MERVE YİĞİTCAN
İstanbul Ticaret Odası’nın ağustos ayı olağan meclis toplantısı dün gerçekleştirildi. Odanın seçim takviminin 9 Kasım Çarşamba olarak belirlendiği toplantıda kürsüye çıkan İTO Lideri Şekib Avdagiç, global iktisada ve iç piyasaya ait kıymetli değerlendirmelerde bulundu. Türkiye’nin pandemi sonrası ihracatta yakaladığı olumlu seyrin devam ettiğini söyleyen Avdagiç, ihracatta ağustos itibariyle 250 milyar doların geride bırakılacağını, izleyen aylarda ise geçen yılın ortalamasının üzerinde aylık sayılarıyla oluşacak baz tesiri ve ana ihracat pazarlarındaki resesyon eğilimi nedeniyle bir ölçü yavaşlama olabileceğine dikkat çekti. Bununla birlikte, global iktisatta beklenen krizin Türkiye için tehditlerin yanı sıra kıymetli fırsatlar da sunacağını öngördüklerini belirten Avdagiç, bu noktada kimi bahislere dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı.
Kredi sisteminin bozulması riskli
Avdagiç, “Küresel ticarette öne çıkan tedarik avantajımızı âlâ değerlendirirsek, bu periyotta ülkemize müspet ayrışma imkanı sağlayabiliriz. Bize düşen bu periyotta global resesyondan mümkün olduğunca az etkilenmek; üretim maliyetlerini istikrarda tutarak rekabet avantajı sağlamak ve bununla da yetinmeyerek pazar ve eser çeşitlendirmesine gitmek olmalıdır” dedi. Bu devirde bilhassa finansmana erişim konusunda yaşanan problemlerin süratle aşılmasının büyük kıymet taşıdığının altını çizen İTO Lideri, şöyle devam etti: “Son bilgiler, faiz oranlarındaki artışla birlikte bankacılık kesiminin kullandırdığı ticari kredilerin arındırılmış olarak yıllık artış suratının iki ay öncesine nazaran yüzde 50 azaldığını gösteriyor. Kredi düzeneğinin bozulması, üretimin, ticaretin ve ihracatın daralması manasına gelir. Hasebiyle, kredi kullanımını kısıtlamaya yönelik her tipten siyaset, üretimi baskılama ve zincirleme tesirlerle iktisadın tüm alanlarına sirayet eden bir negatif döngüye dönüşme riski oluşturabilir. Bu da bizi global resesyonda olumlu ayrışmadan alıkoyabilir, orta vadeli daha büyük meselelerle karşı karşıya bırakabilir.”
Reeskontun artırılması hayati derecede önemli
Finansmana erişim konusunda reeskont kredileriyle ilgili yaşanan gelişmelere ait de bir açıklama yapan Avdagiç, “İhracata yönelik kredilerin maksadına uygun olarak kullanılıp kullanılmadığı tartışılıyor. Bu tespiti sıkıntı ve karmaşık bir süreç değildir. Firmalarımızın kendi üretim alanlarında ihracat için muhtaçlık duyduğu girdiler, buna ait finansman muhtaçlığı ve kelam konusu ihracatın ne kadar müddette gerçekleştiği evraklara dayalı olarak izlenebilmektedir. Bu kapsamda bilhassa ihracatçı firmalarımıza verilen reeskont kredilerinin muhakkak azaltılmaması, tam bilakis artan ve daha da artma potansiyeli bulunan ihracatımızı sağlıklı bir formda devam ettirmek için artırılarak kullandırılması hayati ehemmiyet taşımaktadır” halinde konuştu.
Enflasyon muhasebesi şart
Konuşmasında enflasyon muhasebesinin son periyotta artan gerekliliğine de işaret eden Avdagiç, “Yüksek enflasyonla oluşan fiktif kârların vergilendirilmesi konusu yakın devrin kıymetli başlıklarından birini oluşturacaktır. Bu çerçevede enflasyon muhasebesinin uygulanması gerektiği açıktır. İşletme sermayesi muhtaçlığı giderek artan şirketlerimizin, bir de yüksek enflasyon nedeniyle sermayelerinin vergilendirilmesi ve ek sermaye erozyonu yaşamasının önüne geçmeliyiz” diyerek kelamlarını tamamladı.
Enerjimizi ‘enerjiye’ harcamalıyız
İTO Lideri Avdagiç, resesyon kaygılarıyla birlikte global emtia fiyatlarında besbelli bir geri çekilme yaşandığını hatırlatarak, emtia fiyatlarındaki bu eğilimin maliyet baskılarını hafifleteceğini ve enflasyon gayelerine ulaşılmasına kıymetli takviye vereceğini kaydetti. Sakinliğe yanlışsız gidilen ve meselelerin devam ettiği global iktisatta Türkiye’nin gücünün büyük kısmını ‘enerjiye’ harcaması gerektiğine işaret eden Avdagiç, “Ülke olarak kalıcı halde güçte dışa bağımlılığı azaltacak siyasetlerin hızlandırılması üzere acil bir vazifeyle karşı karşıyayız. Önümüzdeki periyotta gücümüzü, güç açığını ortadan kaldıracak alanlara harcamak zorundayız. Biliyoruz ki, güç bağımsızlığı daha düşük enflasyon, daha rekabetçi bir iktisat ve cari fazla demektir. Yeniden güç bağımsızlığı kalıcı ekonomik istikrar ve kalkınma demektir” halinde konuştu.