Mehmet KAYA
Savunma ve Havacılık Sanayii İmalatçılar Derneği (SASAD) 2021 yılına ait temel göstergelerin akabinde, alt kırılımların da yer aldığı 2021 Performans Raporunu yayımladı. Raporun sunuş yazısında SASAD Lideri Osman Okyay, salgında yaşanan düşüşün 2021’de telafi edildiğini ve şirketlerin öz kaynaklarından yaptıkları harcamalardaki artışın, şirketlerin güçlendiğini gösterdiğini vurgularken risk ögelerine da dikkat çekti. Osman Okyay yazısında, “Pandeminin tesirleri ile Rusya-Ukrayna ortasında yaşanan çatışma ortamının bilhassa emtialardaki fiyat artışlarını tetiklediği bir periyoda girmiş bulunuyoruz. Bilhassa girdi maliyetlerindeki artışın 2022 yılında bölümümüzü olumsuz etkileyeceğini öngörüyoruz” sözlerine yer verdi.
SASAD Lideri Osman Okyay, 2022 yılı için ortaya çıkan risklere karşı atılması gereken adımlara da yer verdiği yazısında, “Savunma sanayi dalında 2021 yılındaki büyümenin 2022 yılında da sürdürülebilmesi için fiyat artışlarının denetim edilmesi ve kesim şirketleri olarak alternatif tahliller üzerinde çalışmamız gerekiyor. Cirolardaki artışın istihdama yansıması ile performansta yaşanan yükselişlerin 2022 yılı bilgilerinde de görmeyi arzuluyoruz. Mevcut pazarların korunması, yeni pazarların oluşması ve şirketlerimizin çift kullanım eser ve hizmetler ile iş alanlarını genişletmeleri ile daha güçlü performans sergilemek en öncelikli gayemiz olmaya devam ediyor” görüşünü vurguladı.
Performans göstergeleri
Savunma ve havacılık sanayiinde, 2021’de 10 milyar 159 milyon dolar ciroya erişildi. 2019’daki 10,9 milyar Dolarlık cironun altında kalınsa da 2020’deki 8,9 milyar dolara kadar yaşanan gerileme telafi edilmiş oldu. Yeniden 2021’de yurt dışı satış gelirleri (mal ve hizmet) 3 milyar 225 milyon dolar, ithalat ise 2 milyar 62 milyon dolar oldu. İhracat yüzde 42,32 artarken, ithalat ise yüzde 4,58 azaldı.
Bölümün istihdam düşüşü dikkat çekti. Salgın yılı olan 2020’de istihdam yüzde 5,14 oranında artarak 77 bin 566 şahsa ulaşmıştı. Ciro ve ihracatın arttığı 2021’de ise istihdam yüzde 2,54 oranında düşerek 75 bin 660 bireye geriledi. Bölümün kişi başı cirosunda da hem ciro artışı, hem de istihdam düşüşü nedeniyle yükseliş gerçekleşti. Savunma sanayiinde büyük projeler nedeniyle son vakitlerde yeni işe alımlar devam ediyordu. Buna karşılık dalda yetişen yetenekli gençlerin yurt dışındaki şirketlerce transfer edilmek için efor harcandığı da biliniyor.
En yüksek ihracat artışı bakım-onarımda
SASAD raporuna nazaran, ihracattaki en yüksek artış oranı yüzde 224,86 ile bakım ve tamir hizmetlerinde yaşandı. Denizcilik alanındaki satış yüzde 94, kara araçları yüzde 25, askeri havacılık yüzde 30,88 artarken, silah-mühimmat-füze kümesindeki artış yüzde 81,75 olarak ölçüldü. En fazla satış yapılan bölge olan Amerika’ya ihracat yüzde 47 artışla 897, Avrupa’ya ihracat yüzde 84 artışla 679, Orta Doğu, Asya, Afrika, Güney Amerika’ya yapılan ihracat yüzde 28 artışla 1 milyar 649 milyon dolar düzeyine ulaştı. Performans raporunda, 2021’de alınan yeni siparişlerin bir evvelki yıla nazaran yüzde 38,89 oranında artarak 8 milyar 576 milyon dolara ulaştığı kaydedildi.