Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien, bugün Pekin’de düzenlediği basın toplantısında, USS Antietam ve USS Chancellorsville gemilerinin, ana kara ile Tayvan Adası’nı ayıran boğazdan geçişine ait değerlendirmede bulundu.
ABD savaş gemilerinin “seyrüsefer serbestisi” ismine sıkça bölgede güç gösterisi yaptığını savunan Sözcü Cao, “Bunun bölgeyi özgür ve açık hale getirmekle ilgisi yok. Bu, ‘başkasının mülküne tecavüz özgürlüğünü’ amaçlayan bir provokasyon ve bölgesel barışa ve istikrara şuurlu bir sabotaj oluşturuyor.” dedi.
ABD Donanmasının Pasifik’teki 7. Filosu, dün yaptığı açıklamada, “kruvazör” tipi iki savaş gemisinin, “Tayvan Boğazı’ndan rutin geçiş yaptığını” bildirmişti.
Açıklamada, “gemilerin Boğaz’a kıyısı olan ülkelerin hiçbirinin kara sularında olmayan bir koridoru kullandığı” vurgulanmıştı.
Geçiş, ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin ay başında Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan’a yaptığı ziyaretten bu yana ABD Donanmasının Boğaz’daki birinci seyir faaliyeti olmuştu.
Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA) Doğu Cephesi Komutanlığı da yaptığı açıklamada, gemilerin geçişi nedeniyle “teyakkuz” ilan ederken, “geçişi yakından izledikleri, muhtemel bir provokasyonu püskürtmeye hazır oldukları” bildirisini vermişti.
Tayvan’ı topraklarının modülü olarak gören Çin, Boğaz’ı kendi kara suları ve egemenlik alanı kabul ediyor. ABD ise “uluslararası sular” statüsünde değerlendirdiği bölgede seyrüsefer serbestisi kapsamında geçiş hakkına sahip olduğunu savunuyor.
Pelosi’nin ziyareti ve tırmanan askeri gerilim
Pelosi, Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Ada’yı 25 yıl ortadan sonra ziyaret eden birinci ABD Temsilciler Meclisi Lideri olmuştu. Ziyaret, Ada’yı topraklarının modülü olarak gören Çin’in reaksiyonunu çekmişti.
Çin ordusu, ziyaretin akabinde Ada etrafında askeri tatbikatlar başlatmıştı. 7 gün süren tatbikatlar, Ada’nın etrafında fiili abluka oluşturmuştu. Gerçek silah ve mühimmatın kullanıldığı tatbikatlar sırasında Çin ana karasından ateşlenen güdümlü füzeler, Tayvan yakınlarındaki sulara düşmüştü.
Ordu sözcüsü, 10 Ağustos’ta tatbikatların tamamlandığını duyurmuş, fakat Tayvan Boğazı’ndaki askeri devriye faaliyetinin devam edeceğini bildirmişti.
Ziyaretinin akabinde, Çin ordusuna ilişkin savaş uçakları ve savaş gemilerinin Tayvan Boğazı’nda tarafların tesir alanlarını sınırladığı varsayılan prestiji “orta çizgi”yi geçtiği uçuşları ve devriye seferleri nizamlı hale gelmişti.
Pekin, “tek Çin ilkesini” vurgulayarak Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik alakalar kurmasına, Birleşmiş Milletlerde ve öteki milletlerarası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik ilgilerini kesmesini koşul koşuyor.
