırılmaması halinde menkul değer tesisine tabi olmasına karar verildi.
* 2022 yıl sonuna kadar kullandırılacak ticari nitelikteki kredilerde Merkez Bankası tarafından yayımlanan yıllık bileşik referans oranın 1.4 katı üzerinde yıllık bileşik faiz oranıyla kullandırılacak kredi meblağının yüzde 20’si nispetinde menkul değer tesis edilmesine karar verildi.
* 2022 yıl sonuna kadar kullandırılacak ticari nitelikteki kredilerde Merkez Bankası tarafından yayımlanan yıllık bileşik referans oranın 1.8 katı üzerinde yıllık bileşik faiz oranıyla kullandırılacak kredi meblağının yüzde 90’ı nispetinde menkul değer tesis edilmesine karar verildi.
* TCMB’nin referans faiz oranı yüzde 16.32 düzeyinde.
Zorunlu karşılık oranları nedir?
Zorunlu karşılıklar bir para siyaseti aracıdır. Merkez Bankası, 2010 yılının son çeyreğinden itibaren uygulamaya başladığı yeni strateji çerçevesinde, birebir dönemdeenflasyon görünümünün olumlu seyretmesinin de sağladığı imkân dâhilinde, makro finansal risklerin azaltılabilmesine yönelik siyasetler geliştirmiştir. Bu doğrultuda, temel siyaset aracı olan bir hafta vadeli repo ihalelerine ek olarak mecburî karşılıklar etkin bir halde kullanıma sokulmuştur. Mecburî karşılığa tabi yükümlülükler iki haftada bir cuma günü prestijiyle hesaplanır. Bankaların tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt sistemi temel alınarak, yurt dışı şubelerinin yükümlülükleri dâhil, Merkez Bankasına, Hazineye, yurt içi bankalara ve memleketler arası mutabakatla kurulmuş olan bankaların Türkiye’deki merkez ve şubelerine olan yükümlülükleri hariç olmak üzere, zarurî karşılığa tabi Türk lirası ve yabancı para yükümlülüklerini oluşturur.