Şebnem TURHAN
Kurdaki üst taraflı hareketleri makroihtiyati tedbirlerle denetim etme uğraşına karşılık dolar TL global beşevler Escort çapta dolar endeksinin paha kazanması ve kredi derecelendirme kurumlarından gelen not indirimi ve ihtarlar sonrasında tedbirler evvelki düzeyini aştı Evvel 9 Haziran da akabinde da 24 Haziran da başta Hazine cebeci Escort ve Maliye Bakanlığı olmak üzere Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ile Merkez Bankası üst üste makroihtiyati tedbirleri devreye aldı 24 Haziran öncesi 17 4473 lira düzeylerinde olan dolar TL tedbirlerin kolej Escort açıklanmasının akabinde 16 09 liraya kadar gerilese de istikametini tekrar üste çevirdi Dün ise Türkiye piyasalarının bayram tatili sonrası açılmasıyla birlikte dolar endeksi beklentinin üzerinde gelen ABD enfl asyon verisi ile 108 düzeylerini aşarken ederken dolar TL 17 46 lirayı geçti Türkiye nin 5 yıllık ifl as risk primi CDS leri ise 882 94 puanla yükselişini sürdürdü
Euro dolar paritesi 1 düzeyinin altında inse de içeride Euro TL arttı ve ABD enfl asyon verisi öncesi Euro TL 17 56 lirayı geçti akabinde 17 47 düzeylerine çekildi Yeniden ABD enfl asyon verisi öncesi yatay olan BİST100 endeksi de data sonrası negatife döndü
En çok kaybeden lira oldu Tera Yatırım Baş Ekonomisti Enver Erkan Fitch in kredi notunu daha da düşürmesi ve dolarda daha güçlü bir yükseliş ivmesi yakalanmasıyla bayram tatili dönüşünde gelişen piyasa para üniteleri ortasında en çok paha kaybedenin lira olduğunu vurguladı Erkan Fitch in not indiriminin temelinde yatan sebepler aslında liraya son devirde önemli kıymet kaybı yaşatan alışılmışın dışında iktisat siyaseti perspektifi noktasında ağırlaşma göstermekte Fitch Türkiye’nin ülke borç notunu B ‘dan B ‘ya indirdi ve hükümet siyasetlerinin artan enfl asyona katkıda bulunduğunu ve sermaye girişlerini caydırdığını söyledi dedi
Doların da global manada önemli bir ivme yakalamış durumda olduğunu lisana getiren Erkan şunları söyledi Lira son bedel kaybı hareketleriyle birlikte BDDK nın ticari lira kredilerini kısıtlamasını takip eden iki gün içinde elde edilen kazanımları aksine çevirdi Bu ortada 5 yıllık CDS ler yani Türk tahvillerini beş yıl müddetle temerrüde karşı sigortalamanın maliyeti artarak 2008’den bu yana en yüksek düzeye yaklaştı Yeni iktisat programı çerçevesinde uygulanan para siyasetinin iktisat teorilerinden ayrışması nedeniyle TL’deki zayıf seyrin devam etmesini ABD Dolarının ise global ölçekte kıymet kazanımlarını sürdürmesini bekliyoruz
Moody s ten BDDK ataklarına karşı uyarı
Bu ortada memleketler arası kredi derecelendirme kuruluşu Moody s Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu nun BDDK muhakkak bir döviz varlığı olan şirketlere getirdiği ticari TL kredi yasağının Türkiye nin bankacılık bölümünün kredi notu açısından negatif olduğu değerlendirmesinde bulundu Kurumun 13 Temmuz tarihli değerlendirmesinde kararın bankaların kredi kalitesine ziyan verebileceği ve ortodoks olmayan para siyaseti nedeniyle esasen hasar görmüş durumda olan yatırımcı inancının daha da bozulmasına neden olabileceği öngörüldü Raporda ayrıyeten BDDK düzenlemesi sonrası şirketlerin döviz varlığının azalmasının şirketlerin kurdaki paha kaybına olan direncini azaltabileceği uyarısı yapıldı Kurum mevzuya ait raporunda geçen ay yapılan düzenlemenin bankaların kredi kalitesine ziyan vereceğini ve yatırımcı inancını düşüreceğini bildirdi Şirketlerin refinansman riskinin arttığına işaret edilen raporda bankacılık kesiminin varlık kalitesinde baskıya yol açabileceği söz edildi Değerlendirmede Yüksek enfl asyonun finansman gereksinimlerini kıymetli ölçüde artırdığı bir devirde şirketlerin krediye erişimini azaltmak likidite ve tekrar finansman risklerini artırıyor denildi
Öte yandan geçen hafta cuma günü de memleketler arası kredi derecelendirme kurumu Fitch Türkiye nin kredi notunu artan enfl asyon genişleyen cari açık ve öbür ekonomik riskleri münasebet göstererek B dan B ye düşürdü görünüm ise negatif Kurum şubatta da Türkiye nin kredi notunu BB den B ya indirmiş ve not görünümünü de negatif olarak belirlemişti
Bu ortada yayımladıkları takvime nazaran S P nin 30 Eylül de Fitch in 18 Kasım da Moody s in ise 25 Kasım da Türkiye kredi notu gözden geçirme tarihleri bulunuyor