Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, COVID-19 nedeniyle ertelenen Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’nın (NPT) gözden geçirilmesi bahisli Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu (BMGK) toplantısında konuştu.
Dünyada halihazırda nükleer riskin en yüksek düzeyinde olduğuna işaret eden Guterres, nükleer gücü bulunan ülkelerin bunu birinci kullanmama taahhüdüne sadık olmaları gerektiğini vurguladı.
Guterres, BMGK’ye, Ukrayna ve Rusya’dan tahıl ve gübre sevkiyatlarının tekrar başlatılmasına yol açan diyalog ve mantık taahhüdünün, Avrupa’nın en büyük nükleer santrali olan Ukrayna’daki Zaporijya’da da uygulanması gerektiğini belirtti.
“İnsanlığın geleceği bugün bizim elimizde.” kelamlarıyla kurul üyelerine seslenen Guterres, tüm ülkeleri “nükleer silahlardan arındırılmış bir dünya için tekrar taahhütte bulunmaya ve tansiyonu azaltmak ve nükleer silahlanma yarışını kesin olarak sona erdirmek için müzakere masasına gelmek için hiçbir uğraştan kaçınmamaya” çağırdı.
Guterres, jeopolitik bölünmelere, çatışmalara, askeri darbelere, işgallere, uzun savaşlara ve dünyanın büyük güçleri ortasındaki farklılıklara işaret ederek kolektif güvenliğin “daha evvel hiç olmadığı bir formda test edildiğine” dikkati çekti.
“Uluslararası güvenlik sistemi kriz içerisinde”
Oturumda konuşan Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, memleketler arası güvenlik sisteminin derin bir kriz içerisinde olduğunu belirterek milletlerarası aktörler ortasındaki inancın “kritik seviyede düşük” olduğunu tabir etti.
200 yılı aşkın müddettir Batılı ülkelerin her şey için Rusya’yı suçladığını tez eden Nebenzia, ABD ve müttefiklerini “Asya ve Afrika’da Ukrayna’da olduğu üzere birebir pervasız ve kışkırtıcı halde hareket etmekle” suçladı.
Nebenzia, Ukrayna’yı destekleyen Batılı ülkelerin Zaporijya’daki tesisin Ukrayna Silahlı Kuvvetleri tarafından bombalanmasını görmezden geldiğini kaydetti.
“Rusya vahim bir savaş başlattı”
ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield de Kurula, global barış ve güvenliğin korunmasına yönelik en büyük tehditlerden birinin, Rusya’nın, komşusu ve BM üyesi olan bir ülkeyi “tam ölçekli işgali” olduğunu ileri sürdü.
Thomas-Greenfield, Moskova’nın askeri harekatını önlemek için ABD ve öbür birçok ülkenin diplomatik uğraşlarını hatırlatarak Rusya’nın diyaloğu reddettiğini, hükümran eşitlikle güvenliğin bölünmezliği kavramını bir kenara attığını ve “korkunç bir savaş” başlattığını savundu.
Ayrıca, Thomas-Greenfield, Rusya’nın tüm ulusların kendi çıkarlarına uygun biçimde güvenlik ittifaklarını seçme hakkına sahip olduğu gerçeğini göz arkası ettiğini söyledi.