Türkiye Çelik Üreticileri Derneği’nin (TÇÜD) datalarına nazaran, Türk çelik dalı 2022’nin birinci 6 ayını üretim ve ihracatta düşüşle tamamladı. Ham çelik üretimi haziranda 2021’in tıpkı ayına nazaran yüzde 13,1 azalışla 2,9 milyon tona, ocak-haziran devrinde ise geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 4,6 düşüşle 18,9 milyon tona geriledi. Haziran ayında Türkiye, çelik üretimi en çok gerileyen ülkeler ortasında yer aldı.
Nihai mamul tüketimi haziranda yıllık bazda yüzde 0,5 artışla 2,6 milyon tona çıkarken, yılın birinci 6 ayı prestijiyle yüzde 3,4 düşüşle 17 milyon tona indi.
İhracat ölçüde düştü, kıymette arttı
Çelik eserleri ihracatı haziranda geçen yılın tıpkı ayına kıyasla ölçü bazında yüzde 17,9 azalışla 1,5 milyon tona gerilerken, kıymet bazında yüzde 4,7 yükselişle 1,6 milyar dolara çıktı.
Bu yılın ocak-haziran periyodunda ihracat geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran ölçü bakımından yüzde 8,1 azalışla 8,5 milyon tona düşerken, bedel bakımından yüzde 25 artışla 8,3 milyar dolar düzeyine ulaştı.
Haziranda ithalat yıllık bazda ölçüde yüzde 9,6 artışla 1,3 milyon ton, bedelde yüzde 29,1 artışla 1,5 milyar dolar oldu.
İthalat birinci 6 aylık devirde ise ölçü bazında yüzde 5,9 azalışla 7,7 milyon ton, bedel bazında ise yüzde 28 yükselişle 8,5 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.
İhracatın ithalatı karşılama oranı, 2021’in birinci yarısında yüzde 100,5 iken 2022’nin birebir devrinde yüzde 97,9’a geriledi.
“DİR uygulaması hızla gözden geçirilmeli”
TÇÜD Genel Sekreteri Veysel Yayan, Türkiye’nin bu yılın birinci çeyreğinde düşüş eğilimine giren çelik üretiminin, dünya ortalamasındaki düşüşe nazaran daha mütevazi düzeylerde seyrettiğini söyledi.
İkinci çeyrekte ise üretimdeki daralmanın sürat kazandığını belirten Yayan, yılın birinci yarısı prestijiyle dünya çelik üretimi ile Türkiye’nin üretimi ortasındaki farkın kıymetli ölçüde daraldığını tabir etti.
Yayan, başka taraftan, gerek muhafazacı yaklaşımlar gerekse dış talepteki daralma eğilimi sebebiyle çelik eserleri ihracatında yılın birinci yarısında yüzde 8, haziranda yüzde 17,9 olmak üzere önemli gerileme gözlendiğini lisana getirdi.
Rus üreticilerin yaptırımlar sonrasında milletlerarası piyasalarda alıcı bulamamaları nedeniyle bu ülkedeki yetkililerin çelik ihracatını sübvanse edecekleri tarafında açıklamalarda bulunduğuna dikkati çeken Yayan, şöyle devam etti: “Ayrıca hurda ihracatında kotayı aşmayan ülkeler için ton başına 100 euro, kota aşımı yapan ülkeler için ton başına 290 euro vergi uygulamasıyla Rus çelik üreticilerine ucuz hurda temin etme imkanı sağlanmıştır. Tüm bu düzenlemeler, Türkiye pazarının cazip pozisyona gelmesine yol açarak Rus ihracatçıların Türkiye piyasasına ağırlaşmaları sonucunu doğurmuştur. Neredeyse hurda fiyatlarına yakın fiyatlarla gerçekleştirilen Rusya’dan kütük ithalatının yılın birinci çeyreğine kıyasla ikinci çeyrekte 5 misli artış göstermesi, çelik dalımızı olumsuz tarafta etkilemiştir. Türkiye’de kimi tesisler üretimlerini durdurmuş, kimileri ise vardiya sayısını azaltmaya başlamışlardır. Bu gelişmeler ışığında, Rusya’dan yapılan kütük ithalatındaki artışın denetim altına alınması, çelik bölümümüz açısından değerli bir sorun haline gelmiştir.”
Yayan, Ticaret Bakanlığınca, TÇÜD’ün başvurusu üzerine başlatılan soruşturmanın tamamlandığını söz etti.
Yayan, 7 Temmuz 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan bildirimle Avrupa Birliği (AB) ve Güney Kore menşeli sıcak haddelenmiş yassı çelik eserlerine yönelik yüzde 7 ile yüzde 12,8 ortasında değişen oranlarda damping marjı uygulanmasına hükmedilmesine ait kararın, Türkiye’nin, dünyada korumacılık eğilimlerinin arttığı bir devirde kendi iç piyasasına yönelik dampingli ithalata karşı hassasiyet göstermesi açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirildiğini söyledi.
ABD, AB ve pek çok ülkenin Türkiye’ye uyguladığı müdafaa önlemleri ve damping vergilerinin gözden geçirilmesinin değer taşıdığını vurgulayan Yayan, “Dahilde Sürece Rejimi (DİR) kapsamında yapılan ithalatın yurt içi tüketimdeki yüzde 40’ı aşan hissesi dikkate alınarak, DİR uygulamasının hızla gözden geçirilmesi, yılın ikinci yarısında durumun daha da ağırlaşmaması açısından hayati kıymet arz etmektedir.” dedi.
