Handan Sema CEYLAN YERELDEN KÜRESELE
Türkiye de domates ile üretilen konserve gereçlerinin yarısını imal eden Escort Bayan Merko Besin geçen yıl yüzde 25 ini 8 5 milyon dolara aldığı Frigo Pak ile güç devirleri ihracatla aşma planı yaptı Birinci ihracatını 1985 yılında Japonya ya yapan Merko Frigo Bayan escort Pak satın almasıyla narenciye alanında konserve ve dondurulmuş meyve sebze gazlı içecekler ve meyve suyu ve zerzevat konservesi alanında da ihracat yapacak Frigo Pak ın üretimden ihracata giden oranı yüzde escort 90 ları aşıyor
İskoç babası ve Türk annesi Manchester da üniversitede okurken tanıştılar Duncan Blake 1976 yılında Türkiye ye geldi İskoçya nın yağışlı ve karanlık ortamından sonra Duncan Blake i eskort Türkiye nin güneşi ve verimli toprakları etkilemişti Süratle iki ortağıyla birlikte besin işine girdi 1982 yılında kurdukları Merko çabucak 1985 te ihracata başladı İki ortağın ayrılması ortaklardan birinin paylarını Yunan eskort bayan meslektaşlarına satmasının akabinde Duncan Blake in kaybı Merko da sarsıntıya neden oldu Yunan ortak işten çıktı Çocukluğundan beri domates bahçeleri ve fabrika içinde büyüyen Alistair Baran Blake işi devraldı Geçtiğimiz yıl Frigo Pak satın alması ile şirketi farklı bir faza taşıdığını söyleyen Blake firmanın DNA sında yer alan ihracatla yeni atılımını yapmak istiyor
HARRY POTTER ÜZERE YATILI OKUDUM
Merko Besin Frigo Pak Besin İdare Şurası Lideri Alistair Baran Blake 8 yaşında okumak için İskoçya ya gönderilmiş Blake Yatılı okul çocuğuydum Hani Harry Potter ın okulu üzere İskoçya da yatılı okudum İdealim dönüp babamın şirketinde çalışmaktı Ancak yazları onun en ağır vaktiydi tarlaları geziyordu Çok görüşemiyorduk Üniversiteyi de İngiltere de okudum Besin mühendisiyim diyor ve şirketin öyküsünü şöyle anlatıyor İlk başta üç ortağıyla altsat yapmaya başlıyor babam 12 ay boyunca soğan pırasa portakal kayısı çilek vişne ne varsa satıyorlar Meyve suyu konsantreleri ve salça işine giriyorlar Sonra diyorlar ki neden kendi üretimimizi yapmayalım Üretime de ihracata da başlıyorlar 1985’te Japonya ya domates suyu gönderiyorlar Onlar sıhhat için domates suyu içiyor Tunuslular Yunanlar salça Amerikalılar pizza sosu makarna sosu istiyor 1994’te halka arz oluyoruz Bu ortada ortaklardan biri birinci yıllarda ayrılmış ikinci ortak kanser olduğu için paylarını Yunanlı meslektaşlarına satıyor Ben kriz devrinde güç bir yılda geldim Yunan ortaklar çekildi İş Türkçesine hakim değildim Muhasebe ne demek ziraat ne demek bilmiyordum Domates boldu ve fiyatlar düşmüştü Fakat şu anda dünyada domates kıtlığı var Bizim üretimimiz güzel Şu an salçacı olmak altın madeni sahibi olmak üzere bir şey
GEMİ BATANA KADAR BURADAYIM DEDİM DİRENDİM
Babasını 7 yıl evvel kaybetmiş Blake Ablam var ancak işlerle ben ilgilendim Geldiğimde Yunan ortaklar yapamazsın dediler İdare kasveti oldu Bu gemi batana kadar buradayım dedim Sermaye artışı yaptık ve artık kurtardık diye düşünüyorum Geçen yıl Frigo Pak ı alarak kıymetli bir satın alma yaptık Kendimize inancımız tam Daha yeterlisi için çalışıyorum diyor
SUDAN A DA SATIYORUZ AVUSTRALYA YA DA
Merko nun iş ortakları ortasında yüzlerce küresel besin devi olduğunu da kaydediyor Blake Ürettiğimiz küp domates konserve ve salçanın yaklaşık yüzde 60 ı iç pazarda tüketilirken yüzde 40 ı ise ihraç ediliyor Kore den Avustralya ya Afrika dan Sudan a satıyoruz Frigo Pak ile birlikte bu ihracat coğrafyasının hiç olmadığı kadar süratli büyüyeceğine inanıyoruz Kuruluşumuzda DNA mızda ihracat var Buradan güç almaya devam edeceğiz biçiminde konuşuyor
TÜRKİYE 2 MİLYON TONU AŞKIN DOMATES İŞLİYOR
Dünyada en büyük domates üreticisinin ABD olduğunu söylüyor Blake Kaliforniya değerli bir merkez Sonra Çin İtalya ve akabinde Türkiye geliyor İspanya birkaç yıl bizi geçti Artık baş başa geliyoruz Bizim endüstriyel domateste kıymetli çizgimiz Karacabey Kemalpaşa Torbalı Balıkesir ve Bergama Merko nun fabrikalarında günde 3400 ton domates çıkıyor dönemde 150 180 bin tona kadar domates işleniyor Bursa nın Frigo Pak ile birlikte en büyük patronları ve ihracatçıları ortasındaki yerini aldı halinde konuşuyor Blake Türkiye de her yıl 2 milyon tonu aşkın domates işleniyor ve konserve salça küp domates üzere katma kıymetli esere dönüştürülüyor Katma bedelli domatesin ihracat gelirimize katkısı ise 200 milyon doları aştı İklim krizi nedeniyle bizim bahtımız artıyor ABD üzere pazara hakim ülkeler bu krizden ötürü kan kaybediyor diyor
DOMATESCİLERİN BİRİNCİ TÜRK LİDERİ
Alistair Baran Blake kısa ismi AMITOM olan Akdeniz Milletlerarası Domates İşleyicileri Derneği nin Mediterranean International Association of the Processing Tomato birinci Türk lideri oldu Dernek Portekiz İtalya Yunanistan İspanya Türkiye Cezayir Tunus ve Rusya üzere ülkeleri kapsıyor Blake Bu sene seçildim Misyon 3 yıllık Merhum babam da lider olmuştu lakin o İskoç Ben Türk vatandaşıyım ve seçilen birinci Türk lider oldum Derneğin merkezi Fransa da Avrupa tarım siyasetlerini yakından takip ediyoruz Sürdürülebilir tarımdan sanayi tipi domates üretiminin tüm problemlerine dair her türlü bahis küresel çapta bu çatı altında değerlendiriyoruz diyor
SUNPRIDE MARKASI FRIGO PAK IN
Sermaye artırımının akabinde gözü pek bir adım atarak Frigo Pak satın almasını yaptıklarını kaydeden Blake şunları söylüyor Bu satın alma bizim için yalnızca başlangıç Bu formda büyümek istiyoruz Sunpride meyve suları başta olmak üzere birçok kıymetli markaları var Üretiminin yüzde 97 sini ihraç ediyor Devraldığımızdan beri oraya biraz yatırım yapıyoruz Üretime aldığımız 14 eser var yavaş yavaş piyasaya sürüyoruz Perakende de büyümüş olacağız Frigo Pak 2020 yi 107 milyon TL 2021 yılını da 160 milyon TL ciro ile kapattı 2022 bizim için nitekim tarihi bir yıl Burada yalnızca iki şirketin güçlerinin birleşmesiyle oluşacak ciro ve kar artışından bahsetmiyoruz İddialıyız
Tahsisli sermaye artımı borca ve işletme sermayesine gidecek
Merko Borsa İstanbul da süreç gören bir şirket Son periyotta de paylardaki paha kaybı nedeniyle çok eleştiriliyor Alistair Baran Blake bu alandaki sorularımızı da yanıtlıyor Firmanın 60 milyon TL’lik tahsisli sermaye artırımını hatırlattığımız Blake Bu süreç gerçekleşti Bu finansal görünümünüzü nasıl değiştirecek sorumuza Bu kaynağın şirketimize sağlanmasıyla birlikte dönem öncesi kıymetli bir avantaj sağlamış olacağız Borcumuzu ödüyoruz ve işletme sermayesi sağlıyoruz Böylelikle yatırımcılarımızın şirketimize inancını pekiştireceğiz cevabını veriyor
Euro kuru 6 katına çıktı
Şirket pay kıymetinin düşme sebeplerini ise Blake şu biçimde cevaplıyor Tüm halka açık şirketlerin pay performansı yatırımcıların alım satım kararları sonrasında oluşuyor Burada gerekli otoritelerin de esasen çok önemli kontrolleri ve denetimleri var münasebetiyle şirketlerin bu süreçlere dahil olması ya da pay fiyatlarını tek başlarına belirlemesi mümkün değil Kendi özelimizde ise bilhassa sürdürülebilir büyümeye odaklanmış durumdayız Şirketimizin bedelini artırmak için çok önemli çalışmalar yürütüyoruz Frigo Pak satın alımı frezee dry yatırımı bunlar ortasında en öne çıkan mevzular
Geçmiş devir ziyanı ile ilgili de Blake Vergi yol kanunu ve Türkiye muhasebe standartlarına nazaran biliyorsunuz iki farklı mali tablo ortaya çıkabiliyor Geçmiş yıl ziyanları aslında göründüğü kadar değil Bunda raporlama standartlarının biraz tesiri var Mesela geçmiş periyoda ait iki yasal sürecimiz var Bunlar 2013 ve 2015 tarihli O periyotla karşılaştırdığımızda yasal sürece mevzu olan Euro kuru neredeyse 6 katına çıkmış durumda Ve bu davalar bir sonuca ulaşmamasına karşın biz buradan önemli bir kur farkı yazdık Lakin tahlile epey yakınız formunda karşılık veriyor
