Aysel YÜCEL
Uluslararası nakliyatta bilhassa Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte kıymetli bir alternatif güzergah olarak öne çıkan Orta Koridor’un güçlendirilmesi için Türkiye, Azerbaycan ve Kazakistan ortasında çalışma kümesi kurulması, lojistik kesiminde büyük memnuniyet yarattı. DEİK Lojistik İş Kurulu Yürütme Şurası Lideri Turgut Erkeskin, bu güzergahtaki altyapı ve bürokratik mahzurların aşılmasıyla Türkiye’nin global nakliyattan alacağı hissenin değerli oranda artacağını belirterek, “Sadece Hazar Denizi geçişlerini hızlandırmak, feribot ve vagon kapasitelerini artırmak bile, kuzey koridorundan en az yüzde 15’lik bir hissesi ülkemiz üzerinden geçirmemizi sağlayacak” dedi.
“İhtiyaç değil, zorunluluk”
DÜNYA’ya konuşan Dış Ekonomik Alakalar Heyeti (DEİK) Lojistik İş Kurulu Yürütme Konseyi Lideri Turgut Erkeskin, Türkiye’nin teşebbüsleri ile Orta Koridor’a yönelik çalışma kümesi kurulmasının çok bedelli ve heyecan verici bir teşebbüs olduğunu tabir ederek, “DEİK’te yaptığımız çalışma ve hazırladığımız rapor çerçevesinde, Orta Koridor’un işlerlik kazanmasının, canlandırılmasının ülkemiz için pek çok ekonomik, toplumsal ve kültürel bedelinin olduğunu ortaya koymuştuk. İçinden geçtiğimiz son 2-3 yılın güçlü kaideleri, başta Çin olmak üzere Uzak Doğu ülkeleri ile yeni nakliyat koridorlarının yalnızca ülkemiz için değil, beraberinde Avrupa hatta kuzey Afrika ülkeleri için de ne kadar gerekli olduğunu gösterdi. Orta Koridor artık yalnızca bir alternatif olmaktan çıkıp, olmazsa olmaz bir muhtaçlık konumunda” diye konuştu.
“Üretim ve lojistik üssü olabiliriz”
Orta Koridor üzerinde birçok nakliyat faaliyetinin uzun yıllardır yapıldığını fakat birçok problemle karşılaşıldığını söz eden Erkeskin, “Gerek hudut geçişlerindeki sıkıntılar gerekse de Hazar Denizi geçişleri sıkıntıları, beklemeler, hem demiryolu hem de karayolu faaliyetlerimizi hayli fazla sekteye uğratıyor” dedi. Bu problemlerin bölgedeki bedel zinciri içinde mal akışlarını yavaşlatırken, maliyetleri de artırdığını lisana getiren Erkeskin, yalnızca Hazar Denizi geçişlerini hızlandırarak, feribot ve vagon kapasitelerini artırarak bile Kuzey Koridoru’ndan en az yüzde 15’lik bir hissenin Türkiye üzerinden geçmesinin sağlanabileceğine vurgu yaptı. Erkeskin, bu sayede net hizmet ihracatının artırılabileceğini, Türkiye’den ve bilhassa İskenderun ve Mersin limanları üzerinden Kuzey Afrika’ya yeni koridorlar açma imkânı sağlanabileceğini söyledi. Erkeskin, “Gerek doğu ülkeleri gerek Avrupa ve hatta Afrika ülkeleri ile olan yakın kültürel ve ekonomik işbirlikleri ile ortak üretim tesislerinin ülkemizde kurulmasıyla, tam bir üretim ve lojistik üssü olmayı başarabileceğiz” dedi.
“Çalışma kümesi, kapasite ve verimliliği artıracak”
Çin-Avrupa çizgisinde değerli geçiş ülkeleri olan Ukrayna ve Rusya’nın, savaş nedeniyle riskli hale gelmesi, alternatif güzergah gereksinimi doğurmuştu. Bu durum, Türkiye’nin de dahil olduğu Orta Koridor’un değeri artırdı. Lakin Türkiye için değerli fırsatlar yaratan bu gelişmenin önünde altyapı eksikliğinden kaynaklanan kimi maniler var. Bölüm yetkilileri, her fırsatta fırsatı kaçırmamak için mevcut güzergahtaki problemlerin acilen çözülmesi gerektiğini vurguluyordu. Bu bahiste bakanlık tarafından birinci somut adım bu hafta başında atılmıştı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Bakü’de düzenlenen Türkiye-Azerbaycan-Kazakistan Dışişleri ve Ulaştırma Bakanları Toplantısı’na katıldı, yapılan üçlü dorukta, Orta Koridor’da kapasite artışı ve verimliliği artıracak çalışma kümesi, Türkiye’nin teklifiyle imzalanan protokolle kuruldu. Bakan Karaismailoğlu, Orta Koridor’un değerini şu sözlerle vurguladı: “Çin’den Avrupa’ya hakikat yola çıkan bir yük treni, Orta Koridor ve Türkiye’yi tercih etmesi halinde 7 bin kilometreyi 12 günde kat ediyor. Birebir trenin Rusya Kuzey Ticaret Yolu’nu tercih etmesi halinde 10 bin kilometrelik bir aralık ve en az 15 günlük seyir mühleti kelam konusu. Güney Koridor’u tercih etmesi durumunda ise gemiyle Süveyş Kanalı üzerinden 20 bin kilometre seyrederek lakin 45 ile 60 günde Avrupa’ya ulaşabiliyor. Bu sayılar bile Orta Koridor’un global ticarette, Asya ve Avrupa ortasında ne kadar avantajlı ve inançlı olduğunu gözler önüne seriyor.” Karaismailoğlu, hem karayolunda hem de demiryolunda orta koridorda yaşanan altyapı, geçiş dokümanı ve geçiş fiyatı üzere bahislerde da bir kadro sorunlar olduğunu hatırlatarak, bu problemlerin tahliline odaklarını söz etti. Karaismailoğlu, “Ülkelerimiz ortasında ticaretin artabilmesi için öncelikle nakliyattaki geçiş fiyatları ve transit geçiş evrakı meselesini çözmemiz gereiyor. Kardeşliğimize yakışır formda yasal yeri hazırlayarak bu hususlarda gerekli çalışmaları hepimizin yapması gerektiğine inanıyorum. Bu sorunların ortadan kalkması, hepimizi mutlu edecek ve ticaretimize olumlu katkı sağlayacak” dedi.
UTİKAD Lideri Ayşem Ulusoy: Ray altyapısı ve gümrük süreçleri uyumlu hale getirilmeli
Orta Koridor’un kıymetini her fırsatta vurgulayan isimlerden biri de Nakliyat ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) Lideri Ayşem Ulusoy olmuştu. Türkiye, Azerbaycan ve Kazakistan ortasında Orta Koridor’da çalışma kümesi kurulmasına yönelik görüşlerini DÜNYA ile paylaşan Ayşem Ulusoy, şunları kaydetti: “Bu koridora yönelik çalışma kümesinin kurulması çok hoş bir gelişme. Bu sınırın altyapısının güzelleştirilmesi için güzergah üstündeki ülkelerin bir ortaya gelmesi gerekiyor. Altyapıyı uyumlu hale getirerek sürecin hızlandırması değerli bir adım. Ülkeler ortasındaki ray altyapısı ve gümrük süreçleri yönelik sorunları çözülürse bu hususta yol alınır.”
