Hayatta herkes en az bir sefer, içinde bir boşluk duygusu hissetmiştir lakin genelde bu his geçici oluyor.
Depresyondayken yahut çok üzgünken hissedilen boşluğun müddeti ise birkaç hafta hatta aylar sürebiliyor. Elbette bu durum ruhsal bir temele dayanıyor. Gelin, ayrıntılara geçelim.
Depresyon bu türlü hissetmenize neden oluyor zira bu süreçte hisleriniz epey karmaşık bir hale gelebiliyor.
Depresyon sürecinde çeşitli semptomlar ortaya çıkıyor. Mesela birden üzülme yahut kendini makus hissetme üzere durumlar bu süreçte çok fazla görülüyor. Zevk alınan şeyler birden manasını yitirebiliyor. Depresyona girildiğinde beyin metabolizması bozuluyor ve gerilim hormonu yüksek derecede aktive oluyor. Bu hormonun çok salgılanması hem hudut hücrelerini hem de bedendeki öbür organların çalışmasını olumsuz etkiliyor. Psikologlara nazaran depresyondaki insanların yaşadıkları bu semptomlar, hissetikleri boşluk duygusunun kaynağı olabiliyor. Yani hormon düzeylerindeki değişim bu hissin en değerli kaynağı. Psikolog Sherry Amatenstein, bu hissin kalıcı olması dahilinde kişinin başına ciddi sorunlar çıkarabileceğini söylüyor.
Yani kişi uzun süredir hiçlik ve boşluk hissiyatı içindeyse bu tehlikeli olabilir. Bazı bireyler fizikî ve ruhsal olarak kendilerinde bir sorun olmadığı halde daima sorun varmış üzere hissedebiliyor. Bu şahıslara hipokondriyazis yani hastalık hastası deniyor. Bu durumdan muzdarip birden fazla kişi ruhsal tedaviden geçirildiğinde içlerindeki boşluk hissini kapatmak için bu türlü bir eğilimde oldukları ortaya çıkabiliyor. Bipolar yahut borderline kişilik bozukluğu olan bireylerde de bu his sıkça görülüyor zira bu bozukluklar da beyin kimyasallarının olağandan farklı çalışmasına neden oluyor. Böylelikle bu bireylerde apansız boşluğa düşme durumu yaygın biçimde görülebiliyor.
Travma sonrası gerilim bozukluğu da bu hissin bir öteki nedeni.
Amatenstein, boşluğun sonsuz hafifliğine kapılan bireylerin, yaşadıkları travma sonrası içselleştirdikleri bir savunma sistemi kaynaklı bu türlü hisler hissetmeye başlayabileceklerini fade ediyor. Zira yaşanan üzücü ve tetikleyici bir travmatik olaydan sonra artık kişi, güçlü hislerle baş edemeyecek kıvama gelip içine kapanarak hiçbir şey hissetmemeye başlayabiliyor.
Bazen iş yerinde yaşanan sorunlar, romantik münasebetin bitişi, can sorunu, yorgunluk yahut uyku sorunları de kişinin ‘’hiçbir şey hissetmiyorum’’ moduna geçmesine neden oluyor.
Genelde dinlenmek için uygun bir uyku gerektiği söylenir. Ancak bazen çok çalıştığınızda, üstüne günlük hayatın koşuşturmacası da eklenince yeterince uyku uyuyamak güç olabiliyor. Böylece uyku eksikliği yorgunluğa neden oluyor, yorgunluk ise boşluk hissini yaratıyor. Bu bahiste Harvard Üniversitesinde yapılmış bir nörogörüntüleme ve nörokimya çalışması özelinde, güzel bir gece uykusunun hem zihinsel hem de duygusal dayanıklılığı artırmaya yardımcı olduğu, kronik uyku yoksunluğunun ise olumsuz düşünme ve duygusal çöküşler için taban hazırladığı söyleniyor.
Yapılan öteki araştırmalar, çok yorgunluğun, gerilime ve tükenmişlik sendromuna neden olduğunu söz ediyor. Zira kişi, kendisiyle ruhsal ve fizyolojik manada ilgilenmek yerine diğer bir şeyle çok fazla vakit harcadığı için yavaş yavaş boşlukta hissetmeye başlayabiliyor. Bilhassa diğer birisinin sorumluluğunu alan şahısların veya çocuklarıyla kendisiyle ilgilendiğinden daha fazla vakit geçiren annelerin bu hissi daha sık yaşadığı görülüyor.
Psikologlara nazaran, işinde işverenlerinden yahut iş arkadaşlarından çok fazla mobbing gören, üzerine çok fazla gereksiz iş yüklenen şahıslar de bir süre sonra bu duyguyu yaşayabiliyor. Uzmanlar, bu şahısların artık yeni bir iş aramaya başlaması ve hayatlarını değiştirmesi gerektiğini söz ediyor.
Bazen ise sorun kişinin kendisinde olabiliyor; mesela kişi, hayat amacı ve vizyonu olmayan biriyse sıklıkla boşluğa düşebiliyor. Psikolog Sherry Amatenstein, bu türlü hissetmemek için bir kişinin bu hayatta kendisine neyin mana kattığını bulması gerektiği söylüyor. Sevilen birinin kaybı, sevgiliden ayrılmak yahut uzun süren bir evliliğin bitmesi de kişinin kendini üzgün ve yalnız hissetmesine yol açabiliyor. Bu durum da aslında duygusuzluğa ve hissizliğe sebebiyet veriyor.
Maalesef sonları çok fazla ihlal edilen ve istismara maruz kalan şahıslar de bu hislere kapılabiliyor.
Bazı şahıslar, bu tip üzücü tecrübeler yaşadıktan sonra çeşitli bağımlılıklar geliştiriyor. Mesela çok alkol almak, seks yapmak ve uyuşturucu kullanmak bir süre sonra kişinin hislerini etkileyebiliyor. Kişi, yaşadıklarını unutmak, çok his yoğunluğunu bastırmak için bu yollara başvuruyor olsa da aslında bunlar hayli sıhhatsiz başa çıkma teknikleridir. Ki tüm bunlar bireye uzun vadede hayatında bir şeyler eksikmiş duygusu yaratır ve kişi boşluğa düşebilir.
Bazen ise bu durumun sebebi sadece, daha evvel zevk alınan şeylere karşı artık hiçbir şey hissetmemek.
Buna anhedoni deniyor. Anhedonisi olan bireyler, evvelce yaptıkları aktiviteleri artık tatmin edici bulmadığı için bir anda bunlardan soğuyabiliyor. Böylelikle bireyler, evvelce kendileri için mana tabir eden şeyleri yapınca birden anlamsızlık hissine kapılabiliyor. Bu da genelde doyumsuz bireylerde olan bir durumdur. Pekala siz bu mevzu hakkında ne düşünüyorsunuz? Depresyona girdiğiniz ve üzgün olduğunuz vakitler hiç oldu mu? Olduysa ne hissettiniz? Fikirlerinizi bizimle paylaşabilirsiniz.
Kaynaklar: Veryl Well Mind, Choosing Therapy, Uplifers, Psikolog Saadet Elevli
