En ufak bilgisayardan en büyük bilişim sistemine kadar bir bilgisayarın çalışması için gerekli pek çok farklı donanım ünitesi vardır. Bunlar ortasında bilinen lakin nedense pek önemsenmeyen PSU kısaltması ile anılan güç kaynağı ünitesi ise düşündüğünüzden çok daha kıymetli. Zira başka donanım üniteleri olmadan birtakım performans sıkıntıları yaşarsınız ancak yeterli bir PSU olmadan sistemin çalışması bile mümkün değil.
PSU güç kaynağı ünitesinin bilgisayara güç verdiğini düşünebilirsiniz fakat bu gerçek değildir. PSU sadece güç akımını değiştirir ve sisteme uygun düzenlemeler yapar. Kolay üzere görünen bu fonksiyon, sistemin her vakit en yanlışsız güç akımını almasını ve azamî verimlilikte çalışmasını sağlar. Gelin PSU nedir, ne işe fayda üzere merak edilen sorulara yakından bakalım ve güç kaynağı ünitesi hakkında bilmeniz gereken ayrıntıları görelim.
PSU nedir, ne işe fayda, alırken nelere dikkat edilir?
PSU nedir?
Power Supply Unit, kısaca PSU, Türkçesi ile güç kaynağı ünitesi; bilişim sistemlerinin olmazsa olmaz donanımlarından bir adedidir. İsmi nedeniyle yanlış anlaşılmasına karşın sistemlere güç sağlamaz. PSU, AC olarak bilinen alternatif yüksek voltaj akımı alır ve DC olarak bilinen hakikat akıma dönüştürür. Bu dönüşüm sırasında bilişim sistemine uygun olarak akım üzerinde birtakım düzenlemeler yaparak sistemin gerekli akım gücünü almasını sağlar.
Günümüzde artık bilhassa şahsî bilgisayarlarda SMPS kısaltması ile anılan anahtarlamalı güç kaynağı kullanılmaktadır. Anahtarlamalı güç kaynakları hem çok daha verimli çalışır hem de birden çok voltaj girişine sahiptirler. SMPS sistemleri sayesinde güç girişi değişimi nedeniyle voltaj bedeli değişen farklı ülkelerde bile tıpkı sistem meselesiz bir biçimde çalışır.
PSU ne işe fayda?
Elektrik sisteminin üretim noktasından evimizdeki prize kadar gelme kıssası biraz uzun olduğu için şimdilik onu bir kenara bırakalım. Lakin şunu bilelim, gelen bu akım direkt olarak kullanılmıyor ve biz farkında olmasak bile kullandığımız her aygıt bu akımı kendine nazaran düzenleyecek ufak ya da büyük sistemler kullanıyor.
Bahis bilişim sistemleri olduğu vakit ise devreye güç kaynağı ünitesi ya da anahtarlamalı güç kaynağı giriyor. Gelen alternatif akımı hakikat akıma çevirmekle kalmıyor, birebir vakitte kullanılacağı sistem toleranslarına uygun olarak düzenliyor. Pek çok sistem zati ya yanında bir PSU ile birlikte gelir ya da içinde dahili olarak bir güç kaynağı ünitesi vardır. Ancak çok daha büyük sistemlerden bahsediyorsak PSU seçimini kendiniz yapmalısınız.
Bilgisayarım için kaç watt PSU almalıyım?
İşte bu tahminen de asla temel bilgilerin olduğu bir yazıda karşılığını alamayacağınız bir soru. Zira birtakım donanım üniteleri genel olarak her sisteme uygun olabilir. Fakat güç kaynağı ünitesi asla genel tariflere nazaran alınamaz. Kurduğunuz sistemi açın ve bakın. Tek tek üniteler ne kadar güç kullanıyor bunu görün ve toplam gereken güç ölçüsünü öngörün.
Sistem bileşenlerinin toplam 600V güç gereksinimi olduğunu düşünelim. Bu sistem için %50 verimlilikle çalışan 1200V bir güç kaynağı ünitesine gereksiniminiz var demektir. Bu türlü bir PSU kullanırsanız ilerleyen vakitlerde sisteminize ekleyeceğiniz yeni bileşenler de sıkıntısız çalışacaktır. Bu nedenle sırf var olan sisteminize nazaran değil, ilerleyen vakitlerde nasıl bir sisteme sahip olacağınızı da öngörerek bir PSU almalısınız.
Elbette PSU markaları da bir o kadar değerli. Kimi markaların, kimi donanımlar ile uyumlu çalıştığı bilinen bir gerçek. Bu nedenle donanım üreticilerinden de bu mevzuda bilgi alabilirsiniz. Günümüzde genel olarak 80 Plus, 80 Plus Bronze, 80 Plus Platinum, 80 Plus Silver, 80 Plus Platinum, 80 Plus Titanium üzere PSU modelleri tercih ediliyor. Bunlar en az %80 verimlilikten başlar ve %94 verimliliğe kadar artar. Gereksiniminiz olan güç ölçüsüne ve elbette bütçenize nazaran bir seçim yapabilirsiniz.
Birden çok PSU gerekli mi?
Kime nazaran neye nazaran diye sormak en gerçek cevap olacaktır. Zira kullandığınız ferdî bir sisteminiz varsa çarçabuk tek güç kaynağı ünitesi üzerinden güç akışı sağlayabilirsiniz. Fakat çok daha geniş bir sistemden bahsediyorsak birden fazla PSU birebir anda çalışmasa bile en azından her vakit bir yedeğe muhtaçlık duyulacaktır.
PoE kısaltması ile anılan ethernet üzerinden güç ismi verilen bir sistem daha var. Bu sistem, elektrik gücünü rastgele bir priz olmadan ağ kabloları üzerinden güç akışı sağlıyor. UPS kısaltması ile anılan kesintisiz güç kaynağı ismi verilen bir sistem daha var. Bu sistem, azamî yedekle makul bir müddet kesintisiz çalışma garantisi veriyor. Çevrimiçi, çevrimdışı ve çizgi etkileşimli sistemler de yeniden güç akışının kesintisiz sürmesini sağlayacak alternatifler ortasında.
PSU alırken nelere dikkat etmeli?
- Sahip olduğunuz donanımı tanıyın.
- İleride sahip olacağınız bileşenleri öngörün.
- Güç gereksiniminizin fazlasını düşünün.
- PSU modellerini güzel inceleyin.
Sahip olduğunuz donanımı tanıyın:
Bir güç kaynağı ünitesi almadan evvel, sahip olduğunuz sistem donanımlarına hakim olmalısınız. Kendi başlarına ne kadar güç muhtaçlıkları olduğunu ve bu gereksinimin bir ortada çalışırken ne kadar artacağını ya da azalacağını bilmelisiniz. Şayet bu hususta deneyiminiz yoksa donanım üreticileri ile bağlantıya geçerek gerekli bilgileri almanız mümkün.
İleride sahip olacağınız bileşenleri öngörün:
Sahip olduğunuz sistem donanımlarının muhtaçlığı olan enerjiyi bilmek ve buna uygun bir PSU seçmek gerçek bir karar. Lakin ilerleyen vakitte yeni ve daha gelişmiş bileşenler alabileceğinizi ve bu bileşenlerin de fazladan güç muhtaçlığı olacağını unutmayın. Çok daha yüksek güç transferi yapan bir güç kaynağı ünitesi alarak çok daha uzun müddet kullanabileceğiniz bir donanıma sahip olabilirsiniz.
Güç gereksiniminizin fazlasını düşünün:
Üstte verdiğimiz örneği hatırlayalım; 600V güç muhtaçlığı olan bir sistem için 1200V PSU gerekli demiştik. Elbette bu durum PSU verimliliğine nazaran değişiklik gösterebilir lakin her vakit gereksiniminiz olandan çok daha yüksek güç transferi yapan bir PSU almaya çalışın. Hem bileşenleriniz geliştikçe hem de muhtemel akım değişikliklerinde bu türlü bir PSU kullanmanın avantajlarını göreceksiniz.
PSU modellerini âlâ inceleyin:
80 Plus, 80 Plus Bronze, 80 Plus Platinum, 80 Plus Silver, 80 Plus Platinum, 80 Plus Titanium üzere PSU modelleri sadece temel ünitelerdir. Çok daha fazlasını alışveriş sitelerinde bulmanız mümkün. Kimileri %94’e varan yüksek bir verimlilikle çalışır. Elbette verimlilik arttıkça fiyat da artar. Bu nedenle çabuk etmeden tüm PSU modellerini inceleyin ve kullanıcı yorumlarını göz önünde bulundurun.
Bir bilgisayarın çalışması için gerekli olmazsa olmaz güç kaynağı ünitesi PSU nedir, ne işe fayda üzere merak edilen soruları yanıtlayarak bu ünite hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Bahis hakkındaki niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.