Nilgün ÖZDEMİR
Dersaadet Ticaret Odası’nın kurucusu Azaryan Efendi ile başlayan ve mevcut lider Şekib Avdagiç’e kadar süregelen tüm liderleri irdeleyen kitap, liderlerin yanı sıra misyon yaptıkları periyotları de mercek altına alıyor.
Yazarlığını ve proje direktörlüğünü Mustafa Ender Önay’ın üstlendiği kitapta yer alan bilgiye nazaran Azaryan Efendi, 15 yılla en uzun müddet misyonda kalan İTO lideri oldu. 29 liderin 5’i Osmanlı İmparatorluğu devrinde misyon yaptı. 24 lider ise Cumhuriyet periyodunda İstanbul Ticaret Odası’na başkanlık etti.
Kitabın tanıtımı için İTO’nun Eminönü’ndeki merkez binasında gerçekleştirilen toplantıda, Şekib Avdagiç, Öztürk Oran, Murat Yalçıntaş ve Mehmet Yıldırım bir ortaya geldi. İTO İdare Heyeti Lideri Şekib Avdagiç, toplantıda yaptığı konuşmada, “Günümüzde Türk özel kesiminden bahsedebiliyorsak, bunda Oda’nın ve liderlerinin izlediği siyasetin büyük hissesi olduğunu belirtti. Avdagiç, “Odamız ve liderlerimiz, geniş bir coğrafyanın ihyası ve kalkınması için üstün uğraş göstermişler.
O yüzden Basra’dan Selanik’e, Beyrut’tan Ohri’ye kadar ve özellikle Anadolu’nun her ili ve her değerli ilçesinde ticarete çağdaş bir hüviyet kazandıracak Odaların kurulmasında İTO liderlerinin katkısı bulunuyor. Onlar sayesinde üretim ve ticaret, ülkemizin çağını yakalayacağı bir vasıtaya dönüşmüştür” dedi.
‘İTO İstanbul’un ticari ve üretim birikimine sahip çıktı’
İTO’nun ticaretin çok renkli, çok kimlikli merkezi olduğunu belirten Avdagiç, “İTO, 141 yılda bu ülkeyi kendi vatanı, bu devleti kendi devleti ve hâmisi bilen herkese kucak açtı. Bu yüzden de global bir bakış açısına sahip.
Bu toprakların ve İstanbul’un ticari ve üretim birikimine sahip çıktı. Münasebetiyle biz bu coğrafyanın tüm mensuplarının temsil edildiği bir Oda olduk. Liderlerimizi özetle şöyle tabir edebiliriz: Üyelerimizi ve ülkemizi evvel 19’uncu yüzyılın sanayi ihtilaline, akabinde 20’nci yüzyılın uzay çağına ve nihayet 21’inci yüzyılın dijital ihtilaline hazırladılar.
Ancak hepsinden değerlisi; İTO liderlerimiz sayesinde biz, çağı yakalama uğraşında olan bir ülkenin ticaret odası olmaktan çıkıp çağın önüne sıçrama yapacak düzeye ulaşan bir ülkenin odası olduk” diye konuştu. Toplantıda kelam alan İTO’nun eski liderlerinden Murat Yalçıntaş, “141 yıllık İTO’yu çıkartırsanız, Türk iktisat tarihinden geriye çok az şey, hatta hiçbir şey kalmaz” dedi.
Yalçıntaş, İTO’nun Türk ticaret aklının tekamül ettiği yer olduğunu kaydederek, Oda’nın 1882’den beri ülkemizin ekonomik ve ticari siyasetlerin özel sektör-kamu eliyle belirlendiği yer olduğunu belirtti. Şekib Avdagiç’in İTO’da orijinal bir yol açtığını belirten Yalçıntaş, “Ticaret’in son lideri, ticaretin dijital alfabesini yol arkadaşlarıyla birlikte yazıyor” tabirlerini kullandı.
Önay: “İTO esaslı bir arşive sahip”
Kitabın müellifi ve proje direktörü Mustafa Ender Önay, İTO’nun esaslı bir arşive sahip esaslı bir kurum olduğunu söyledi. İstanbul’da Ticaretin Liderleri çalışmasının da arşive dayalı ancak yeni bilgilerle zenginleştirilen, kurum tarihine katkılar sunan bir çalışma olduğunu anlatan Önay, “Bu çalışma ile İTO’ya hizmet etmiş, başkanlık yapmış 29 şahsın hayat kıssalarını, ticari faaliyetlerini ve devirlerinde İTO için yaptıklarını öğreniyoruz” dedi.