Öncelikle Formula 1 araçlarının nasıl bu derece gelişmiş olduklarından biraz bahsedelim Birden fazla bölümde teknoloji Escort Mahmutpaşa önderi alanlar olduğu üzere otomotiv dalında de araştırma ve geliştirmenin en ağır olduğu alan Formula 1 dir Bunun en önemli sebeplerinden biri Formula 1 in en eski ve esaslı motorsporlarından Mahmutpaşa Escort Bayan biri olmasının yanında astronomik sayılarda bütçelere ve gelirlere sahip olmasıdır Bu yarışan birden fazla kadroya denenmemiş yeni teknolojileri ve deneyleri araçlarında deneme teknolojilerin performansını görme bahtı tanıyor
Peki bu inanılmaz Mahmutpaşa Escort teknolojiler deneniyor geliştiriliyor ne hoş de bu teknolojiler günlük hayatta ne işimize yarayacak ki Sonuçta bunların hepsi araçları daha da hızlandırmak güçlendirmek için yapılan geliştirmeler diye düşünüyor olabilirsiniz Her bir teknolojinin neden uygulandığından birazdan teker teker bahsedeceğiz lakin kısaca bunu özetlemek gerekirse Formula 1 araçlarını hızlandıran ve güçlendiren her şey birebir vakitte bu araçların verimliliğini yoldaki stabilitesini ve sürüş kolaylığını arttırıyor İşte karşınızda sokak otomobillerinde görebileceğiniz beş Formula 1 teknolojisi
İstersen bir uçan halı istersen pist canavarı İşte karşınızda Adaptif Süspansiyon ve Tutuş Denetim Sistemi
Günümüzde bilhassa lüks spor arabalarda duyduğumuz Adaptif Süspansiyon yahut Aktif Süspansiyon teknolojisinin aslı varsayım edebileceğiniz üzere Formula 1 e dayanıyor Öncelikle Formula 1 de nasıl yer edindiğini akabinde da günlük araçlara nasıl uygulandığından bahsedelim
Orijinali 1991 yılında yarışa çıkarılan Williams FW14 Formula 1 aracı maalesef birtakım sıkıntılardan ötürü çok da başarılı olamamıştı Bu yüzden Williams bir sonraki dönemde bu yanılgılarını düzeltmekle kalmayıp üzerine ihtilal niteliğinde özellikler ekledi
1992 yılında yarışa çıkarılan FW14B Spec B nin en kıymetli iki özelliğinden birisi tutuş denetimiydi TCS Traction Control System Bu sistem sayesinde motorun ürettiği çok güçten ötürü oluşabilecek bir denetim kaybını elektronik bir modül gücü regüle ederek azaltabiliyor ve aracın denetimden çıkmasına mani olabiliyordu
Bu özelliklerden ikincisi ise daha da ilgi cazibeli olan etkin süspansiyon sistemiydi Bu sistem pilotun komutları doğrultusunda yoldaki değişken şartlara nazaran süspansiyon sertliğini değiştirerek aracın optimum yol tutuşuna sahip olmasını sağlıyordu Tüm bu teknolojiler o kadar ileri seviyedeydi ki FIA Federation Internationale de l’Automobile yarışların daha rekabetçi olması için bu teknolojilerinkullanılmasını yasakladı
Tabii bu teknolojilerin Formula 1 de yasak olması araba üreticilerinin bu teknolojileri standart yol araçlarına uygulaması için bir mahzur değil Zati aslında tutuş denetim sistemi yirmi yıl öncesine kadar da çok ilkel bir halde araçlarda bulunuyordu Lakin bunu verimli ve kullanılabilir kılan Williams ekibi günümüzde deneyimsiz sürücülerin dahi araçlarının üzerinde daha fazla denetim sahibi olmasını sağlıyor
Aktif süspansiyon sistemi ise çoklukla lüks ve spor arabalarda bulunan yol şartlarına nazaran ahenk sağlayan bir sistemdir Bu sistem sayesinde lüks bir araba uçan halı üzere bir sürüşe sahipken istendiği anda oldukça sportif bir karaktere bürünebilir
Artık tarafınızı seçmenize gerek yok İşte karşınızda Hibrit Araçlar
Tabii çağdaş Formula 1 araçlarını bu kadar ileri düzeyli kılan teknolojilerden bir oburu ise hibrit aktarma sistemleridir Hibrit dediğimiz sistem içten yanmalı bir akaryakıtlı yahut dizel motorun elektrikli bir motor yahut motorlarla desteklenerek kullanıldığı bir çeşit tahrik sistemidir Formula 1 araçları bu sistemler sayesinde o vakte kadar hiç görülmemiş termal verimlilik düzeylerine ulaşıyordu
İlk kez 2014 yılında 50 termal verime ulaşılmıştı Bu şu demek oluyor yakılan akaryakıtta bulunan kimyasal gücün yarısı mekanik güce öbür yarısı ısı gücüne dönüşüyordu Bu tahminen kulağa berbatmış üzere geliyor olabilir lakin sokaktaki ortalama bir otomobilin sırf 25 30 verimlilik yakaladığını düşünürseniz Formula 1 araçlarının ne kadar ileri düzey araçlar olduğunu anlayabilirsiniz
Aslında bu teknoloji Formula 1 araçlarında kullanılmaya başlandığı tarihten 2014 çok daha öncelerden beri kullanılıyordu Örnek vermek gerekirse Toyota Prius 1997 en eski ve tanınan hibrit araçlardan biriydi Lakin Formula 1 öncesi hibrit sistemleri verimsiz sağlam olmayan velhasıl insanların tercih etmek istemeyeceği sistemlerdi Lakin Formula 1 in hibrit sistemleri sahip oldukları AR GE bütçesinin muazzam derecelerde olması sayesinde daha çok geliştirmesi üzerine binek araba üreticileri de burada geliştirilen teknolojileri araçlarına uygulamaya başladı ve günümüzdeki inanılmaz verimli hibrit araçlar doğmuş oldu
Bir taşla iki kuş İşte karşınızda KERS
KERS Kinetik Güç Geri Dönüşüm Sistemi hibrit devir Formula 1 araçlarının 2014 Günümüz bataryalarını yarış uzunluğu dolu tutabilmelerinde çok büyük rol oynamaktadır Aracın sürat kazanarak edindiği kinetik enerjiyi frenleme sistemine yardımcı olarak elektrik gücüne çeviren bu sistem hibrit sistemin verimli bir biçimde çalışmasında çok büyük bir rol oynuyor
Peki bu sistem günlük araçlarımızda nasıl çalışıyor bizim araçlarımızda ne üzere yararları var diye soracak olursanız ilk olarak söylememiz gereken işletme maliyetlerine olan katkısı olacaktır Hibrit yahut elektrikli bir araçta ayağınızı gazdan çektiğinizde yürüyen aksama bağlı bir jeneratör devreye girer ve aracınızın hızlanarak elde ettiği kinetik enerjiyi elektrik gücüne çevirerek bataryaları şarj eder Bu sizin iki halde işinize fayda
Birincisi aracınız sahip olduğu kinetik enerjiyi elektrik gücüne çevirmek için enerjinin korunumu kanunu nedeniyle zorunlu olarak yavaşlayacaktır Bu yavaşlama sayesinde aslında fren disklerinin ve balatalarının da hakikat orantılı olarak kullanımı çok bariz ölçülerde düşecektir Tıpkı vakitte kimi araçlarda özellikle elektrikli olanlarda bu tesirin ölçüsü ayarlanabilir ve Tek Pedallı Sürüş denilen bir sistem kullanılabilir Bu sistem fren yaparmışçasına güçlü bir halde güç dönüşüm işini yaptığından bir nevi fren misyonu görür ve aracı neredeyse durana kadar yavaşlatır böylecefren pedalını kullanmanıza gerek kalmaz Hem disk ve balata kadronuz çok daha uzun ömürlü olur hem de bataryanız hatırı sayılır ölçülerde şarj edilir
İkincisi bu sistem sayesinde hibrit araçlar bataryalarının şarj olması için yalnızca motora yahut duvar adaptörlerine muhtaçlık duymaz Bu sayede motordan daha az güç çalarak yakıt iktisadını arttırırsınız birebir vakitte meskene vardığınızda elinizde olan şarj daha fazla olacağından elektrik faturasından da âlâ bir ölçü tasarruf sağlarsınız
Vites geçişleri hiç olmadığı kadar süratli şanzımanlar bir o kadar kırılgan İşte karşınızda F1 Vites
Formula 1 izleyen izlemeyen pek çok kişi F1 Şanzıman terimini duymuştur Kestirim edebileceğiniz üzere bu şanzıman tipinde geçen F1 Formula 1 i söz etmektedir Pekala nedir bu F1 şanzıman
1979 Formula 1 döneminde geliştirilmeye başlanan bu şanzıman birinci sefer Formula 1 pilotlarına ellerini direksiyondan çekmeden vites atma imkanı sağlamıştı Bu pilotlara otomobilin üstünde inanılmaz bir hakimiyet ve sürat kazandırmıştı 1989 yılında bu donanıma sahip bir otomobilin birinci yarışını kazanması ile birlikte bu sistem artık bir Formula 1 standardı oldu ve ismini tarih kitaplarına kazıdı Çalışma mantıkları aslında hayli kolaydı pnömatik yahut hidrolik sistem ile çalışan bir seçici ile sıralı bir şanzıman denetim ediliyordu
Bu sistem o devrin tork konvertörlü otomatik şanzımanlarına nazaran daha süratli ve daha hisliydi Şoför istediği vakit manuel olarak vites değiştirebildiği için bu sistem spor otomobiller için vazgeçilmezdi Bu sistemi binek arabalarda birinci kullanan firma devrin Formula 1 in yıldızlarından Ferrari oldu Ferrari F355 Berlinetta F1 trafikte dolaşan birinci F1 şanzımanlı otomobil oldu ve kullanıcılara sunuldu Olağan bu sistem birinci devreye sokulduğunda çok başarılı değildi çok fazla arızaya sebebiyet veriyor bakımları çok değerliye patlıyordu Fakat vakitle teknolojinin ilerlemesi ve şanzımanların daha emniyetli hale getirilmesi ile bu sistem alıcılar tarafından hayli beğenildi ve günümüzdeki çift kavramalı otomatiklere kadar evrildi
Artık eller daima direksiyonda İşte karşınızda Çok İşlevli Direksiyon Düğmeleri
Günümüzde trafikte dolaşan birçok 2005 model üstü aracın direksiyonlarında kumanda denetim düğmeleri olduğunu hepimiz biliyoruz Bu düğmeler sayesinde sürat denetim sistemini medya sesini radyo kanalını yahut dinlediğimiz şarkıyı seçebiliyoruz Bu çok işlevli düğmeler pekala araçlarımızda nasıl yer aldı
Aslında aracınızdaki bu düğmeler de tekrar bir Formula 1 yapıtı Formula 1 araçlarında doksanların sonunda kullanılmaya başlayan bu teknoloji şoförün ellerini direksiyondan çekmeden birtakım denetimleri gerçekleştirmesi için geliştirilmişti Bu sayede yarışın rastgele bir kısmında araç üzerindeki hakimiyeti azalmayacak daha efektif bir sürüş sergileyebileceklerdi Bu avantaj sadece Formula 1 şoförlerini değil birebir vakitte trafikte kullanan bizler için de yararlı olarak görülmüş ve binek arabaların direksiyonlarında da kullanılmaya başlandı Artık bu teknoloji sayesinde binek araç şoförleri de kritik kontrolleri ellerini direksiyondan ayırmadan yapabiliyorlar
Yukarıda listelediğimiz beş teknoloji ve benzerleri Formula 1 araçlarından binek arabalara vakitle aktarılarak günümüz araçlarını bir F1 aracı üzere verimli ve kullanışlı yapma yolunda ilerliyor Artık direksiyon üzerinden vites atarken yahut müziği değiştirirken biraz da olsa Formula 1 pilotu üzere hissedebilirsiniz