Handan Sema CEYLAN
Bosch, çip teknolojilerine 2026’ya kadar 3 milyar Euro daha yatırım yapacak. 2021’de Dresden’de devrin Almanya Şansölyesi Angela Merkel tarafından açılan 1 milyar Euro’luk yatırıma kardeş gelecek bu projenin bir kısmı IPCEI yani “Avrupa’nın Ortak Çıkarlarını Gözeten İnovasyon Projeleri” kapsamında fonlanacak. IPCEI ile Avrupa Birliği’nin ve Alman Federal Hükümeti’nin amacı 2030’a kadar Avrupa’nın global yarı iletken üretimini yüzde 10’dan yüzde 20’ye çıkarmak. Birinci IPCEI kapsamında yapılan yatırımların akabinde, artık IPCEI 2 devreye alınacak.
Dresden’de evvelki gün gerçekleştirilen Bosch Teknoloji Günü 2022’de, firmanın çip yani mikroelektronik alanına yapacağı dev yatırım açıklandı. Almanya’nın ve dünyanın önde gelen yayınlarının davet edildiği teknoloji gününde DÜNYA da yer aldı.
Bosch İdare Heyeti Lideri Dr. Stefan Hartung, gazetecilere yaptığı sunumda “mikroelektronik gelecektir” diyerek, “Yalnızca IPCEI 2 çerçevesinde, 2026 yılına kadar yarı iletken teknolojimize ve buna dayalı sistemlere yaklaşık 3 milyar Euro yatırım yapmak istiyoruz. Örneğin, 2025’e kadar Reutlingen’deki yonga plakası fabrikamızı genişleteceğiz. 2023 üzere erken bir tarihte Dresden lokasyonumuzu genişletmek istiyoruz. Ayrıyeten, 3 bin metrekarelik pak oda alanı ekleyeceğiz. Bu, mevcut odamızın üçte birinden fazla. Daha fazla yonga kapasitesi amaçlarımızdan bir tanesi” bilgilerini veriyor.
OTOMOTİVE ABS SIHHATE MOLEKÜLER TANI
Dresden, Avrupa’nın değerli kültür başkentlerinden biri. Bunun yanı sıra Hamburg’a kadar uzanan ve etrafa hayat veren Elbe ırmağı Dresden’in değerli varlıklarından. Kıymetli bir teknoloji üssü haline gelen kentte konuşmasına Elbe’den örnek vererek başlayan Dr. Hartung, “Nehir boyunca elektronik bisikletlerin (e-bike) nasıl arttığını göreceksiniz. Motorlarının üzerindeki beş kırmızı harf; yani Bosch sizi şaşırtmasın. Kendi yaptığımız çipler, hiç olmayan bir pazarı yani e-bike’ı var etti. Motosikletler ve arabalar için olduğu kadar bisikletler için ABS üretiyoruz. Antrenman yapanlar bizim yapay zekamızı kullanan fitness takipçilerini kullanıyor. Tadilat yapanlar bizim matkaplarımızla çalışıyor. Fabrika tabanlarında bizim robotlarımız dolanıyor. Başta COVID-19 olmak üzere bulaşıcı hastalıklar için yaklaşık on farklı süratli PCR testi yapmayı mümkün kılan bir moleküler teşhis platformu oluşturduk. Bunların hepsi de çiplerimizin yardımıyla oldu” diyor.
TEMİZ ODA İÇİN 250 MİLYON EURO DAHA
3 milyar Euro’luk yeni yatırımlarının Almanya Reutlingen ve Dresden’de üretim etabında olduğunu da kaydediyor Dr. Hartung. Bosch, alacağı fonun bir modülü olarak 170 milyon Euro’yu aşan bir maliyetle Reutlingen ve Dresden’de iki yeni geliştirme merkezi inşa etmeyi planladıklarını belirtiyor. Hartung, “Dresden’deki yonga plakası fabrikasında ekstra 3 bin metrekarelik pak oda alanı yaratmak için gelecek yıl 250 milyon Euro daha harcayacağız” biçiminde konuşuyor.
GÖZLÜK ÜSTÜNE PROJEKSİYON MODÜLÜ
Hartung gayelerinden birinin çipleri, daha küçük, daha akıllı ve daha ucuz üretmek olduğunu da kaydediyor. Hartung, “Bosch ayrıyeten, bilhassa tüketim malları dalı için kendi mikroelektromekanik sistemlerini (MEMS) daha da değiştirmek için çalışmalar gerçekleştiriyor. Şirket araştırmacılarının şu anda bu teknolojiyi geliştirmek için kullandıkları şeylerden biri, bir akıllı gözlüğün şakak kısmına yerleştirilebilecek kadar küçük olan yeni bir projeksiyon modülü. MEMS teknolojisinde pazardaki önder pozisyonumuzu pekiştirmek için MEMS sensörlerimizi 300 milimetrelik yongalar üzerinde de üretmeyi planlıyoruz. Üretim, 2026 yılında başlayacak. Yeni yonga plakası fabrikamız bize üretimi ölçeklendirme fırsatı veriyor. Bu, tam olarak yararlanmayı planladığımız bir avantaj” diyor.
Her 10 trafik kazasından 9’u insan kaynaklı, otonomla bunu önleyebiliriz
Yarı iletkenlere olan muhtaçlığın baş döndürücü bir süratle arttığını anlatan Dr. Stefan Hartung, Avrupa’nın bu gereksinimin karşılanmasını teşvik etmek için yeni bir finansman programı başlatacağını müjdeliyor. Mikroelektronikler için oluşturulan bu fon; IPCEI 2. Bosch da IPCEI 2 kapsamında yatırımlarını üç inovasyon alanında büyütecek. Dr. Hartung, bu üç alanı “güvenli yaşam”, “ağa bağlı yaşam” ve “sürdürülebilir yaşam” olarak açıklıyor. Hartung, bu üç alanla ilgili şu bilgileri veriyor: “Bosch’un Birinci olarak, inançlı bir ömür için icat edilen daha fazla teknoloji istiyoruz. On trafik kazasından dokuzu insan yanılgısından kaynaklanıyor. Bunu otonom sürüşle önleyebiliriz. Mikroelektronik de burada bir rol oynayacak. Bosch, bir arabanın etrafının 360 derecelik taramaları için radar sensörleri üzere donanımları daha küçük, daha akıllı ve daha uygun maliyetli hale getiren çip üzeri sistemler geliştiriyor. İkinci olarak, ağa bağlı bir ömür için icat edilen teknoloji geliştireceğiz. Buna örnek; akıllı gözlükler için şimdiye kadarki en küçük projeksiyon modülü gösterilebilir. Bosch, bu modülü MEMS teknolojisi temelinde üretiyor ve gözlüğün şakak kısmına sığacak kadar küçük yapıyor. Bu, kullanıcının bir uzaylı üzere görünmeden her türlü bilgiyi almasına müsaade veriyor. Üçüncü olarak, sürdürülebilir bir hayat için icat edilen teknoloji istiyoruz. Bunun için de yeni yarı iletkenler geliştiriyoruz.”
Almanya’nın teknoloji üssü: Silikon Saksonya
Saksonya, Almanya’nın 16 eyaletinden biri. Ülkenin doğusunda yer alıyor. Eyaletin başşehri Dresden, Berlin’e iki saatten az uzaklıkta, Çekya’nın da komşusu. Kıymetli kentleri Leipzig, Chemnitz, Zwickau, Görlitz, Plauen ve Bautzen. Ağır aksanları nedeniyle Almanca’nın kulağa farklı çalındığı bu yer, 18’inci yüzyıldan beri makine endüstrinin değerli kentlerinden biri. Bölge duvar yıkılmadan evvel DDR’de yani Doğu Almanya’da kalmış. Şu anda makine kesiminde binden fazla firmada 45 bin kişiyi istihdam ediyor. Öncelikle kendine “Almanya’nın Otomotiv Bölgesi” olma amacı koyan eyalet Volkswagen, BMW ve Porsche’nin beş fabrikası olmak üzere 780 tedarikçiye konut sahipliği yapıyor. Almanya’nın ihraç eserlerinin üçte biri bu eyaletten yola çıkıyor. Saksonya, otomotiv üretimindeki gücünü e-mobilitenin yükselmesi ile bir teknoloji üssü gayesine çevirmiş. Eyalette, makine ve otomotivin yanı sıra mikroelektronik olarak anılan çip üretimi, bilişim ve bağlantı teknolojileri gelişiyor. Bu nedenle eyalet ‘Silikon Saksonya’ olarak anılıyor. Bosch’un yanı sıra çok sayıda firmanın da bölgede mikroelektronik yatırımları bulunuyor.
SiC çipi üretiyor, ‘galyum nitrür’ araştırılıyor
Bosch, 60 yıldır yarı iletkenler konusunda otomotiv dalının başkanı. Geliştirilen çipler yalnızca otomotivde değil, süratli tüketim eserlerinde de kullanılıyor. Ayrıyeten Reutlingen fabrikasında 2021’in sonundan bu yana seri silisyum karbür (SiC) çipleri üretiyor. Her yıl yüzde 30’un üzerinde talep artışı yaşanan bu çipler, elektrikli ve hibrit araçların güç elektroniğinde kullanılıyor. Maliyetleri düşürecek galyum nitrür bazlı çipler için de çalışma yürütülüyor. Laptop’larda kullanılan bu çiplerin araçlar için 1.200 volta kadar dayanabilmesi araştırılıyor. Ayrıyeten Bosch’un Malezya Penang’da kurulacak çip test merkezi 2023’te devreye alınacak.