Özellikle 2020 den itibaren hayatımıza giren koronavirüs insanları salgın hastalıklar üzerine daha fazla düşünmeye sevk Betoffice etti Tarihte çokça örneğini gördüğümüz ölümlerin ebola kolera AIDS ve tüberküloz üzere hastalıklardan kaynaklandığını söyleyebiliriz
Üstelik bu hastalıkların çıkış noktasının da yoksulluğun kol gezdiği Afrika olması dikkatleri hastalık ile coğrafya Betobet bağına çekebiliyor Pekala sahiden de hastalıkların coğrafyayla bir ilgisi var mı Hastalıklar muhakkak bölgelerden çıkıp dünyayı tesiri altına alan salgınlara dönüşebiliyor mu Gelin birlikte sıkıntıyı ele alalım
Çoğalan nüfus ve Betnis kentlerin değişen mimarisi salgınlara davetiye çıkarabiliyor
Asya ve Afrika üzere ülkelerde insan nüfusunun süratli çoğalması hastalıkların bu ülkelerde daha fazla ortaya çıkmasına yol açabiliyor Örneğin Asya ve Pasifik bölgelerinde dünyanın Betmatik 60 ının yaşadığı kentler daha da gelişmeye devam ediyor Hatta Dünya Bankası nın tabirlerine nazaran 21 yüzyılın birinci on yılı içerisinde yaklaşık 200 milyon insan Doğu Asya daki kentlere göç Betmarino etmiş bulunuyor Böylece bölgenin hayli kalabalıklaştığını anlayabiliyoruz
Bu göçler ayrıyeten yeni yerleşim yerlerine yönelik bir gereksinim yaratacağı için ormanlık topraklar yeni konutlar inşa edebilmek için yok ediliyor Bu durumda ormanlarda yaşayan vahşi hayvanlar evcil hayvanların ve insanların ortasına karışmak zorunda kalabiliyor Sonuç olarak da yabanî hayvanlardan ötürü kent hayatına çeşitli virüslerin yayıldığı gözlemlenebiliyor
Hayvan pazarları ve geçim odaklı tarım virüslerin yayılması için uygun ortamı hazırlayan öteki şartlar olarak karşımıza çıkıyor
Asya ve Afrika daki tarım sistemi genelde geçim odaklı tarıma ve hayvancılığa bağlı bir sistem Bu durumda hayvanların sistemli olarak hasta olup olmadığı tarafında bir denetimi sağlamak sıkıntı olabiliyor zira hayvanlara yem vermek ve barınacak yer sağlamak konusunda bu tarım sistemi içerisinde sınırlı imkanlar olduğu biliniyor
Mesela endemik hastalık taşıyıcılığı konusunda riskli hayvanlardan sığır domuz ve tavukların genelde birbirleriyle birebir barınma ortamını paylaşması kelam konusu Buna ilaveten bu hayvanların başka evcil olmayan hayvanlar ve beşerlerle da daima yakın temas halinde olduğu görülüyor Doğal ki yalnızca tarım sistemindeki sorunlar hastalıkların yayılmasına yardımcı olmuyor Birebir vakitte Asya ve Afrika daki canlı hayvan pazarları beşerler da dahil olmak üzere pek çok canlının bir ortada olduğu epey kalabalık yerlerdir ve çeşitli virüslerin üremesi için uygun ortamlardır
Özellikle Sahra Altı Afrika daki yabanî hayvan avcılığı ve kasaplık kimi hayvan cinslerinin yok olmasına neden olduğu için ekosistem geri dönülmez bir ziyan uğrayabiliyor
Sahra Altı Afrika daki yırtıcı hayvanları avlama kültürü zoonotik hayvanlardan insanlara geçen hastalıklar hastalıkların bulaşması ve çoğalması için epey tehlikelidir Hatta bu mevzudaki başka bir tehlike Asya daki klâsik Çin tıbbı kültürü
Bu kültürde kaplan ayı pangolin gergedan üzere başka yırtıcı hayvanların bedenlerinin kimi kısımları Çin tıbbında kullanılan ilaçlara karıştırılıyor Bu da insan hayvan etkileşimi yaratıyor ve insanların salgın hastalıklarla daha iç içe yaşamasına neden olabiliyor
Kaynaklar 1 2