Maruf BUZCUGİL Hüseyin GÖKÇE ANKARA
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu TCDD’de işletmeyle ilgili yeni Merter Escort bir modele gereksinim duyulduğunun altını çizdi DÜNYA’ya konuşan Bakan Karaismailoğlu yük tarafında TCDD’nin üç özel şirketle çalıştığının bilgisini vererek demiryollarının bu şirketlere vagon lokomotif kiraya verebildiğini söyledi
Ulaştırma ve Altyapı Merter Escort Bayan Bakanı Adil Karaismailoğlu Kamu Özel İşbirliği KOİ modeli kapsamında devletin şu ana kadar ödediği garanti paranın yalnızca Antalya Havalimanı nın ikinci ihalesinde tahsil edilen bedelin altında kaldığını söyledi Gelir paylaşımı Escort Merter sistemi sayesinde Bakanlığın 2040 yılına gerçek artık yatırımlarını kendi kaynaklarından karşılayacak duruma geleceğini kaydeden Karaismailoğlu bilhassa Karadeniz de Ro Ro nakliyatında araç başına teşvik vermeye hazırlandıklarını aktardı Karaismailoğlu lojistikte demiryolu hissesinin yüzde 22 ye çıkarılacağını tabir etti
Ankara Sohbetlerinin konuğu olan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu DÜNYA Gazetesi Üst Yöneticisi Hakan Güldağ ile DÜNYA Yayın Koordinatörü Vahap Munyar ın sorularını yanıtlandırdı
Bilhassa Bayram tatili sonrası köprü ve otoyollar verilen garantiler istikametiyle çok tartışıldı
Bayramda Osmangazi köprüsünden 80 bin araç geçti ve bu durum başka yolların kalabalığını da önemli ölçüde azalttı Üstelik kalabalık olmasa bile bunlar ülke için gerekli yatırımlar ve bir biçimde yapılması gerekiyordu aslında Düşünsenize bu kadar araç Osmangazi den geçmeseydi başka yolları kullanan vatandaşlar da o seyahatlerini yapamayacaklardı Birçoğu vaz geçecekti Fiziki olarak araçları feribotla karşıya geçmesi mümkün değildi
Vatandaşa yük gelmesin diye bugünkü 85 liralık fiyatta tutuyoruz Gereksinim olunca destek ediyoruz daha fazla araç geçince daha fazla para toplanıyor ödenecek paradan düşüyoruz Lakin işletme maliyetine hiç karışmıyoruz Yollar ve köprülerin yıllık 70 milyon dolarlık işletme maliyeti var ve bunu da devlet harcamıyor
Yatırım işletme ve finans maliyetine devletin karışmadığı finansal model var Aslında biz şu anda finansal modeli yürütüyoruz
100 bin ortalama düzeyine ne vakit ulaşılır Projeksiyon var mı
Osmangazi Köprüsü 2016 yılında yapıldı yaklaşık 6 sene oldu 10 uncu yıla geldiğimizde bu sayılara rahatlıkla ulaşırız Yani 100 bini geçeriz İzleyen periyottaki bütçeye gelen parayı öbür ulaşım yatırımlarına harcayacağız
2040 lara geldiğimizde işletme mühletleri bitmiş devlete kalmış olacak Buradan yeni gelir paylaşımı modeliyle devlete direkt gelir akışı olacağı için Bakanlığımız kendi bütçesini kendi yaptığı projelerden karşılayabilecek hale gelecek
Biz denizyolu ve havayolunda zati kârlı noktadayız İstanbul havayolunda 22 milyar Euro kira geliri alacağız Kira dışında gelir gelecek Garantiyi bu sene tutturamayabiliriz ancak seneye garantiyi geçeceğiz
Antalya Havalimanı 2025 yılından sonraki 25 yılın ihalesini yaptık 8 5 milyar Euro gelir garantisi aldık Onun da yüzde 25 ini peşin tahsil ettik Yani bugüne kadar YİD modeli kaynaklı verdiğimiz paranın toplamı bile bu kadar değil
Gelir her geçen gün gelir artacağı için 2024 yılından sonra bu projelerden para da gelmeye başlayacak 2040 yılına geldiğimizde bütçeden para istemiyoruz projelerimiz bize kâfi gelirlerimizle yatırımlarımızı yapar vaziyete geleceğiz
Bundan sonraki süreçte yatırımlarda hangi alana yük verilecek
Özellikle karayolu altyapısı tamamlandı son 20 yıl bu alanda önemli yatırım yapıldı ve bütçenin yüzde 65 ini karayolu doldurdu Şu an karayolu ile demiryolu yüzde 43 lerde başa baş noktaya geldiler Karayolu yüzde 30 a inecek demiryolu yatırımları yüzde 65 e kadar çıkacak Artık bundan sonra demiryolu yüklü yatırım periyoduna girmiş bulunuyoruz Demiryolu maliyeti yüksek ve uzun sürüyor uzun müddet hizmet edebilecek projeler
Sanayi bölgelerinin demiryolu çizgisine entegrasyonu konusundaki çalışmalarınız ne basamakta
Özellikle lojistik maliyetinin düşürülmesi açısından demiryolu yatırımları çok kıymetli OSB liman anayolu demiryoluna bağlayıp lojistik maliyetinin düşmesi için değerli iş yapıyoruz Emisyonun azaltılması Paris İklim Mutabakatı taahhütleri nedeniyle demiryolu değerli Hem yeni yatırımlar hem eski çizgilerin elektrikli hale dönüştürülmesinde seferberlik halinde çalışma başladı Son olarak Dünya Bankası 500 milyon dolar kredi aldık Filyos dahil OSB leri bağlayacağız önemli çalışmalar var imalatlar devam ediyor
İş dünyası bu manada düzgün hizmet alamamaktan şikayetçi oluyor
Bununla ilgili planlamalarımız var İşletme modelinde düşünceleri çok yeterli biliyoruz İşletmeyle alakalı yeni düzenlemeye muhtaçlık var Hem yeni teknoloji hem işçi eğitiminin artırılması kazaların düşürülmesini önemsiyoruz Bu yüzden elektrik sinyalizasyona kıymet verdik Demiryolu ağı genişlerken içerdeki vizyonu kesinlikle yükseltmemiz gerekiyor
Bölümde özgürleşme konusunda hangi noktadayız
Özgürleşme var isteyen trenini getirip taşıma yapabilir lakin biz yolcu nakliyeciliğine önemli sübvansiyon veriyoruz Maliyet bu bilet fiyatlarıyla karşılanamıyor o yüzden özel kesim geri duruyor Bizim demiryolu yatırımları sürerken kesimdeki araç ve ekipmanlar konusunda da hoş ilerlemeler var Bizim aşağı üst bir taraftan 2053 e kadar 13 bin 50 km demiryolu ağını 28 bin km ye çıkarma amacımız var Bir taraftan da 38 milyon ton olan yük taşıma ölçüsünü 400 milyon tona çıkaracağız Şu anda lojistikte demiryolunun yüzde 5 olan hissesini yüzde 22 ye çıkarmayı hedefliyoruz Avrupa da bu oran yüzde 20 düzeyinde Yolcu sayısını da 19 5 milyondan 270 milyona çıkararak toplam içindeki hissesini yüzde 1 den yüzde 7 ye çıkmayı öngörüyoruz
Yük tarafından özel kesimde 3 şirket çalışıyor Hatta TCDD onlara vagon lokomotif kiraya verebiliyor
Bir periyot TCDD nin taşıma kısmı ayrılmaya çalışıldı ancak sonuç alınamadı Altında çeşitli şirketlerin olacağı holdingleşme modeli planlandı Biz artık misal bir model üzerinde çalışıyoruz Bunların verimliliğini artırmamız lazım
Ayrıyeten dorse TIR taşıyan vagonlarımız var Avrupa taşımalarında bunu kullanmak zorundayız artık kapılar tıkandı zati
Pekala Ro Ro nakliyeciliği konusunda Türkiye ne durumda
Bu alanda çok hoş gelişmeler oluyor Karasu Rusya Rusya Samsun sınırlarında Ro Ro taşımaları çok arttı Hem savaş hem kapı zahmeti nedeniyle Artık de Romanya ile çalışarak Köstence Limanına yönelik Ro Ro nakliyatı için çalışıyoruz
Ro Ro ile ilgili araç başına teşvik vermenin hazırlıklarını yapıyoruz karayoluna talebi azaltmak için Baya şekillendi mali teşvik vereceğiz Son etaba getirdik Bilhassa daha etkin olmak için Karadeniz tarafında bunu kullanacağız
Orta Koridor konusunda da kıymetli görüşmeler yapıyoruz Azerbaycan da Dışişleri Bakanlarımızla toplantı yaptık yakında Özbekistan a gideceğiz Oradaki kapasitenin artırılması için çalışma yapıyoruz Çin den Avrupa ya 710 milyar dolarlık ticaret hacminden lojistik olarak faydalanmak için önemli görüşmelerimiz var
Uçak biletlerinde üst hududa uyuluyor mu Toplumsal medyada yüksek bilet fiyatı çok konuşuluyor
Havayollarında iktisat sınıfında tavan fiyat 990 lira business uçanlar yüksek ödemiş olabilir Yani iktisat sınıfından bunun üzerinde olamaz Bu halde bile tam kapasite Şu anda tüm seferler dolu Bayramda o kadar talep geldi ki uçak sayısı aşikâr Gerçi otobüs fiyatı da uçak biletine yaklaştı Aşikâr vilayetlere 800 liraya otobüs giderken 990 liraya uçak gidiyor
Kamu ihalelerine yönelik fiyat farkı kontrat fesih hakkı periyot hakkı getirilmişti Sizin misyon alanınızdaki projelerde bundan yararlanan oldu mu
Fiyat farkı zati kontrat gereği veriliyor Yalnızca karayollarında 1200 işimiz var öteki genel müdürlüklerle birlikte 4 bine yakın proje var Bunlardan 50 adediyle ilgili talep geldi Paramızı ödüyoruz projeler sürüyor Müteahhit bünyesindekiler dahil toplam 700 bin kişi çalışıyor Bunlar bulundukları yere da önemli katkı sağlıyor Biz ödeme yaptığımızda para köydeki bakkala kadar uzanıyor Yani dinamik bir yapı var
Yerli elektrikli trene Togg üzere bir özel isim bulacağız
Raylı sistemlerde yerli üreticilere gereğince müspet ayrımcılık yapılmadığı istikametinde ekseriyetle yabancıların tercih edildiği istikametinde tenkitler geliyor
Demiryolu ekipmanlarında yüzde 60 yerlilik zaruriliği var Bunun by pass edilmesi mümkün değil Gayrettepe Havalimanı çizgisini Eylül ayında açacağız Araçlarda yüzde 60 yerli zaruriliği vardı Ankara da imal edildi Gebze Darıca sınırının araçlarını yeniden Ankaralı bir firma yapıyor Şu anda Kayseri de tramvay çizgisinin araçlarını da yerli firma yapıyor
Öte yandan TCDD Sakarya Fabrikası da araç üretiyor TÜRESAŞ Gaziantep raylı sistem ihalesini aldı Bunlar Türkiye ye ürettikleri üzere ihracata yönelik de üretim yapıyorlar
Ayrıyeten Adapazarı fabrikasında 160 km sürate ulaşabilen süratli elektrikli tren ürettik testleri devam ediyor 10 bin km test yaptı TÜRESAŞ ta sertifikasyon süreci devam ediyor Bu yıl içinde yolcu taşımaya başlayacağız Ulusal Elektrikli Süratli Trenin ismini da TOGG üzere bir isim vereceğiz
Eskişehir fabrikasında lokomotif üretiyoruz Sivas ta da vagon üretiyoruz 3 fabrikada 5 bin kişi çalışıyor
20 yıl evvel 40 km olan ortalama sürat 80 km ye çıktı
Bundan 20 yıl evvel yollarda ortalama sürat 40 km iken bütün Türkiye de 80 kilometreye çıktı Bu artışa karşın trafik kaza oranı da yüzde 80 azaldı Bu durum bilhassa bölünmüş yollar sayesinde oldu Hatırlayın Bolu Dağı Tüneli 17 senede bitmemişti konfor ve tasarrufundan faydalanamadı Boğaz Köprüsü birinci yapıldığında Türkiye nin yatırım bütçesinin tamamı o projeye harcandı Anadolu projeleri geri kalmıştı O periyotta bu finans modeli olsaydı yatırım bütçesi Anadolu ya harcanabilirdi
Yavuz Sultan Selim 2027 de devletin olacak
Avrasya Tüneli çok uygun gidiyor birtakım günler 60 bine çıkıyor Garanti 68 bindi 55 bin 60 bin ortası devam ediyor Önümüzdeki yıl 68 bini geçeceğimizi düşünüyoruz Geçen sene 500 milyon lira katkı verdik biz yapsaydık 1 milyar 250 milyon dolar cebimizden harcayacaktık ve her yıl 600 milyon lirayı cebimizden harcayacaktık Havalandırma elektrik vs bir sürü masraf yapılıyor 2027 de Yavuz Sultan Selim köprüsü devletin olacak İşletme müddeti bitiyor Oradan gelecek para direkt gelir akışı olarak devam edecek
Raylı sistem eklenecek mi
İhalesini yapmaya hazırlanıyoruz Çerkezköy Kapıkule ortası için yüzde 50 hibe dayanağı aldık Bunun da 2029 a kadar yapılması öngörülüyor Gebze den başlayıp Çatalca ya kadar ulaşan 5 milyar dolarlık proje Çanakkale 2 milyar 545 milyon Euro yatırım maliyeti var Bugün yapılsaydı 3 5 milyar Euro tutuyor Bu yüzden uygun vakitte fizibilitesi uygun projeleri yapmaz lazım Eski yoldan gitseler yalnızca yakıtı hesaplasan daha fazla ödeyecekler
Çanakkale Köprüsü vesilesiyle feribotlar çalıştırılmıyor deniliyor
Mümkün değil orayı valilik işletiyor esasen hatta oraya takviye de veriyor Bakanlık Durması diye bir şey yok çalışıyorlar Tercih eden ediyor Bu yatırımlar 3 5 yıllık yatırımlar
DÜNYA Gazetesi Üst Yöneticisi Hakan Güldağ Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’na DÜNYA’nın yayınladığı kitapları ikram etti