Geçtiğimiz haftalarda Resmî Gazete’de yayımlanan yeni yönetmelikle birlikte tüketiciler için birtakım makus haberler verilmişti. Tüketiciler, “Mesafeli Mukaveleler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile iade kargosunu karşılamakla yükümlü kılınmıştı. Ama tek değişiklik bu da değildi.
Yönetmelik, satın aldığınız cep telefonu, akıllı saat, tablet, bilgisayar ve drone üzere teknolojik eserler satın aldığınızda artık bu eserlerde cayma hakkını kullanmanızı da engelliyordu. Yeni düzenlemelerin 1 Ekim 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girmesi planlanırken, bugün bu tarihin ertelendiği açıklandı.
Cayma hakkı hususunun yürürlülük tarihi 1 Ocak 2024’e ertelendi!
Resmî Gazete’de yayımlanan “Mesafeli Kontratlar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik” ile birlikte cayma hakkı konusundaki unsurun yürürlüğe gireceği tarih 1 Ocak 2024 olarak güncellendi.
Peki hangi unsur, hangi tarihte yürürlüğe girecek? İşte 1 Ocak 2024’e ertelenen hususlar:
Yönetmelik ile değiştirilen, Aralı Mukaveleler Yönetmeliği’nin 5. hususunun birinci fıkrasının (g) bendi
Madde 5 – (1) Tüketici, uzaklıklı kontratın kurulmasından ya da buna karşılık gelen rastgele bir teklifi kabul etmeden evvel, aşağıdaki konuların tamamını içerecek biçimde satıcı yahut sağlayıcı tarafından bilgilendirilmek zorundadır.
g) Cayma hakkının olduğu durumlarda, bu hakkın kullanılma kuralları, müddeti, tarzı, satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ait bilgi ile malın bu taşıyıcıyla iadesi halinde teslim masrafını geçmemek üzere iade masraf fiyatına ve hangi tarafça karşılanacağına, öngörülenin dışında bir taşıyıcıyla iadesi halinde ise iade masrafını tüketicinin karşılayacağına ait bilgiler,
Yönetmeliğin 9. maddesi
(1) Satıcı, cayma hakkına mevzu malın, iade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcıya teslim edildiği tarihten itibaren on dört gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlüdür. Lakin tüketicinin malı, iade için öngörülenin haricinde bir taşıyıcı ile iade etmesi durumunda kelam konusu yükümlülük malın satıcıya ulaştığı tarihten itibaren başlar. Platform üzerinden kurulan ve bedelin tahsiline aracılık edilen uzaklıklı kontratlarda aracı hizmet sağlayıcı, teslim sonrası bedelin satıcıya aktarıldığı durum hariç olmak üzere bu fıkrada belirtilen ödemelerin tüketiciye iade edilmesinden satıcı ile birlikte müteselsilen sorumludur.
(2) Malın tesliminden evvel cayma hakkının kullanılması durumunda satıcı ile platform üzerinden kurulan ve bedelin tahsiline aracılık edilen aralı kontratlarda aracı hizmet sağlayıcı, cayma hakkının kullanıldığına ait bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlüdür.
(3) Hizmet ifasına ait mukavelelerde cayma hakkının kullanılması durumunda sağlayıcı ile platform üzerinden kurulan ve bedelin tahsiline aracılık edilen aralı mukavelelerde aracı hizmet sağlayıcı, cayma hakkının kullanıldığına ait bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlüdür.
(4) Satıcı yahut sağlayıcı, birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda belirtilen tüm geri ödemeleri, 13 üncü hususun üçüncü fıkrası kararı gizli kalmak üzere tüketicinin satın alırken kullandığı ödeme aracına uygun bir formda ve tüketiciye rastgele bir masraf yahut yükümlülük getirmeden tek seferde yapmak zorundadır. Platform üzerinden kurulan aralıklı mukavelelerde satıcı yahut sağlayıcı ismine bedel tahsil etmesi halinde, mal yahut hizmetin tüketiciye teslim yahut ifası sonrası bedelin satıcıya yahut sağlayıcıya aktarıldığı durumlar hariç olmak üzere, aracı hizmet sağlayıcı bu yükümlülüğün yerine getirilmesinden satıcı yahut sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumludur. Ödemenin kredi kartı ile yapılmış olması durumunda, 23/2/2006 tarihli ve 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu kapsamındaki kart çıkaran kuruluşlar; satıcı, sağlayıcı yahut aracı hizmet sağlayıcı tarafından aktarılan meblağı, kendilerine ulaşmasını takiben kart hamilinin kullanılabilir limitine tek seferde ek etmekle yükümlüdür.
(5) Cayma hakkının kullanımında, satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ait bilgi ile bu taşıyıcıyla malın iadesi halinde teslim masrafını geçmemek üzere belirlenen iade masraf fiyatına ve hangi tarafça karşılanacağına, öngörülenin dışında bir taşıyıcı ile malın iadesi halinde iade masrafını tüketicinin karşılayacağına ait bilgilere 5 inci hususun birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında ön bilgilendirmede yer verilmemesi durumunda, kelam konusu masraf satıcı yahut sağlayıcı tarafından karşılanır. İade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcının, tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması durumunda satıcı, ek hiçbir masraf talep etmeksizin iade edilmek istenen malın tüketiciden alınmasını sağlamakla yükümlüdür. Platform üzerinden kurulan uzaklıklı kontratlarda ise bu bilgilere 5 inci unsurun birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında ön bilgilendirmede yer verilmemesi ya da belirtilen taşıyıcının tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması aracı hizmet sağlayıcıdan kaynaklanıyorsa kelam konusu masraf ve yükümlülükler aracı hizmet sağlayıcı tarafından karşılanmak zorundadır.
(6) Platform üzerinden kurulan aralı mukavelelerde, satıcı yahut sağlayıcı, tüketicinin cayma hakkını kullandığına ait kendisine ulaşan bildirimi aracı hizmet sağlayıcıya derhal ulaştırmakla yükümlüdür.”
Yönetmeliğin 10. hususu ile ana yönetmeliğe eklenen 12/A unsurunun yedinci fıkrasının (b) bendi
MADDE 12/A- (1) Aracı hizmet sağlayıcı, platform üzerinden kurulan aralıklı mukavelelerden doğan hak ve yükümlülüklerin kullanım mühleti boyunca tüketicilerin aşağıda belirtilen konulara ait talep ve bildirimlerini iletebilmelerine ve takip edebilmelerine elverişli bir sistemi kurmak, kesintisiz olarak açık tutmak zorundadır:
b) Mukavelenin feshine dair bildirim.
Yönetmeliğin 11. unsuru ile ana yönetmeliğin 13. unsurunun birinci fıkrasında yer alan ‘on’ ibaresinden sonra gelmek üzere ‘dört’ ibaresinin eklenmesi (İade mühletinin 14 güne çıkarılması) ve birebir hususa eklenen aşağıdaki bent:
(1) Satıcı yahut sağlayıcı malı kendisinin geri alacağına dair bir teklifte bulunmadıkça, tüketici cayma hakkını kullandığına ait bildirimi yönelttiği tarihten itibaren on dört gün içinde malı satıcı yahut sağlayıcıya ya da yetkilendirmiş olduğu şahsa geri göndermek zorundadır.
(3) Tüketici, ön bilgilendirmede kararlaştırılması ve satıcının öngördüğü taşıyıcı ile iadesinde fiyatına yer verilmesi halinde teslim masraflarını geçmemek üzere iade masrafını karşılamakla yükümlüdür. Fakat, tüketiciye teslim edilen malın Kanunun 8 inci unsuru kapsamında ayıplı olması durumunda tüketici iadeye ait masraflardan sorumlu tutulamaz. Tüketicinin talep etmesi halinde iade masrafı, kendisine iade edilecek mal yahut hizmet bedeli ile teslimat masraflarından mahsup edilebilir.
Akıllı saat, tablet ve bilgisayarlar üzere eserlerde cayma hakkının kaldırılması:
(1) Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, tüketici aşağıdaki kontratlarda cayma hakkını kullanamaz:
a) Fiyatı finansal piyasalardaki dalgalanmalara bağlı olarak değişen ve satıcı yahut sağlayıcının denetiminde olmayan mal yahut hizmetlere ait kontratlar.
b) Tüketicinin istekleri yahut ferdî muhtaçlıkları doğrultusunda hazırlanan mallara ait mukaveleler.
c) Çabuk bozulabilen yahut son kullanma tarihi geçebilecek malların teslimine ait kontratlar.
ç) Tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket üzere hami ögeleri açılmış olan mallardan; iadesi sıhhat ve hijyen açısından uygun olmayanların teslimine ait mukaveleler.
d) Tesliminden sonra diğer eserlerle karışan ve tabiatı gereği ayrıştırılması mümkün olmayan mallara ait kontratlar.
e) Malın tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket üzere hami ögeleri açılmış olması halinde maddi ortamda sunulan kitap, dijital içerik ve bilgisayar sarf materyallerine ait mukaveleler.
f) Abonelik kontratı kapsamında sağlananlar dışında, gazete ve mecmua üzere müddetli yayınların teslimine ait mukaveleler.
g) Belli bir tarihte yahut periyotta yapılması gereken, konaklama, eşya taşıma, otomobil kiralama, yiyecek-içecek tedariki ve cümbüş yahut dinlenme hedefiyle yapılan boş vaktin kıymetlendirilmesine ait mukaveleler.
ğ) Elektronik ortamda anında ifa edilen hizmetler yahut tüketiciye anında teslim edilen gayrimaddi mallara ait kontratlar.
h) Cayma hakkı mühleti sona ermeden evvel, tüketicinin onayı ile ifasına başlanan hizmetlere ait mukaveleler.
ı) 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa nazaran tescili mecburî olan taşınırlar ile kayıt yahut tescil mecburiliği bulunan insansız hava araçlarına ait kontratlar.
i) Tüketiciye teslimi yapılmış olan cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlara ait kontratlar.
j) Canlı müzayede biçiminde açık artırma yoluyla akdedilen mukaveleler.
k) Tanıtma ve kullanma kılavuzunda satıcı yahut yetkili servis tarafından suram yahut montajının yapılacağı belirtilen mallardan heyetim ya da montajı yapılanlara ait kontratlar.
Yukarıdaki listelediğimiz düzenlemeler dışında yeni yönetmelikte bahsi geçen tüm düzenlemeler, 1 Ekim 2022 tarihi prestijiyle yürürlüğe girecek. Tüm düzenlemeye göz atmak için bu temasa tıklayarak yönetmeliğe ulaşabilirsiniz.