Kardiyovasküler hastalıklar konusunda geliştirilen tedavi yolları epey çeşitli ve tıp bilimi ilerledikçe bu yollar daha da başarılı hale geldi. Yeniden de her yıl dünya çapında 18 milyona yakın insan kalp sıkıntıları nedeniyle hayatını kaybediyor.
Bilim insanları artık insan kalbindeki bir damar açıklığının küçük, kalp üzere atan bir modelini geliştirmeyi başardı. Bu çalışma sayesinde yeni ilaçlar, tedavi usulleri ve incelemeler için değerli bir taban ortaya çıkmış oldu.
Önemli tedavi çalışmalarının önü açıldı
Toronto Üniversitesi ve Montreal Üniversitesi’nden bilim insanları, milimetre uzunluğuna sahip bir damar kopyası yapmayı başardı. Üstelik bu damar sahiden kalpte olduğu üzere atmakla da kalmıyor, sıvı pompalamayı da başarıyor. Yani bedende kanın pompalanmasını simüle etmeyi mümkün kılıyor. İnsan embriyolarında da emsal büyüklükte damarlar bulunuyor.
Toronto Üniversitesi’nden biyomedikal mühendis Sargol Okhovatian, yaptığı açıklamada “Modelimiz sayesinde damar her kasıldığında itilen sıvı ölçüsü olan fırlatma hacmini ölçebiliyoruz. Bunları daha evvelki modellerde ölçebilmek neredeyse imkansızdı.” diyor.
Normal kaidelerde kan damarlarını incelemek için çok da fazla alternatif bulunmuyor. Ya otopsi sonrası kadavralardan artık çalışmayan kalpler alınarak inceleniyor ya da doku kültürleri üzerinde biyokimyasal işlevlere yönelik çalışmalar yapılıyor. Tekrar de bu çalışmalarda üç boyutlu ve atan bir damarın hidrolik yapısı gözlemlenemiyor.
Etik çekinceler geride kalabilir
Hayvanlar üzerinde yapılan deneyler yaşayan bir kalbin rastgele bir tedaviye nasıl reaksiyon vereceğini görmek için kullanılabilse de bu noktada da işin içine etik tartışmaları geliyor. Yeni çalışmada ise tam bir organ haline gelmemiş olan 3 boyutlu organik yazıcıyla geliştirilmiş modeller yeni bir pencere açıyor. Bu çalışmalarda sentetik ve biyolojik gereçlerden oluşan bir bileşim kullanılıyor.
Araştırmacıların geliştirdiği damar, kalbin sol odacığından çıkan ve Aort’a kan pompalayan damarın bir kopyası olma özelliğini taşıyor. Üç katlı hücre yapısından oluşan hücre özel bir sistem yardımıyla doğal atma hareketini yapıyor. Stimülasyon içinse elektrik kullanılıyor.
Yeni geliştirilen minyatür damar şimdi insan kalbinin yüzde 5’i kadar kan pompalayabiliyor olsa da konseptin başarılı olabileceğinin bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Daha fazla katmanlı ve görece daha büyük bir model ile yeni çalışmaların yolu da açılacaktır. Araştırma Advanced Biology mecmuasında yayımlandı.
