1939 – 1945 yıllarında Mihver ve Müttefik Devletler ortasında yaşanan ve 85 milyon insanın hayatını kaybettiği II. Dünya Savaşı’nda, hem yeni Cumhuriyet’in tertibinin oturması hem de Ulusal Mücadele’nin getirdiği kayıplardan dolayı tarafsız bir tavır sergilemiştik.
Her ne kadar tarafsız bir tavır sergilemiş olsak da özellikle Birleşik Krallık tarafından, Müttefik Devletler saflarında savaşa katılmamız için çeşitli baskılara uğramıştık. Bugün sizlerle birlikte bu siyasi baskılardan biri olan Milas Bombardımanı’na değineceğiz.
Milas’ta karanlık gece: 15 Mart
1942 yılında, 14 Mart’ın 15 Mart’a bağlandığı gece, saat 00.55 sularındaMuğla’nın Milas ilçesine bağlı Topbaşı Mahallesi’ne üzerinde Alman bayrakları bulunan 3 savaş uçağı tarafından 15 bomba bırakıldı ve genişçe bir alan makineli silahlarca tarandı.
Kimsenin beklemediği ve anlamlandıramadığı bu hücum sonucunda 25 konut hasar görürken; Türk resmî kaynaklarına nazaran 1 bekçi hayatını yitirdi ve 1 kişi yaralandı. Pek çok tarla harap olurken; bölge halkı, uzunca mühlet akşamları yeni akınların dehşetiyle yaşadı.
Saldırının akabinde araştırmalar yapıldı
Saldırının görgü şahitleri, taarruz öncesinde Almanya bayraklı savaş uçaklarının alçak uçuş gerçekleştirdiğini söz edince tüm gözler Almanya’ya çevrildi. Araştırma takımlarınca, kimi tarlalarda şimdi patlamamış Alman bombaları ve içi boş mermi çekirdekleri bulundu.
Elde edilen bulgulara karşın savaşa katılmamakta ısrarcı olan Türk hükûmeti, araştırmaların devam edeceğini açıkladı. Tıpkı gün Cumhurbaşkanı İsmet İnönü de savaşa karşı tarafsız kalacağımızı bir kere daha tekrar etti.
Devam eden araştırmalar, işin rengini değiştirdi
Olayın üzerinden şimdi bir hafta geçmemişti ki; Milas Bombardımanı’nda kullanılan bombaların Alman ordusundan Birleşik Krallık ordusuna geçen mühimmatlar olduğu ve uçakların da Birleşik Krallık ordusu tarafından makyajlanarak Alman uçaklarına benzetildiği Türk ve Alman araştırma gruplarınca tespit edildi.
Almanya, araştırma boyunca Türk heyetine çok önemli dayanaklarda bulunmuştu zira Almanya, savaşta Türkiye’nin kendisine karşı savaşmasını istemiyordu.
Belgeler ortaya çıkınca Birleşik Krallık kabahati üstlendi
19 Mart 1942’de, acı ataktan 4 gün sonra Birleşik Krallık Türkiye Büyükelçisi; “14 Mart akşamı Rodos’u bombalamak için havalanan 3 Birleşik Krallık savaş uçağının olumsuz hava şartlarından dolayı YANLIŞLIKLA Milas’ı bombaladığını, yaşanan kazadan dolayı meydana gelen ziyanı tazminatla birlikte ödemeye hazır olduklarını” açıkladı.
Ayrıca, Birleşik Krallık resmi kaynakları, Türkiye’nin tersine 1 değil 2 kişinin hayatını kaybettiğini söz etti.
Nereden bakarsak bakalım, kaza bunun neresinde?
Her ne kadar Birleşik Krallık tarafından hücum, bir kaza olarak açıklansa da pek çok kişi bu açıklamaları samimi bulmadı. Açıkçası bugün bile bu atağın bir kaza olmadığı açıkça tartışılmakta ve tabir edilmektedir. İsterseniz artık daima birlikte neden bu atağın kaza olmaktan bir epey uzak olduğuna göz atalım.
Milas nerede, Rodos nerede…
Birleşik Krallık’ın “Rodos’u vuracakken olumsuz hava koşullarından dolayı kazara Milas’ı vurduk” tabiri, pek çok şahsa samimi gelmiyor zira Rodos ile Milas arasında 100 km’den daha fazla mesafe var. Hücumun kaza olmadığını savunanlar, hiçbir olumsuz hava olayının 3 pilotu birden yanlış bir rotaya sokacağına inanmıyor.
Saldırıya verilen Alman süsleri
Saldırının kaza olmadığına inananlar; olumsuz hava kurallarından dolayı Birleşik Krallık uçaklarının rotalarını kaybedip, 100 km ötedeki bir gayesi ezkaza bombalamasından da öte; uçakların Alman uçakları üzere makyajlanıp, Alman mühimmatları kullanmasını, taarruzun en büyük ispatı olarak görüyor. Ayrıyeten, hücumda hayatını kaybeden kişinin cephane bekçisi ve bombalanan yerlerden birinin de kıymetli bir cephanelik olması, atak kuşkularını kuvvetlendiriyor.
Tarafsız kalan Türkiye’yi Almanya’dan uzaklaştırma çabaları
İddialara nazaran; II. Dünya Savaşı’nda tarafsız bir tavır sergileyen Türkiye, Almanya’ya başta krom madeni olmak üzere pek çok ham husus ihraç ediyordu. Bu durumdan rahatsız olan ve Türkiye’yi kendi safında savaşa çekmek isteyen Birleşik Krallık, Milas Bombardımanı’nı gerçekleştirdi.
Tüm bu sürecin akabinde yaşananlar
Yaşanan hava saldırısından sonra uzunca bir müddet Milas halkı geceleri ışıkları söndürerek karartma uyguladı zira Milas halkına nazaran akınlar devam edebilirdi. Neyse ki bölge halkının korktuğu olmadı ve yeni bir akın gerçekleşmedi.
Birleşik Krallık, atakta hasar gören 25 bina ve tarlalar için 20.600 TL; hayatını kaybeden bireyler için ise 1.500 Sterlin ödeme yaptı.
Yaşanan olayın akabinde Ula ve Milas’ta Birleşik Krallık’ın Rodos’a daha yakın olması için 2 askerî havalimanı inşa edildi. Ula ve Milas havalimanlarının açılmasından sonra ortaya atılan sav ise “Birleşik Krallık’ın Milas Bombardımanı’nından evvel Ankara ile bu mevzuyu görüştüğü ve olumsuz karşılık alınca; Milas Bombardımanı’nı gözdağı vermek için gerçekleştirdiği, sonunda da istediğini elde ettiği”dir.
1994 yılında, bölgede misyon yapmış Teğmen Mirat Erdöl tarafından kaleme alınan Küçük Kitap-Türk Yunan Dostluğu adlı kitapta, tüm bu tezlere genişçe yer verilmişti.
Peki ya sizler Milas Bombardımanı hakkında neler düşünüyorsunuz?
Kaynaklar: 1 / 2 / 3 / 4 / 5 /
