Handan Sema CEYLAN
Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Yüksek İstişare Kurulu (YİK) Toplantısı Sabancı Center’da gerçekleştirildi. Misyonu devraldıktan sonra birinci YİK toplantısında konuşan Orhan Turan, “Rekabetçi kur, yüksek ihracat ve cari fazla mantığıyla kurgulanan fakat günümüz kalkınma anlayışı ve pratiğiyle gereğince örtüşmeyen siyasetler kalkınma açısından istenilen sonuçları vermiyor. Büyüme kalkınma için tek başına kâfi olmuyor, hatta maalesef yoksullaşarak büyüyoruz” dedi. Turan, ucuz TL ve ucuz iş gücü ile ihracatta rekabet avantajı kazanma döneminin, yerini yüksek nitelikli işgücüyle ve teknolojiyle yüksek katma bedel yaratmaya bıraktığına dikkat çekti. Global şartların Türkiye’nin lehine ilerlemediğini anlatan Turan, özetle şunları kaydetti:
19 YILIN EN YÜKSEK CDS’İNİ GÖRDÜK
Dünyada böylesi sert bir dönüşüm yaşanırken Türkiye’de bir türlü tam manasıyla denetim altına alamadığımız enflasyon, dünyada 1970’leri anımsatan enflasyonist baskının da tesiriyle üç rakamlı eşiğe yanlışsız süratle ilerliyor. Enflasyonla çabada tüm dünya faizleri artırarak frene basmayı tercih ederken biz uzun müddettir hem kurun yükselmesine ve hesap yapılamamasına yol açan hem de tasarruf sahiplerini cezalandıran bir para siyaseti izliyoruz. Bundan ötürü vergi mükellefleri ve hazine gereksiz bir yükü taşımak durumunda kalıyorlar. Akran ülkelerle kıyasladığımızda dünyada hem en yüksek enflasyona hem de son derece yüksek risk primine sahip ülke pozisyonundayız. Hakikaten bu hafta 19 yılın en yüksek CDS düzeyini de gördük. Bunun sürdürülemez olduğunu ve süratle rasyonel siyasetlere dönülmesi gerektiğini düşünüyoruz. İktisat bilimiyle ve tüm dünyadaki uygulamalarla çelişen bir yaklaşımı sürdürmemeliyiz. Akılcı, toplumsal aklı ve enerjiyi harekete geçirebilen, farklı kesitlerin katkı yapabilecekleri bir tartışma ortamında piyasa gerçekleriyle ve dünya pratiğiyle uyumlu bir siyaset seti üzerinde uzlaşabilmeliyiz.
TÜRKİYE İÇİN YÜZDE 0,8 KABUL EDİLEMEZ
Sorunlarımız sadece para siyasetiyle, dizginlenemeyen enflasyonla hudutlu değil. Derin bir güç krizinin de içindeyiz ve güçte dışarıdaki fiyat artışları cari açığımızı artırırken, içeride bilhassa endüstriye uygulanan rayiçler üretimi ve ihracatımızı olumsuz etkiliyor. Türkiye iktisadı dünya hasılasından aldığı hissesi 2000’lerin başından 2013’e kadar yüzde 0,60’tan yüzde 1,24’e kadar yükseltmişken, bu hisse son 7-8 yıldır süratle düşerek yüzde 0,8’e kadar geriledi. Türkiye’nin potansiyeline sahip bir ülke için bu nitekim kabul edilemeyecek bir durumdur. İzlenen iktisat siyasetlerinin yarattığı şartlarda gelirler süratle eriyor. Bilhassa sabit gelirliler enflasyon baskısını en derinden hissediyor. Kentli, eğitimli orta sınıfların gelirleri de erozyona uğruyor. Unutmayalım ki, orta sınıfı güçlü olmayan bir ülkede demokrasi zayıflar. Eşitsiz gelir dağılımı demokratik sisteme yönelik inancı zedeler.
KÜRESELLEŞMENİN YENİ VERSİYONU DÜZGÜN YÖNETİLMELİ
Küreselleşmenin yeni bir versiyonuna geçiyoruz. Tedarik zincirlerinin kısaltılması bağlamında bölgesel ekonomik kümelerin ve bunları örgütleyecek kurumların öne çıkacağı, göçmen sıkıntısının daha bariz halde siyaseti etkileyeceği ve global güvenlik mimarisinin yine inşa edileceği bir kurucu andayız. Türkiye bu mevzuların çabucak hepsinde bilhassa Batı sistemi içinde kıymetli roller oynayacak, oynaması kendisinden beklenen bir ülke. Ne var ki bu ehemmiyetin, bu kıymetli pozisyonun düzgün yönetilmesi gerekiyor.
İSVEÇ VE FİNLANDİYA’NIN NATO ÜYELİĞİ MÜZAKEREYLE ÇÖZÜLSÜN
Terörden çok çekmiş, acılar yaşamış bir toplumun hassasiyetlerine dost ve müttefik ülkelerin daha fazla dikkat etmesini istemek elbette Türkiye’nin hakkıdır. Lakin en haklı olduğumuz mevzularda bile çıkarlarımızı korurken tercih edeceğimiz sistem hedefe varmamızı kolaylaştıracak formda formüle edilmelidir. Bu bağlamda İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelikleri konusunda Türkiye’nin lisana getirdiği badirelerin ve taleplerin müzakere yoluyla, karşılıklı anlayışı geliştirerek ve ittifak ruhuna uygun halde çözülebileceğini ümit ediyoruz.
AB İLE BAĞLARI SIĞINMACILARA İNDİRGEME VAKTİ GEÇTİ
AB ile bağlantılarımızın epey problemli olduğu herkesin malumu. Bu bağlantıları sığınmacı mutabakatına indirgemekten tarafların vazgeçme vakti gelmiş de geçmektedir. AB ile bağlantıların düzelmesi konusu salt ekonomik toparlanmaya bağlanacak bir problem değildir. Türkiye’nin potansiyelini sonuna kadar kullanacağı bir noktaya gelinmesi tıpkı vakitte anayasamızdaki demokratik, toplumsal, laik, hukuk devleti tanımlamasına tam manasıyla uygun bir idare yapısı kurmaya bağlıdır.
KUTUPLAŞMA ZAAFIMIZI DERİNLEŞTİRDİ
Dinlemeyi önemseyen bir toplumsal kültüre sahip değiliz. Son zamanlardaki kutuplaşma bu zaafımızı derinleştirdi. Halbuki birbirimizi dinlemeye, anlamaya ve ortak paydalarımızı saptamaya her zamankinden fazla muhtaçlığımız var. Bu niyetle TÜSİAD olarak Geleceği İnşa çalışmamızı çalıştaylarda gençlerimizle tartıştık. Bu buluşmalara devam edeceğiz. Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün bu ülkenin geleceğini emanet ettiği gençlerimize kulak verdik, kaygılarını dinledik, hayata bakışlarını anlamaya çalıştık.
İSTANBUL MUKAVELESİNE GERİ DÖNÜLSÜN
Yeri gelmişken cinsiyet eşitliği konusuna da değinmek istiyorum. Dünyanın pek çok gelişmiş ülkesinden evvel bayanların siyasi haklara sahip olduğu, eşit vatandaş statüsüne kavuştuğu bir ülkeyiz. Bu çağda Türkiye’nin bu hususlarda geriye gitmesi kabul edilemez. İstanbul Kontratına geri dönülmesi gerek.
BEYİN GÖÇÜ GÖRÜLMEMİŞ BİR ÖLÇEĞE VARDI
Ülkenin ekonomik durumu ve siyasi atmosferi nedeniyle bugüne dek görülmemiş bir ölçeğe varan beyin göçünü bir kere daha gündeme getirmek zorundayım. Bu göçü durdurmak için atılacak adımların en başta gelen önceliklerimizden sayılması gerektiğini düşünüyoruz. Bu boyutlarda bir nitelikli insan kaybına tahammülümüz olmadığına inanıyoruz.
FESTİVAL VE KONSER İPTALLERİ…
Ciddiye alınmak isteyen, daha yeterli eğitim talep eden, haklarının yenmediği bir nizam arayan gençlerimize, kutuplaşma, ayrımcılık ve ötekileştirmeden arınmış bir ülke iklimi sunabilmeliyiz. Son vakitlerde süratle artan şenlik ve konser iptallerine de kısaca değinmek istiyorum. Gençliğin her alanda özgürlük talepleri bu derece besbelliyken, memnun günlerini tüm güçleriyle kutlamak isteyen gençlerin bu hasretlerinin, haklarının, eğlenme özgürlüklerinin neden rahatsız edici bulunduğunu anlamak doğrusu pek kolay değil. Kimi sanatkarlarımızın ve onları dinlemek, izlemek isteyen hayranlarının buluşmasının neden bir tehlike arz ettiğini anlamamızın da kolay olmadığı üzere.
Geleceğe de ümitle bakıyoruz. Sonuçta, 99 yıllık tarihi içinde Cumhuriyetimiz pek çok zoru başardı. Zahmetleri aştı. Ülkeyi aşikâr bir kalkınmışlık noktasına getirdi. Kurucu prensiplerimiz hala bize ışık tutmaya devam ediyor.
İZLENİMLER…
– TÜSİAD YİK dün düzenlenen bir kokteylle başladı. Rahmi Koç Müzesi’nde düzenlenen kokteyl, İstanbul iş dünyasının tahminen de en ağır programlı günündeydi.
– Birebir saatlerde İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) 70’inci yıl galası ve çeşitli ödül merasimleri ile açılışlar vardı. Açık havadaki kokteylde bu manada bir sirkülasyon yaşandı.
– Bilhassa Anadolu’dan gelen iş insanlarının gündemi reeskonttaki sıkılaştırmaydı.
– İktisat ile alınacak önlemlerle ilgili çok sayıda iş insanı “çok geç” yorumunu yaptı.
– YİK toplantısında Tuncay Özilhan’ın iktidar kadar muhalefetten de yeni periyot için net ve somut yol haritaları istemesi dikkat çekti.
