İMAM GÜNEŞ
Yaptığı ihracatla dünya sıralamasında 10’uncu sırada yer alan Türkiye çelik dalı, yıla da âlâ başlangıç yaptığını açıklayan Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Lideri Adnan Aslan, çelik ihracatında yükseliş devrinin bittiğini söyledi. Aslan, “Dünyanın kıymetli çelik üreticileri olan Rusya ve Ukrayna’nın savaşta olması Türkiye’ye ayrıcalık kazandırdı. Bilhassa Rusya’ya uygulanan yaptırımlar nedeniyle başta Avrupalı firmalar alımlarını Türkiye’ye kaydırdı. Bu gelişmeler ihracat sayılarına da yansıdı” diye konuştu.
Tonaj ve fiyatta düşüş başlayacak
Yılın birinci 6 ayında bir evvelki periyoda nazaran yüzde 30 yükseliş kaydeden çelik dalının, yılın birinci yarısını 11,9 milyar dolarla kapattığı bilgisini veren Aslan, çelik ihracatında tonaj ve fiyatta düşüşün başlayacağını söyledi.
Sektördeki gelişmeleri kıymetlendiren Aslan şunları söyledi, “Beşinci aya kadar her şey güzel gidiyordu. Bu aydan sonra sakinlik başladı. Talep de olmayınca hammadde fiyatları çok süratli düştü. Hurda fiyatları haziran ayında 650 dolardan 330 dolara düştü. Temmuz ayında da ithal hurda fiyatı 400 dolara çıktı. Aslında biz yıl sonu itibariyle düşüş bekliyorduk lakin kıymetli üretici ülkelerden Rusya-Ukrayna savaşı çıkınca yılın birinci 6 ayında da yükselişimiz sürdü. Bilhassa mart, nisan ve mayıs ayında ihracatımız önemli biçimde arttı. Temmuz ayından itibaren hem tonaj ve hem de fiyat olarak düşüş bekliyoruz.”
Çin’deki gelişmeler dalın gidişatını belirliyor
Çin’in COVID-19 tedbirlerini katı olarak uygulaması ve emlak krizinin dalı olumsuz etkilediğine dikkat çeken Aslan, “İnşaat dalında önemli bir yavaşlama var. Son 1 ayda 4 mahallî banka iflas müracaatında bulunmuş. Konut kredileri alan Çinli vatandaşlar bankalara ödemelerini yapmıyor. Çin’deki durumlar dalımız için gösterge niteliğinde. Şangay borsasındaki çelik fiyatları dünya piyasasında hem hammaddeyi domine ediyor hem de kesin mamulü domine diyor. Çin’deki fiyatların düşmesi münasebet gösterilerek bizden fiyat düşürmemiz isteniyor” diye konuştu.
6 milyon ton ek kapasite
Sektördeki global sakinliğe karşın yatırımların arttığının altını çizen Adnan Aslan, ithal ikame olan eserlerde yatırımların sürat kazandığını belirti. Bilhassa yassı eserde yatırım atağının olduğunu kaydeden Aslan, yaptığı açıklamada şunları söyledi, “Birkaç firmamız sıcak ve soğuk yassı üretimine başlayacak. Tosyalı, Çolakoğlu, Habaş 2023 yılının sonuna kadar 5,5-6 milyon ton ek kapasite kuracak. Tosyalı İskenderun Sarızeki bölgesinde yeni bir yatırım yapacak. Bu firmalarımızın yatırım meblağı yaklaşık 2 milyar dolar meblağında olacak. Türkiye’deki büyüme uygun. 22-24 milyon ton ortası ihracat var. Üretim sıvı çelikte 35 milyon ton, sonuncu mamul üretiminde 40 milyon ton. Yassı sıcak ithalatımız ise 8 milyon tonlarda. Bu eseri boru, makine bölümü alıyor. Yassı soğuğu da beyaz eşya ve otomotiv dalları alıyor. Bu yatırımlar ikame için yapıldı. İthalatımızı değerli düzeyde azaltacak.”
“AB, kotaları kaldırırsa ihracatta uçarız”
AB’nin üye olmayan çelik üreticisi ülkelere uyguladığı çeyreklik kotalarla hakkında açıklamada bulunan Aslan, “Kotaların artmasını istiyoruz ancak artırmıyorlar. İkinci çeyrekteki kotada ‘diğer ülkeler’ kümesi kâfi mamul sağlayamayınca diğer ülkelere yüzde 7-8’lik hissesi bölüştürdüler. Bu nedenle bizim de tonajımız arttı. Üçüncü çeyrekteki kotamızda çubuk kümesindeki kotamızı bir günde tamamladık. Üç aylık kotayı bir günde doldurduk. Kota olmasa AB pazarında uçarız” diye konuştu.
Ruslar, diğer ülkeler firma kurarak rekabeti zorlaştırdı
Güney Amerika, ABD, Kanada ve Avrupa’ya ihracatın çok âlâ olduğunu vurgulayan Adnan Aslan, Yemen pazarında da stabil bir biçimde büyüdüklerini aktarıyor. Umman, Katar, Suudi Arabistan’ın Yemen pazarına girmek için çalışanlarını bu ülkeye gönderdiğini söz eden Aslan, “Yemen bizim stabil pazarımız. Her ay 150-200 bin tonluk eser satıyoruz. Bu pazara bizim dışımızda İran da ihracat yapıyor. Körfez ülkelerinin bu çıkışı bu pazardaki rekabeti önemli biçimde artıracak. Öbür yandan Rus firmaların yaptığı uygulamalar da rekabeti zorlaştırıyor. Bu firmaların oligark sahipleri Birleşik Arap Emirlikleri, İsrail ve Kolombiya’da oburlarının ismine şirket kurdular. Bu biçimde ambargoya takılmıyorlar. Bilhassa Ablynx ve Severstal firmaları çok agresif fiyatlar veriyor. Bu firmalarla rekabet edebilmek için fiyatları indirmek durumunda kalıyoruz” dedi.
