Büyük Başkan Mustafa Kemal Atatürk komutasındaki Türk ordusunun 26 Temmuz 1922’de başlayan ve 30 Ağustos’ta Escort Tozkoparan büyük bir zaferle taçlandırdığı Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi tarihe altın harflerle yazılan en büyük kahramanlık destanlarından oldu
1919 yılında Birinci Dünya Savaşı sonrası İtilaf Devletleri Mondros Ateşkes Antlaşması Tozkoparan Escort Bayan kararlarına dayanarak türlü mazeretlerle Anadolu’yu işgale başladı ordusunun cephanesi elinden alınan Türk milleti güç durumda bırakılmaya çalışılıyordu
Halide Edip Adıvar’ın Türk’ün Ateşle İmtihanı kitabında anlattığı işgal günlerinde itilaf donanması İstanbul’a Tozkoparan Escort Fransızlar Adana’ya İngilizler Urfa Maraş Samsun ve Merzifon’a İtalyanlar Antalya ve Anadolu’nun güneybatısına yerleşti
15 Mayıs 1919’da İtilaf devletlerinin müsaadesiyle Yunan Ordusu İzmir’e çıkarma yaptı
Bu durum karşısında Türk milleti tarih boyunca gösterdiği millet olma bilinci içerisinde işgallere karşı kuvayımilliye hareketini başlattı İki seçenek vardı ya işgal güçlerine teslim olunacak ya da yıkılan yakılan bir ülke yine ayağa kalkacak ve küllerinden doğacaktı
1920’de TBMM’nin açılması üzerine işgal güçleri tüm baskıcı siyasetlerini Atatürk ve silah arkadaşları üzerine ağırlaştırdı bilhassa Batı Cephesi’nde hareketlilik başladı Yunan ordusu 1921’de Polatlı’ya kadar geldi Polatlı’da dünyanın en uzun sürecek meydan muharebesinin hazırlıkları yapılıyordu
Sakarya’da 22 gün 22 gece süren kanlı çarpışmaların akabinde durdurulan düşman ordusunu büsbütün yurttan atmak maksadıyla bir yıl kadar süren hazırlık periyodundan sonra 26 Ağustos 1922’de Başkomutan Mustafa Kemal Paşa Büyük Taarruz’u başlatan harekat buyruğunu verdi
26 Ağustos’ta Kocatepe’de şafak sökerken
Başkomutan Mustafa Kemal 26 Ağustos sabahı Genelkurmay Lideri Fevzi Paşa Çakmak Batı Cephesi Kumandanı İsmet Paşa İnönü ile muharebeyi yönetmek üzere Afyonkarahisar hudutlarında kalan Kocatepe’de yerini aldı
Topçu ateşleriyle şafak vakti başlayan harekatın devamında Türk askeri sabahın birinci ışıklarıyla hamleye geçip Tınaztepe’yi ele geçirdi ve Belentepe ile Kalecik Sivrisi’nden düşmanı uzaklaştırdı
Taarruzun birinci gününde 1 Ordu birlikleri Büyük Kaleciktepe ile Çiğiltepe ortasındaki 15 kilometrelik alanda düşmanın birinci çizgi mevzilerini ele geçirdi 5’inci Süvari Kolordusu düşman gerilerindeki ulaştırma kollarına başarılı taarruzlarda bulundu 2’nci Ordu ise cephede tespit vazifesini aksatmadan sürdürdü
Türk ordusu 27 Ağustos sabahı bütün cephelerde yine taarruza geçti ve tıpkı gün Afyonkarahisar 8’inci Tümen tarafından düşman işgalinden kurtarıldı 28 ve 29 Ağustos’ta muvaffakiyetle sürdürülen taarruz düşmanın 5’inci tümeninin etkisiz kılınmasıyla neticelendi
29 Ağustos gecesi durum değerlendirmesi yapan kumandanlar çabucak harekete geçilip taarruzun kısa müddette sonuçlandırılmasında hemfikir oldu ve planın 30 Ağustos’ta aksamadan uygulanması için gerekli tedbirler alındı
Büyük Zafer ve bir kırık kağnı
Başkomutan Mustafa Kemal Paşa Türk Ordusu’nun Kurtuluş Savaşı’nda kazandığı en kıymetli zaferin arifesinde 30 Ağustos sabahında artık belde olan Kütahya’nın Altıntaş ilçesine bağlı Zafertepe Çalköy’de birliklere taarruz buyruğunu verdi
Büyük Lider Mustafa Kemal Atatürk komutasındaki Türk ordusunun 26 Ağustos’ta başlayan Meydan Muharebesi’nde Dumlupınar’da Yunan birliklerini Allıören Keçiler Kızıltaş deresi yolunun iki yanında büsbütün sarıp imha etmesiyle zafere ulaşıldı Kızıltaş deresi bölgesinde açık kalan alandan kimi Yunan birlikleri General Trikopis General Diyenis ve birçok Yunan kumandanı kaçtı
Büyük Zafer’in sonraki günü 31 Ağustos’ta Zafertepe Çalköy’de bir konutun bahçesindeki kırık kağnının üzerine muharebe alanlarının haritasını koyan Başkomutan Mustafa Kemal Fevzi Paşa ve İsmet Paşa ile durum değerlendirmesi yaparak Yunanlıların tekrar savunma sistemine geçmesini önlemek ve onları mağlup etmek için İzmir’e girme görüşünde birleşti
Ordular birinci gayeniz Akdeniz’dir ileri
Mustafa Kemal Paşa Büyük Zafer sonrası 1 Eylül’de Dumlupınar’da Batı Cephesi’ndeki tüm subay ve erlere okunmak üzere yayımladığı bildiride şu sözlere yer verdi
Türkiye Büyük Millet Meclisi Orduları Afyonkarahisar Dumlupınar Büyük Meydan Muharebesi’nde zalim ve mağrur bir ordunun temel varlığını inanılmayacak kadar az bir vakitte yok ettiniz Büyük ve seçkin ulusumuzun fedakarlıklarına layık olduğunuzu kanıtladınız Sahibimiz olan büyük Türk ulusu geleceğine güvenmekte haklıdır Savaş alanlarındaki muvaffakiyet ve fedakarlıklarınızı yakından görüp izliyorum Ulusumuzun size olan övgülerinin iletilmesine aracılık etme misyonunun gerisini bırakmayacak daima olarak yerine getireceğim Ödüllendirme için Başkumandanlığa teklifte bulunulmasını Cephe Kumandanlığına buyurdum Bütün arkadaşlarımın Anadolu’da daha öteki meydan muharebeleri de verileceğini göz önünde bulundurarak ilerlemesini ve herkesin akıl gücünü ve yurtseverliğinin kaynaklarını kullanarak müsabakayı bütün gücüyle sürdürmesini talep ederim Ordular birinci maksadınız Akdeniz’dir ileri
27 Ağustos’ta Afyonkarahisar 30 Ağustos’ta Kütahya’nın kurtuluşunu 1 Eylül’de Gediz 3 Eylül’de Emet ve Tavşanlı’nın kurtuluşları izledi 9 Eylül’de İzmir’de Yunan Ordusunu denize döken Türk ordusu Mustafa Kemal Paşa’nın buyruğunu büyük bir muvaffakiyetle yerine getirdi
Verdiği kelamı yerine getiremediği için
Büyük Taarruz’dan akıllarda kalan en değerli olaylardan biri 57’nci Tümen Kumandanı Albay Reşat Bey’in 27 Ağustos’ta Çiğiltepe’nin alınmasının yarım saat gecikmesi üzerine vazifesini yerine getirememenin kederi ile kendisini vurarak intihar etmesiydi
Mustafa Kemal Paşa’ya Çiğiltepe sırtlarında çarpışan 57’nci Tümen Komutanlığını yine telefonla aradığında Albay Reşat Bey’in intihar ettiği söylendi ve yazdığı Yarım saat zarfında o mevkiyi almaya size kelam verdiğim halde sözümü yapamamış olduğumdan ötürü yaşayamam notu okundu
Çiğiltepe Albay Reşat Bey’in vefatının 15 dakika sonrasında düşman askerlerinden kurtarıldı
Türk Cumhuriyeti’nin temeli burada sağlamlaştırıldı
Büyük Başkan Atatürk Büyük Zafer’den tam iki yıl sonra 30 Ağustos 1924’te Şehit Sancaktar Mehmetçik Anıtı’nın temel atma merasimine katılmak üzere Zafertepe Çalköy’e geldi
Törene katılanlara iki yıl öncesini hatırlatan Atatürk Büyük Zafer’i şu cümlelerle anlattı
Afyonkarahisar Dumlupınar Meydan Savaşı ve onun son modülü olan 30 Ağustos Zaferi Türk tarihinin en değerli dönüm noktasıdır Ulusal tarihimiz çok büyük çok parlak zaferlerle doludur ancak Türk ulusunun burada kazandığı zafer kadar kesin sonuçlu yalnız bizim tarihimize değil dünya tarihine yeni bir adım vermekte kesin tesirli bir meydan savaşı hatırlamıyorum Apaçıktır ki yeni Türk devletinin genç Türk Cumhuriyeti’nin temeli burada sağlamlaştırıldı ölümsüz yaşayışı burada taçlandırıldı Bu alanda akan Türk kanları bu göklerde uçuşan şehit ruhları devletimizin cumhuriyetimizin ölümsüz koruyucularıdır Türk ulusu burada kazandığı zaferle açığa vurduğu gücü ve istemiyle bu muhakkak gerçeği bir sefer daha tarihin bağrına çelik kalemle koymuş bulunuyor