Evcil kuş denilince pek çok kişinin aklına birinci olarak muhabbet kuşları gelecektir. Şayet biraz daha büyük bir kuş isterseniz siyah gagalı, kocaman papağanları da düşünebilirsiniz. Lakin biraz büyük olsun fakat çok da olmasın derseniz karşınıza çıkan seçenek sultan papağanı olacaktır. Sultan papağanları, muhabbet kuşları ile büyük papağan karışımı bir görünüme, çilli üzere görünen yanaklara ve dik sarı saçlara sahiptir.
Hem dünyada hem de ülkemizde en sevilen evcil kuş tiplerinden bir tanesi olan sultan papağanının bu kadar tanınan olmasının tek nedeni dış görünüşü değil. Bu canlılar tıpkı vakitte son derece uyanıktır, çocuklarla ve öteki evcil hayvanlarla çok uygun anlaşırlar. Yani bu türlü bir canlıyı meskeninize aldığınız vakit ailenize yeni bir birey eklemiş olursunuz. Gelin sultan papağanı hakkında kimi bilimsel gerçeklere yakından bakalım.
Sultan papağanı hakkında bilimsel gerçekler:
Sultan papağanı yüzlerce yıl evvel Avustralya’da keşfedildi:
Kakadugiller ailesine ilişkin bir canlı tipi olan sultan papağanının anavatanı, bugün beslediğimiz pek çok evcil kuş üzere Avustralya’dır. Renkleri nedeniyle İngilizce Cockatiel olarak isimlendirilen bu canlılar ilk kere 1770’li yıllarda keşfedildiler. Avustralya kıtasının keşfedilmesi sonrası bölgeye akın eden Avrupalılar, meskenlerine döndükleri vakit yanlarında çokça altın ve kafesler dolusu sultan papağanı vardı. Vakit içinde sevilmiş ve dünyanın farklı noktalarına buradan yayılmıştır.
Sultan papağanı çok uzun vakit yaşayabilir:
Doğada hayat mühleti elbette değişiklik gösterebilir lakin evcil bir sultan papağanının ortalama ömrü 15 yıldır. Bu canlılar kediler ve köpekler üzere son derece hassas bir bakıma muhtaçlık duyarlar. Şayet uygun bir etrafta hakikat beslenirse ve tüm muhtaçlıkları vaktinde karşılanırsa 25 yıl ve hatta daha fazla yaşayan sultan papağanları olduğu görülmüştür.
Bu küçük canlılar ormanda on kaplan gücündedir:
Bugün Avustralya bozkırlarına kısa bir seyahat yaparsanız en kurak bölgelerde bile sürüler halinde gezen sultan papağanları ile karşılaşabilirsiniz. Sürü halinde büyük su kütleleri aramak için uzun uzaklıkları rahatlıkla aşabilirler. Ufak tohumlar ve taze kısımlar bularak uzun mühlet hayatta kalabilirler. Bu açıdan baktığımız vakit sultan papağanlarının son derece toplumsal hayvanlar olduklarını söyleyebiliriz. Bu nedenle şayet onunla sık sık vakit geçirmeyecekseniz ve uzun mühlet tek başına bırakacaksanız çift olarak beslemeniz çok daha hakikat olacaktır.
Baba üzere baba:
Sultan papağanları hakkında en enteresan bilgilerden bir tanesi ise erkeklerin son derece başarılı babalar olmalarıdır. Kuluçka ve yeni doğan bakımı süreçleri annenin denetimindedir. Baba ise bu mühlet boyunca yanlarından bir an olsun ayrılmaz. Ailenin güvenliğini sağlamak onun vazifesidir. Çocuklarıyla vakit geçirmeyi sever. Daha da değerlisi kendisinden kat be kat büyük yırtıcılar yuvaya saldırmaya çalıştığında bir canavara dönüşür ve ailesini kanının son damlasına kadar korur.
Gece yatmak, sabah kalkmak bilmez:
Kümes hayvanı da olsa yabanî tabiatta süzülen bir yırtıcı da olsa tüm kuşların belli bir uyku nizamı vardır. Hava karardığı vakit uyur, günün birinci ışıklarıyla birlikte uyanırlar. Sultan papağanı için ise bu durum biraz farklı. Sultan papağanı uyuyor, hem de çok uyuyor. Bazılarının günde 14 saate kadar uyuduğu görülmüştür. Bu yüzden çok fazla uyuyan bir sultan papağanınız varsa tasa etmeyin, bırakın uykusunu alsın.
Sultan papağanı ıslık çalarak mükemmeller yaratabilir:
Vahşi tabiattaki pek çok canlı üzere sultan papağanlarında da ilgi çekmeye çalışan erkeklerdir. Bu ilgiyi konuşarak çekmeye çalışırlar. Özellikle çiftleşme devrinde bu sesler epey etkileyici olabilir. Normal devirde evcil bir sultan papağanı da ıslık çalar. Konuşabilirler lakin asıl usta oldukları alan ıslık çalmaktır. Hatta birtakım sultan papağanları sık sık birebir şarkıyı dinlerlerse bu melodiyi ıslıkla başarılı bir formda çalabilirler. Uygun bir eğitimle kendinize küçük bir koro oluşturabilirsiniz.
Sultan papağanlarının pek çok farklı renk versiyonu vardır:
Sultan papağanı denilince herkesin aklına birinci olarak sarı saçlı ve kırmızı yanaklı olan versiyon geliyor. Fakat bu canlıların daha pek çok farklı renk versiyonu vardır. Farklı renk versiyonları çiftleştikçe ortaya çok daha farklı varyasyonlar çıkmaktadır. Bunlar ortasında gri renkliler, kırmızı gözlüler, koyu ayaklılar ve hatta pembe renkliler vardır. Tabiatta elbette bu kadar çok versiyon yok fakat evcil olarak beslenip de farklı varyasyonlar birleşip yavruladıkça renkler gerçek bir cümbüşe dönüşmektedir.
Eğer bir sultan papağanı besliyorsanız tertipli veteriner denetimlerini ihmal etmeyin:
Sultan papağanlarının en az kediler ve köpekler kadar âlâ bakılması gerektiğini söylemiştik. Bu bakım sırf onu düzgün beslemek değil, birebir vakitte sistemli olarak da veterinere götürmektedir. Sultan papağanları ve başka kuş cinsleri yaşlandıkça böbrek yetmezliği, atardamar sertliği, artrit üzere hastalıklar geliştirmeye başlarlar. Geç fark edilirse maalesef sonu berbat olabilir. Bu nedenle sultan papağanları sistemli olarak veteriner denetimine götürülmeli ve kan testi, röntgen üzere denetimlerden geçirilmelidirler.
Sevimli görünüşleri ve son derece zeki hareketleriyle hem dünyada hem de ülkemizde en sevilen evcil kuş çeşitlerinden bir tanesi olan sultan papağanları hakkındaki bilimsel gerçeklerden bahsederek bu canlıları daha yakından tanımaya çalıştık. Sultan papağanlarını seviyor musunuz? Fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.