Barış ERKAYA
12 Haziran da yeni bir yatırım aracı uzun bir ortadan sonra yaklaşık 10 Escort bayan sene tekrar hayatımıza girmek üzere GES yani gelire endeksli senetler 2009 2012 ortasında da karşımıza çıkmış olan bu yatırım aracı Anadolu Ajansı nın bakanlık kaynaklarına dayandırdığı habere nazaran bu senetlerin Bayan escort hangi gelire endeksli olacağı konusunda üstü kapalı da olsa bir cevap var Geliri güçlü kamuya hasılat transferi yapabilen KİT lerin gelirlerine endeksli olacak
HANGİ KİT LER GÜÇLÜ
GES lerin daha Escort evvelki uygulamasına baktığımızda GES e husus KİT lerin satış hasılatlarının yaklaşık yüzde 10 unun bütçeye aktarıldığı tanıtım kılavuzlarında yer almıştı Bu kere da birebir transferler üzerinden mi GES hisseleri belirlenecek göreceğiz Bu açıdan 2022 2024 için merkezi idare bütçe kanunu teklifinde 2022 için KİT lerden beklenen gelir 3 milyar 884 milyon TL 2023 için 4 4 milyar TL 2024 içinse 4 57 milyar TL
En karlı KİT lere baktığımızda ise şu etapta Eti Maden TPAO TEİAŞ DMO TKİ TİGEM TMO karşımıza çıkıyor Satış hasılatı bakımından ise 19 KİT in toplam hasılatı 172 milyar TL den fazla En güçlü hasılat BOTAŞ EÜAŞ TEİAŞ TMO DMO TKİ TPAO da 2009 yılında da emsal formda TPAO DMO DHMİ KIYEM den bütçeye aktarılan hasılat hisseleri üzerinden GES ihracı gerçekleşmişti
2009 DA 8 FARKLI GES İHRAÇ EDİLMİŞTİ
Yıllık enflasyonun yüzde 5 ila yüzde 11 ortasında değiştiği 2009 2012 ortasında Hazine tarafından ihraç edilmiş 8 farklı Gelire Endeksli Senet olduğu biliniyor Bunlardan yalnızca birincisi yani TRT010212F17 tarifli senet dövize endeksli öteki 7 si ise direkt TL ye endeksli olarak ihraç edilmişti
Toplam 3 milyar 594 milyon 273 bin TL lik ihracın gerçekleştiği bu GES satışları çoğunlukla bankalara yapıldı O periyot en yüksek talebin iştirak bankalarından geldiği biliniyor En azından başlangıçta öyleydi Zira faizsiz enstrümanlara yatırım yapan iştirak bankalarının o periyot GES ler için fetva aldığı ama gerisinden fetvayı kaybettikleri ve vade sonuna kadar da bu GES leri elinde tutmak zorunda kaldıkları biliniyor Bu senetlerin ihracındaki asıl emel ise bütçe açıklarının finansmanı olarak düşünülmüştü
Şimdi ise direkt vatandaşlara satış yapılacağını görüyoruz
KUPON GETİRİSİ NASIL HESAPLANACAK
Kupon faizinin 2009 2012 ortasındaki uygulamasına bakarsak Her tertipteki GES lerin kupon faizi evvelki tertiplerde ihraç edilen GES ler için ödenecek hasılat hissesinden etkileniyordu ihraç edilebilecek azamî satış meblağı burada kıymetliydi Kolay bir hesaplamayla diyelim ki kamu 2 milyar TL lik GES ihraç edecek Bu durumda her 100 TL nominal bedelli GES ten 20 milyon adet ihraç edileceği manasına geliyor Bu durumda örneğin 3 aylık kupon ödemesi bulunacak bir GES te her bir kuponun formülü şu olacak GES Yatırımcısına Yapılacak Kupon Ödemesi 3 aylık KİT hasılat payı 20 000 000 Yatırımcının Elindeki GES adedi Bir sonraki tertip ihraçta ise birinci tertip GES lere ayrılan hisse hasılattan düşülecek ve kalan hasılat yine birebir formülde hasılat hissesi yerine konulacak ve ihraç edilecek olan GES adedine bölünüp yatırımcının elindeki GES adediyle çarpılacak
Elbette buradaki hasılat hissesi bir çeşit planlamaya bağlı Hasılat gerçekleşmesinin daha düşük yahut daha yüksek olması durumunda hasılat hissesi bir katsayı ile çarpılacak Her halükarda bu GES lerin taban bir getiri garantisi bulunacak Yani belirlenen minimum kupon oranının altına düşemeyecek