Osman KILIÇ/İSTANBUL
İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Lideri Ayhan Zeytinoğlu, AB’nin son birkaç yılda durma noktasına gelen genişleme sürecinin Rusya-Ukrayna savaşıyla değiştiğini söyledi. İKV’nin 60. Genel Kurulu’nda İKV’nin kuruluş emelleri ile uyumlu olarak AB ile münasebetleri geliştirmek ve AB tam üyelik gayesine ulaşmak için çalışmaya devam ettiklerini belirten Zeytinoğlu, AB genişleme süreci tekrar hareketlendiğini, AB’nin doğu ve güneydoğudaki sonlarında bir değişim beklenmekte olduğunu söyledi.
Doğu ve güneydoğudaki sonlarında bir değişim bekleniyor Zeytinoğlu şöyle devam etti; “Son birkaç yılda AB’nin genişleme süreci durma noktasına gelmişti. Yalnızca Türkiye için değil Balkanlardaki aday ve potansiyel aday ülkeler için de süreç ilerlemiyordu. Lakin Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı ile istikrarlar değişmeye başladı. Taarruzdan 4 gün sonra Ukrayna Devlet Lideri Zelensky AB üyelik için başvurusunu sundu. Akabinde Moldova ve Gürcistan da AB’ye müracaatta bulundular. Bu yeni müracaatlar sonrasında Ukrayna ve Moldova’ya adaylık statüsü verildi. Uzun müddettir beklemede olan Arnavutluk ve Kuzey Makedonya ile iştirak müzakereleri başladı. Yani AB genişleme süreci tekrar hareketlenirken, AB’nin doğu ve güneydoğudaki hudutlarında bir değişim beklenmektedir.”
AB’nin Türkiye’yi oyalamak için öne süreceği argüman kalmadı Türkiye açısından bu durumun değer taşıdığını kaydeden Zeytinoğlu, “Çünkü bugüne kadar Türkiye’nin üyeliği için öne sürülen “Artık AB genişlemesi durdu. AB Türkiye üzere bir ülkeyi içine alamaz” üzere savlar geçersiz hale geldi. Değişen Avrupa mimarisinde kuşkusuz ki Türkiye’nin de değerli bir yeri olacaktır. Türkiye’nin AB başta olmak üzere tüm Avrupa kurumlarında karar alma hakkına sahip olması büyük ehemmiyet taşıyor. Bu süreçte Türkiye’nin iç yapısını, hukuk sistemini, demokrasisini ve iktisadını güçlendirmesi, modernize etmesi ve reforme etmesi bu gelişmelerde daha fazla kelam sahibi olmasını sağlayacak. Değişen Avrupa mimarisinde kuşkusuz ki Türkiye’nin de kıymetli bir yeri olacaktır” dedi
“TOBB olarak AB ile ilgileri önceliklerimizin başında tutuyoruz”
İKV’nin iş dünyasının Avrupa Birliği’ne açılan penceresi olduğunu belirten Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Lider Yardımcısı Ali Kopuz, “Türkiye’nin Avrupa Birliği münasebetlerine iş dünyasının somut bir desteğidir” dedi. İktisadi Kalkınma Vakfı tarihinin de, esasen Türkiye’nin Avrupa Birliği bağlantıları tarihi ile paralel olduğunu söyleyen Kopuz, “Türkiye’nin geleceğine kalıcı bir yatırım yaptılar. İş dünyamıza, gelecek jenerasyonlara taşımamız gereken, çok kıymetli bir miras bıraktılar” diye konuştu. İKV’nin Genel Şurası vesilesiyle, Türkiye-Avrupa Birliği bağları konusundaki TOBB’un görüşlerini paylaşan Kopuz, “Biz, TOBB olarak AB ile bağları ebediyen önceliklerimizin başında tutuyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Lider Yardımcısı Ayhan Saruhan da, yaşanılan olayların Avrupa’nın, bu süreçte kilit rol oynayan Türkiye’ye, ne kadar muhtaçlık duyduğunu da ortaya koyması açısından bir defa daha öğretici olduğunu tabir etti. AB’nin en büyük ihracat pazarımız olduğunu vurgulayan Saruhan; “Ancak hala Avrupa’nın ithalatından sadece yüzde 3,7 hisse almaktayız. AB pazarından hak ettiğimiz hissesi almamız için AB ile sürdürülebilir, takvimi ve kesin sonuçları olan samimi bir ilgiyi yine tanım etmemiz ve belirsizlikleri ortadan kaldırmamızın büyük değer taşımakta” dedi.
Bu bağlamda Gümrük Birliği’nin revize edilerek kapsamının değişen şartlara uygun olarak düzenlenmesi çalışmaları en kısa müddette sonuçlanması gerektiğini aktaran Saruhan, “Görüyoruz ki, başta Asya-Pasifik bölgesi olmak üzere dünya genelinde bölgesel hür ticaret mutabakatları süratle yaygınlaşmakta. Bu mutabakatlar ticaret blokları oluşturarak muahede kapsamı dışındaki ülkeler için ticareti daha da şiddetli hale getirmekte. En fazla özgür ticaret muahedesi imzalayan tarafın ise Avrupa Birliği olduğunu görüyoruz. AB firmaları ile üçüncü pazarlarda eşit şartlarda rekabet edebilmek ve ihracatımızı artırabilmek için Türkiye’nin de Hür Ticaret Muahedesi müzakerelerini eş vakitli ya da münferiden yapabilmesi ve karar sistemlerinde kelam sahibi olması gerekmektedir” biçiminde konuştu.
“İKV, AB’yi Türkiye gündemine soktu”
Kuruluş gayesi AB ile bütünleşme olan İKV’nin çalışmalarıyla Türkiye’nin AB üyeliğini Türkiye’nin gündemine soktuğunu kaydeden İstanbul Ticaret Odası (İTO) Lideri Şekib Avdagiç, “Türkiye’nin AB ile ticaretine baktığımızda, Türkiye’nin ihracatı ile bir arada toplam ticaret hacmimizin yükseldiğini görüyoruz” halinde konuştu. Yeniden de şimdi çok uzaklık olduğunu ve bu durumu da gözden kaçırmamak gerektiğini söyleyen Avdagiç, “Koronavirüs ve Ukrayna – Rusya savaşı çok şey değiştirdi. AB yeni bir güvenlik mimarisi oluşturmaya mecbur kaldı. Türkiye’nin olmadığı bir Avrupa denklemi tehlikeler ve belirsizliklerle dolu olacaktır” değerlendirmesinde bulundu.