Doğan Selçuk ÖZTÜRK
50 yıl Sarkuysan ile geçen bir iş hayatı Öncesinden de başlayarak sizi Escort kemer tanıyabilir miyiz
1943 yılında 10 Mayıs ta Kilis te doğdum Sarkuysan ın hukuksal kişiliğinin ilanı da 9 Mayıs 1972 29 yıl ortayla doğmuşuz Bu türlü de hoş bir tesadüf bir Kemer escort mukadderat birliği var Orta tahsilimi Kilis te yaptım O yıllarda bu noktalara gelebilmeyi düşünmeme bile imkân yoktu Lakin çok çalışkan bir talebeydim Okullarımı daima birincilikle bitirdim Üniversitede de bütün kısımlarda Kemer escort Bayan okuma bahtım vardı lakin ben Teknik Üniversite nin metalurji mühendisliğini seçtim o zamanki ismiyle izabe mühendisliği Sebebi de burs imkânıydı Birinci sınıfta notum yüksek olduğu için Ereğli Demir Çelik işletmelerinden karşılıksız burs kazandım Rabak şirketinden de karşılıklı burs aldım İkisinden aldığım bursla bir öğrencinin sahip olamayacağı kadar param oluyordu
Fakülte bitince mecburi hizmetimden ötürü Rabak ta işe başladım Mecburi hizmeti tamamlamama yakın 1972 yılında Sarkuysan biliyorsunuz sarraf kuyumcu sanatkârların birinci heceleri benzeri bir bakır işletmesi kurmak istemiş Finlandiya nın Outokumpu firmasında staj yapmış mühendis olarak bir mühlet orada çalışmıştım O sırada Sarkuysan ı kuran kuyumcular tesis kurmak için Fin Outokumpu firmasından da teklif almışlar Finler gelenlerin hiçbirinin bu işten anlamadığını görünce demişler ki Bizde bir Türk çalıştı bu işleri biliyor Gidin onunla çalışın Rabak taki mecburi hizmetimi tamamlayınca Finlerin tavsiyesiyle Sarkuysan a geçtim Burs aldığım kurumda çalışmayı dilek ederdim alışılmış lakin katı kurallar vardı Müdür olmam için 40 yaşına gelmem lazımdı Rabak sonradan ifl as etti Bizim bu sene 50 yılımız Sarkuysan olarak
TAMAM İŞTE ADAMIMIZI BULDUK
Sarkuysan da birinci ele aldığınız proje hangisiydi
73 yılının sonunda montaj ve işletme müdürü unvanı ile misyona geldim Alman Lurgi firmasının projesi uygulanacaktı Büyük firmalardan teklif alalım dediler Enka Alarko Tekfen Maksom Teklif alınabilmesi için 3 ay şartname hazırladım Sonra ihaleye çıkıldı teklifler alındı İdare şurası toplantısına beni de çağırdılar Gelen makinelerin monte edilmesi işletmeye hazır hale getirilmesi için 4 firmanın verdiği teklifin ortalaması 3 5 milyon dolardı ve öngördükleri mühlet de 18 aydı Rabak ta tıpkı işleri yapmıştım Hesabımı yaptım Dedim ki Gelin bunlara vermeyin Bunu ben 450 bin dolara yaparım Oldukça bir çabadan sonra idaresi ikna ettim Bu montajı kendi adamlarımla yapacağım ve burada çalışan işçisi de işletmeci yapacağım demiştim Uzun lafın kısası 9 ay içerisinde montajı bitirdik ve 385 000 dolara mal ettik O vakit Kuyumcu İdare Kurulu nun gözüne girmeyi başardım Dediler ki Tamam işte adamımızı bulduk O günün kurallarına nazaran kolay değildi Adamları da o bahiste takdir etmek lazım O vakit kuyumcular 100 milyon lira para toplamışlardı halktan 67 vilayetten Kuyumculara duyulan inançla bu sermaye toplanmıştı Lakin o sermayenin bir yerde işler hale gelebilmesi için de bilen birisi lazımdı Onların da bahtına ben geldim
10 sene üzere bir müddette genel müdürlüğü size tevdi ettiler
Ben mühendisim çalıştığım küme ise esnaftı 83 yılında teknik genel müdür muaviniyken genel müdür vazifeden ayrıldı ve genel müdürlüğü bana teklif ettiler 40 yaşındaydım Kendimi finans ve ithalat ihracat hususlarında geliştirmem gerektiğini düşünüyordum Dediler ki vekalet verelim 1 5 sene vekalet yaptım Şirket düzgüne gidiyordu Şirketin üzerinde evvelki genel müdürden kalma 17 ipotek vardı bankaları ikna edip hepsini kaldırdım Bütün sıkıntı işe asılmak işin özüne girmek Bunu görünce sürpriz yaptılar 84 yılının sonunda Her sene aralık ayında işletmenin açılış gününü kutlarız Merhum idare şurası liderimiz konuşmasını yaptı Bir muştum var Bugün size yeni genel müdürümüzü tanıtacağım dedi Yeni birinin geldiğini zannettim Yeni genel müdürünüz Hayrettin Çaycı Çok duygulanıyor insan Kuyumcu sarraflar insan sarrafıdır tıpkı vakitte Kimin ne işe yaradığını çok düzgün anlarlar
AMERİKA BAZEN TÜM ÜRETİMİNİZİ YUTUYOR
Amerika da da tesisleriniz var
Sarkuysan ı kuran esnaf kümesi istiyordu ki sermayeyi koyalım çabucak sonraki günü para kazanalım Alışılmış endüstrinin gerçekleri bu türlü değil Rabak ın tek tabanca olduğu yıllarda onun boşluk bıraktığı alanlarda özel imalatlar yapmaya başladım Sarkuysan ın her türlü bakır kalitesini üretme kabiliyeti var Hem oksijenli hem oksijensiz bakır üretebiliyoruz Amerika da NASA da bir ihale açıldı Biz uzay gemisinde kullanılacak içerisinde 3 ppm oksijen bulunduran bakır ihalesi yapacağız dediler Bunun için de 500 kilo ihale açıyoruz O ihaleyi kazandık 3 ppm değil 1 ppm oksijenle onlara mal teslim ettik O bizim Amerika daki pazarımızı genişletti Amerika ya 25 seneye yakın mümessil üzerinden satış yaptık Sonradan orada şirket kurmaya karar verdik Amerika bizim teknolojik eserlerimizi daha âlâ değerlendirebiliyor 2008 yılında Amerika daki birinci tesisimizi New York City nin başşehri Albany de kurduk Peşinden bir tane de Georgia da kurduk Bunlar Sarkuysan tarihindeki çok kıymetli dönüm noktalarıdır Amerika sahiden büyük pazar bazen tüm üretiminizi yutuyor talep ettiği vakit karşılamak çok vakit alıyor
Sivil toplum çalışmalarınızdan bahseder misiniz
Sarkuysan olarak yurt dışı etkinliklere çok ehemmiyet verdik Nerede fuar düzenlenirse katıldık Ayrıyeten milletlerarası tertiplere iştirak ettik Türkiye deki birinci kuruluş olan Rabak ın yurt dışında eğitim almış yöneticileri Londra Metal Borsasından LME habersizlerdi LME ye birinci ben gittim bakır fiyatının nasıl teşekkül ettiğini öğrendim Ondan sonra yılda bir hafta gidip orada kalmaya başladık Orada öğrendiklerimizi dala de öğrettik kendimize saklamadık
Daha sonrasında Memleketler arası Bakır Konseyi ne IWCC girdik aktivitelerine katılmaya başladık Bir sene de ben İstanbul a davet ettim onları 400 tane milletlerarası bakır üreticisi geldi Türkiye ye Bunları Çırağan Sarayı nda ağırladım Türk cümbüş programı yaptırdım Boğaz ı Kapalı Çarşı yı gezdirdim O kadar hoş hislerle ayrıldılar ki turizm elçisi oldular Merhum Özal ile çok sefer dış seyahate gittim Türkiye nin ihracat ve ithalatta boyut kazanması Özal vaktinde başladı Her şeyi devlet yapmasın sivil toplum örgütü olarak siz de firmaları bir ortaya getirecek bir dış ticaret derneği kurun dedi 83 yılında kuruldu Türkiye Dış Ticaret Derneği TURKTRADE 5 yıldan bu yana başkanlığını yürütüyorum Bütün ülkenin ithalat ve ihracat ile ilgili sıkıntılarını tartışıyoruz ve devlete bakanlıklara teklifte bulunuyoruz Şu anda hükümetle ortamızda kurulmuş 6 7 komitede görevlilerimiz var Ben her gün kendi mesaimdeki işlerimi bitirdikten sonra sivil toplum ilgili sıkıntılara bir saat baş yorarım Her gün o denli yapmaktan hiç imtina etmiyorum Ülkeme hizmet ettiğimi düşünüyorum
İŞÇİLİK DAHA UCUZDU
Avrupa da neden Bulgaristan da yatırım yaptınız
Avrupa Birliği ne yeni üye olan ülkelerden birinde bir tesis açmayı planlıyorduk Hem maliyet avantajları hem pazara yakınlık vb sebeplerle Arkadaşlarımız birçok ülkeyi gezdiler bir rapor hazırladılar Romanya daha uygun görünüyor dediler O sırada Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği nin bir Romanya seyahati vardı Ben de ona katıldım Arçelik in oradaki tesislerini gezdik Birkaç tane daha oradaki Türk sanayicilerin tesislerini gezdim Orada da birtakım bilgiler aldım Oradaki Türk Romanya İşadamları Derneği de çok yakınlık gösterdi Sarkuysan büyük isim Buraya gelirse bizim için de güzel olur dediler
Aşağı üst bir sene sonra idare heyetinde olduğumuz DEİK in Bulgaristan gezisi vardı Tıpkı vakitte Bulgaristan İş Konseyi nde de varız Şumnu da Filibe de Sofya da bilhassa Türklere ilişkin olan fabrikaları gezdirdiler Oradaki arkadaşlarımız içinde iki bina olan 72 dönümlük bir yeri önerdiler Binaları elden geçir tesis kur dediler Çok başıma yattı Bulgaristan ın sayıları Romanya dan daha yeterliydi İşçilikler daha ucuzdu
Önemsize iki dakika ayırmayın
İş ideolojinize dair neler söylemek istersiniz
50 yıla yaklaşan Sarkuysan maceramda daima şunu düstur edindim Sebebi araştırılmadan sonuç tartışılmaz Mesela bir mevzu bana getirildiği vakit sonucu tartışmak isterler Derim ki Bir dakika Sonucu tartışmadan sebebini araştıralım Sebebine gitmeden sonuç tartışmak vakit kaybıdır Bir öteki anlayışım hayatta değerli ile değersizi ayırmak Hayatımda en kıymet verdiğim şeydir Yani değerliye icabında saatlerimi veririm değersize 2 dakika ayırmam Bir de prensip olarak ben bu şirketi bir aile şirketi haline getirdim Çalışanlarımız ve ortaklarımız bizim ailemiz Düşünün 15 bin tane ortak var bin tane çalışan var Hasebiyle her çalışana 15 tane işveren düşüyor Bu aileyi aidiyet hissiyle şirkete bağladım İçeride fevkalade bir dayanışma vardır ve bu aidiyet hissini şirkete verebilmek için bütün ömrümü Sarkuysan a adadım Şu anda 79 yaşındayım hala her gün saat 9 da işine gelip akşam 6 ya kadar çalışan bir şahısım ve bundan da hiç rahatsız değilim
Bulgaristan’da yazın eleman bulunmuyor
Bulgaristan da fabrika kurduktan sonra birtakım sürprizlerle karşılaştık 5 sene evvel oradaki minimum fiyat Türkiye nin yarısı kadardı Artık Türkiye nin bir buçuk katı Güç fiyatları Türkiye den ucuzdu Artık Türkiye den daha değerli En berbatı de eleman bulunmuyor Bulgarlar yaz geldiği vakit Almanya ya İspanya ya gidip oralarda çalışıyorlar Bulgar Başbakan a oradaki personellik problemini anlattık Türkiye den getirebiliriz dedik ona da ikna edemedik Personel bulabilsek kapasiteyi de artıracağız Bulgaristan iktisadına de yararı olacak Çözmek için eforlarımızı sürdürüyoruz
