Çizgi roman sinemaları deyince aklınıza birinci Marvel ve DC kainatları mi geliyor? Aslında Türkiye’de bu işler daha evvel, Yeşilçam’ın tepe yaptığı yıllarda başlamıştı. Aslında bir hekim olan Fahrettin Cüreklibatur adındaki bir adam, karizmatik duruşu ve başarılı oyunculuğu sayesinde bu sinemalarda parladı. Milyonlar onu Cüneyt Arkın olarak tanıdı…
60, 70 ve 80’li yılların sinemalarını izlemek tahminen bu yazıyı okuyan birçok bireye hitap etmiyor, fakat Cüneyt Arkın vakte bağlı sonları aşan ve 7’den 70’e neredeyse herkesin yakından bildiği biriydi. Bu yüzden hem kendisini daha güzel tanımanızı sağlayacak hem de daha tanınan sinemalarının gölgesinde kalan hazine pahasındaki yapıtlarını derledik bu yazıda… Ne de olsa oyunculuğa başladığı birinci 2 yılda 30 sinemada yer alan bir isimden kelam ediyoruz.
- NOT: Bu listede Malkoçoğlu, Battalgazi, Kara Murat üzere aslında kültleşmiş ve tanınan üretimler yerine daha az bilinen ve günümüzde de izlemeye bedel sinemalar yer alıyor.
Cüneyt Arkın’ın az bilinen sinemaları:
En Yeterli Sinema ve En Yeterli Direktör mükafatlarını alan, bir aile gözünden Türkiye’nin vesikasını çeken unutulmaz üretim: Gurbet Kuşları
- Yıl: 1964
- Tür: Dram
- Yönetmen: Halit Refiğ
- Senarist: Turgut Özakman
- Oyuncular: Mümtaz Ener, Tanju Gürsu, Cüneyt Arkın
Altın Portakal’da 2 büyük mükafatın sahibi olan bu imal, periyodun dünya sinemasında da Türkiye’nin ismini duyuran bir sinema olmuştu. Ekonomik imkanlar sebebiyle “köyden kente göçme” akımının yaşandığı; bu sebeple pek çok ailenin doğduğu, büyüdüğü yeri terk edip kendi ülkesine yabancılaştığı yıllardı. Sinemada de bu türlü bir ailenin kıssası anlatılıyor. İzlerken devrin Türkiyesine dair çok önemli bir izlenime sahip olacaksınız.
“Eskişehir’de askerlik yaparken, bizim kışlanın yakınında Göksel Arsoy ile birlikte Şafak Bekçileri’ni çeken Halit Refiğ ile tanışmıştım. Artist Mecmuası’nın müsabakasına girmemi Halit Abi istedi. Kazanınca da Gurbet Kuşları’nda verdiği rolle sinema maceram başladı.”
Cüneyt Arkın’ın jön olarak mesleğini başlatan sinema, Türkan Şoray ile başrolde: Gözleri Ömre Bedel
- Yıl: 1964
- Tür: Romantik dram
- Yönetmen: Ülkü Erakalın
- Senarist: Suavi Sualp ve Sadık Şendil
- Oyuncular: Türkan Şoray, Cüneyt Arkın, Ekrem Bora
Dönemin tanınan mecmuası Artist tarafından düzenlenen müsabakayı kazanınca Cüneyt Arkın, kendisini bir anda Yeşilçam’ın içinde bulmuştu. Başrolde yer aldığı birinci sinema, Yeşilçam’ın yalnızca romantik dramdan ibaret olduğunu sananların bile döndüre döndüre izlediği bu üretim oldu. Sinemanın çekimleri sırasında Türkan Şoray’dan etkilendiği için dizlerinin titrediğini söyleyen Cüneyt Arkın, daha sonra Şoray hakkında şöyle bir açıklamada bulunmuştu:
“Sana aşkım kadar sinemaya da aşıktım. İkisi bir ortaya gelince şaşırıyordum. Biz aşkı oynamadık, var ettik. Türkan’ın çocuksu masumiyetine hayran olurdum.”
Henüz renkli sinemalara geçilmeyen yıllardan kalan tozlu bir polisiye: Yakut Gözlü Kedi
- Yıl: 1969
- Tür: Polisiye gerilim
- Yönetmen: Nejat Saydam
- Senarist: Nejat Saydam ve Ümit Denzi
- Oyuncular: Cüneyt Arkın, Selda Akkor, Neriman Köksal
Cüneyt Arkın’ın mesleğindeki birinci büyük üretimlerden biridir Yakut Gözlü Kedi. James Bond öykülerinden esinlenildiği de asla gizlenmez. Kore’de, çağlar öncesinden kalan bir Buda heykelinin yakut taşından gözleri çalınmıştır. Periyodun izleyicisine nazaran hayli tansiyon dolu olan imal, bugün izlediğindiğinde tahminen biraz eğreti durabilir. Lakin vaktinde Türk sinemasında nelerin denendiğini görmek isterseniz, tavsiye ederiz.
Eğer Cüneyt Arkın dediysek Yeşilçam klasiği bir romantik sinema olmadan devam edemeyiz. Edebi tarafı ağır basan, repliklerin aşk romanlarından fırladığı sinema: Beşerler Yaşadıkça
- Yıl: 1969
- Tür: Romantik dram
- Yönetmen: Memduh Ün
- Senaryo: Duygu Sağıroğlu
- Oyuncular: Cüneyt Arkın, Sema Özcan, Gülten Ceylan
Yeşilçam’da romantik sinemaların tepe yaptığı yıllarda elbette Cüneyt Arkın da jön olarak tipe katkı vermişti. Beşerler Yaşadıkça, ismi üzere edebi tarafı ağır. Eski aşk sinemalarını sevip dönemin İstanbul ve Türkiyesini görmek isteyenler için bekliyor.
Cüneyt Arkın’a En Âlâ Erkek Oyuncu mükafatını getiren polisiye tansiyon sineması: Yaralı Kurt
- Yıl: 1972
- Tür: Suç
- Yönetmen: Memduh Ün
- Senarist: Selim İleri
- Oyuncular: Cüneyt Arkın, Selda Alkor, Neriman Köksal
Suç sinemaları de Yeşilçam’da değerli bir yere sahipti. Bu sinemada mahpustan çıkan bir kiralık katile hayat veren Cüneyt Arkın, o periyotta tesirini çokça hissettiren “Almanya’ya göç” hikayesinde baş rolü oynar. Tanımadığı birinden bir cinayet işi alan bu katil, dolandırılır ve intikam almaya çalışır.
Başarılı bir gazetecinin başına neler gelebilir? Mağlup Edilemeyenler sineması, Türkiye’de beklentilerin hiç değişmediğini kanıtlıyor:
- Yıl: 1976
- Tür: Dram
- Yönetmen: Atıf Yılmaz
- Senarist: Erdoğan Tünaş ve Atıf Yılmaz
- Oyuncular: Cüneyt Arkın, Müjde Ar, Hayati Hamzaoğlu
Üç erkek tarafından kaçırılıp tecavüze uğrayan bir bayanın yaşadığı trajediyi haber yapar gazeteci Murat… İşte o vakit başlar, tıpkı bugünkü bayan cinayetleri ve tecavüz olaylarında olduğu üzere amaç saptırmalar… Bayan hatalı ilan edilir, fakat Murat gazetecilik misyonu gereği gerçeklerin peşine düşer. Arkın, bu sinemayla Altın Portakal’da En Yeterli Erkek Oyuncu seçilmiştir…
Adı sansürlenen sinema “Darbe” ya da sansürlü ismiyle İki Arkadaş:
- Yıl: 1978
- Tür: Dram
- Yönetmen: Yavuz Özkan
- Senarist: Olkan Özyurt
- Oyuncular: Cüneyt Arkın, Yadigar Ejder, Fikret Hakan
Bir cinayeti çözmeye çalışan Kore gazisi iki arkadaşın kıssasını izliyoruz. Fakat cinayetin izleri onları ülkedeki toplumsal ve politik sıkıntıların içerisine sürüklemektedir. İsmi ve işçi-işveren metni sebebiylesenaryosu revize edilen sinemanın ismi da İki Arkadaş olarak değiştirilmişti.
Manisa’daki Soma faciasını hatırladınız mı? Mümkün sebepleri bu sinemada yıllar evvel anlatılmıştı:
- Yıl: 1979
- Tür: Dram
- Yönetmen: Yavuz Özkan
- Senarist: Yavuz Özkan
- Oyuncular: Cüneyt Arkın, Sümer Tilmaç, Renan Fosforoğlu
Altın Portakal’da 7 ödül birden alan bu eşsiz üretim, bir küme maden personelinin verdikleri çabayı anlatır bize lakin ne mücadele… Devrin toplumsal, toplumsal ve siyasal yapısına ait sinemada verilen iletiler o kadar net, o kadar çarpıcı ki burada yazarak anlatmak epeyce güç. Yine çekilmesi durumunda birebir mükafatları alır mı, birebir biçimde sevilir mi bilemiyoruz.
Cüneyt Arkın artık güzel jön, üstün kahraman rollerinden sıyrılmıştır. Artık Türkiye gerçeklerini anlatır: Vatandaş Rıza
- Yıl: 1979
- Tür: Dram
- Yönetmen: Yavuz Özkan
- Senarist: Yavuz Özkan
- Oyuncular: Cüneyt Arkın, Sümer Tilmaç, Renan Fosforoğlu
70’li yılların sonuna hakikat tıpkı Kemal Sunal ve Tarık Akan üzere Cüneyt Arkın da halkın içinden, sokaktaki beşerden izler taşıyan sinemalarda rol almaya başlar. Yaşadığı gecekondu, güçlü bir gencin otomobiliyle çarpması sonucu yıkılan demir çalışanı İstek; hakkını yasal yollarla aramaya çalışır. Parayla susturulan komşuları olaya dahil olmayınca yalnız kalır İstek…
Hikayesi Baba II sinemasından esinlenilen Baba Kartal:
- Yıl: 1979
- Tür: Dram
- Yönetmen: Cüneyt Arkın
- Senarist: Sefa Önal
- Oyuncular: Cüneyt Arkın, Deniz Akbulut, Bilal İnci
1974 imali Baba 2 sinemasında Sicilya’nın köyünden ABD’ye göç eden Don Carleone’nin hikayesi, pek çok sinemaya ilham olmuştı. Yeşilcam’ın uyarlama yapıtlarından birisi olarak sivrilen Baba Kartal da bu öyküyü yerelleştirip köyden kente göç eden fakir bir adamın ailesiyle birlikte kirli işlere bulaşma öyküsünü anlatıyor.
Cüneyt Arkın’ın yazdığı, yönettiği ve başrolünde oynadığı sinema: Kanun Gücü
- Yıl: 1979
- Tür: Polisiye macera
- Yönetmen: Cüneyt Arkın
- Senarist: Cüneyt Arkın ve Sefa Önal
- Oyuncular: Cüneyt Arkın, Deniz Akbulut, Haluk Durak
Polis memuru Ahmet, İstanbul’daki büyük uyuşturucu şebekeleri ve kaçakçılık ağlarının sahibi mafya babası Sungur ile çaba eder bu sinemada. Polis memurluğundan atılan Ahmet, yılmayacak ve uğraş etmeye devam edecektir.
Anadolu’nun bir köyüne cumhuriyeti anlatan öğretmenin uğraşı: Öğretmen Kemal
- Yıl: 1981
- Tür: Dram
- Yönetmen: Remzi Jöntürk
- Senarist: Mehmet Aydın
- Oyuncular: Cüneyt Arkın, Fikret Hakan, Eşref Kolçak
Adını iddia ettiğiniz üzere Atatürk’ten alan, genç Türkiye Cumhuriyeti’nin yetiştirdiği vefakar öğretmen Kemal, Anadolu’da, nüfusunun çoğunluğu okuma yazma bilmeyen bir köyde görevlendirilir. Lakin burada yalnızca öğrencilerine ders anlatmakla kalmayacaktır Kemal, inandıkları uğruna tüm köyü karşısına alacaktır.
Bir babanın dramatik öyküsü: Oğulcan
- Yıl: 1990
- Tür: Dram
- Yönetmen: Cüneyt Arkın
- Senarist: Cüneyt Arkın
- Oyuncular: Cüneyt Arkın, Kadir Kök, Orhun Seydik
Senaryosunu ve direktörlüğünü Cüneyt Arkın’ın üstlendiği bu imal, Arkın’ın mesleğinde bir dinlenme noktası üzere. Uzun yıllar gayret sinemalarıyla izleyici karşısına çıkan Arkın, bu sinemada eşi tarafından terk edilen bir babanın oğlu ile hayatta kalma mücadelesini anlatır.
Bir periyot bakanlık tarafından yasaklanan sinema: Gülün Bittiği Yer
Listedeki başka sinemalar üzere YouTube’da yayınlanan versiyonu yok bu sinemanın. 12 Eylül periyodundaki trajik olayları ve tesirlerini anlatan üretimin, yayınlandıktan sonra bir müddet boyunca Türkiye’de yayınlanması, dağıtılması yasaklanmıştı.
BONUS: Şayet kabul etseydi Cüneyt Arkın’ı gerçek James Bond olarak izleyecektik:
Sinema tarihinin en jenerik karakterlerinden olan James Bond, bugüne kadar pek çok aktör tarafından canlandırıldı. Üstelik bu aktörler yalnızca ABD’li ya da İngiliz değillerdi. Üretimciler birinci James Bond sinemasının muvaffakiyetinin akabinde yeni bir yüz arayışına girer ve periyodun parlayan yıldızı Cüneyt Arkın için İstanbul’a gelirler. Lakin kendisi bu teklifi reddeder. Yerine seçilen Roger Moore, 7 sinema boyunca Bond karakterine hayat verir. Arkın o günleri ve teklifi neden reddettiğini şöyle anlatıyor:
“Efsane falan değil, nitekim reddettim… Adamlar buraya kadar geldiler ancak ben sıcak bakmadım. Benim yerime de Roger Moore’u James Bond yaptılar. Hollywood’da özel hayat falan kalmıyor. Ne istediğin üzere gezebiliyorsun ne de dostlarla bir-iki laf edebiliyorsun. Burada da özel hayatım yoktu ancak milletimin içindeydim en azından. Kendi çöplüğümde ötüyordum. Yıllar sonra bir davette Ömer Şerif’le karşılaştık. ‘Her şeyim var fakat vatanım yok’ dedi bana. O dolarları kazanabilmek için vatansız olacaksın arkadaş. Bu da bana uymaz.”
Kaynaklar: t24, leblebitozu.com
