Hayvanlar aleminin en gelişmiş topluluklarını oluşturan karıncalar hakkında her gün yeni bir bilgi öğrenmeye devam ediyoruz. Son olarak PNAS’ta yayımlanan yeni bir araştırma, karıncalara tekrar hayranlık duymamızı sağlayacak cinstendi. Araştırma, karınca kolonilerinin tıpkı hudut ağları üzere çalıştığını ortaya koydu.
Bu şaşırtan çalışmanın ardındaki grup, sıcaklığın çok yükselmesi durumunda karınca kolonilerinin yuvalarını ne vakit ve nasıl boşalttığını inceledi. Grup, bir müddet sonra karıncaların topluluk halinde yuvanın terk edilmesi kararı verildiğini gördü. Öteki bir deyişle karıncalar, nöronların bütün bir beyin olarak harekete geçmesi gibi, her şeyin ahenk içinde olduğu halde çalışarak bir sistem olarak harekete geçtiler. Verdikleri kararın yararlarını ve bedelini hesapladılar.
Sayıları arttıkça sıcaklık eşikleri de arttı:
Yapılan çalışmada kullanılan denek düzeneği, sıcaklık denetimli bir yuva, bir izleme kamerası ve noktalarla işaretlenmiş karıncalara yer veriyordu. 36 emekçi karınca ve 18 larvadan oluşan koloni, sıcaklığın 34 santigrat derece yükselmesiyle birlikte yuvadan boşaldı. Koloni üyelerinin sayısı arttıkça onları bu yuvadan ayırmaya zorlayacak sıcaklık eşiği de yükseldi. 200 karınca kolonisinde bu düzey 36 santigrat derece idi.
Ekip, matematiksel modelleme yoluyla karıncaların kolektif duyusal eşiğinin, sadece her bir karıncanın ferdi tercihlerinin ortalamasının alınmasını değil, bu iki faktör ortasındaki dengeye nasıl dayandığını kanıtladı. Ama araştırma, sonradan çözülmesi gereken bir soru işaretini de ortaya koydu: Koloni üyesi sayısı artarken ferdî olarak karar vermeyen karıncalarda sıcaklık eşiği neden artıyordu? Karıncalar, sayı arttıkça neden yuvada kalmak istiyorlardı? Bu husustaki şu anlık tek hipotez, sayının yükselmesinin yuva değiştirme işinin de daha da zorlaşmasıydı.